Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Wkrótce potem setka dzieci pracowników FSO przyjechała tu na wakacje. A gdy zaczął się stan wojenny, wszystkie rodziny, u których te dzieci mieszkały, zaangażowały się w pomoc dla Polski" - wspomina prof. Krystyna Jaworska, szefowa katedry polonistyki na uniwersytecie w Turynie.
Takie były początki kontaktów Solidarności z włoskimi związkowcami z trzech wielkich central: chadeckiej CISL, socjalistycznej UIL i komunistycznej CGIL. Choć tak różne, wszystkie wspierały Solidarność, a Turyn odegrał wtedy rolę szczególną, z uwagi na więzy łączące związkowców z zakładów Fiata z metalowcami z FSO. Ale nie tylko dlatego: społeczność polska w Turynie - niewielka, lecz aktywna (głównie eksżołnierze armii Andersa; prezesem Ogniska Polskiego był długo Jan Jaworski, oficer II Korpusu i ojciec prof. Jaworskiej) - już wcześniej zorganizowała Komitet Pomocy Solidarności, który w stanie wojennym przemianowano na Komitet Pomocy Polsce.
Turyn, jak podkreśla prof. Jaworska, był jedynym włoskim miastem, gdzie w chwili ogłoszenia stanu wojennego istniał taki komitet. Dlatego mógł z miejsca przystąpić do organizowania pomocy: najpierw charytatywnej, a potem także dla podziemia. Pierwszy transport, skierowany do komisji charytatywnej episkopatu Polski, ruszył w styczniu 1982 r. - Aby zmylić polskie służby, na przesyłkach zawierających sprzęt dla podziemia podawaliśmy jako nadawców parafie z całych Włoch - opowiada prof. Jaworska.
Książka "Solidarni z Solidarnością" to plon konferencji, która odbyła się w Turynie w 2009 r., z udziałem działaczy Solidarności, włoskich związkowców i historyków. Polacy i Włosi wspominają w niej wydarzenia sprzed 30 lat. Np. Enrico Gallo, sekretarz związku zawodowego przemysłu spożywczego, opowiada, jak przewoził do Polski nadajnik dla podziemnego Radia Solidarność. A ks. Fredo Olivero, koordynator pomocy, wspomina, że na budynku CISL, gdzie pracował, przez cały czas wisiała flaga Solidarności.
"Solidali con Solidarność. Torino e il sindacato libero polacco", pod red. Krystyny Jaworskiej i Cateriny Simiand. Wyd. FrancoAngeli, Milano 2011.
