Kronika religijna

• Przed niedzielną modlitwą “Anioł Pański" Jan Paweł II po raz kolejny zaapelował o pokój w Afryce, Ziemi Świętej i Iraku. “To nasi bracia cierpią z powodu niedopuszczalnych aktów przemocy i terroryzmu, które jedynie pogarszają warunki życia tych drogich ludów" - powiedział Papież. Modląc się za nich, Jan Paweł II raz jeszcze wezwał wszystkich, by “weszli na drogę przebaczenia i pojednania".
• “My, Niemcy, wiemy, że jedność naszego kraju zawdzięczamy Waszej Świątobliwości oraz Polsce" - powiedział prezydent Niemiec Johannes Rau podczas audiencji prywatnej w Watykanie (6 marca). Gdyby Papież nie ukazał “tak wyraźnego profilu w przezwyciężaniu podziału Europy", droga do jedności Niemiec byłaby znacznie dłuższa, uważa Rau. Wcześniej Jan Paweł II w krótkim przemówieniu podkreślił rolę chrześcijaństwa w jednoczącej się Europie. Mówił także, że “federalna struktura państwa niemieckiego jest wzorem dla zjednoczonej Europy narodów". Podczas wizyty państwowej w Watykanie prezydent Rau (wyznania ewangelickiego) otrzymał wysokie odznaczenie papieskie: sekretarz stanu kard. Angelo Sodano udekorował go orderem “Gran Collare dell’Ordine di Pio IX" - w uznaniu zasług prezydenta na rzecz dobrych stosunków między Kościołem i państwem.
• Przeciwko tworzeniu na terenie Rosji kolejnych diecezji katolickich wypowiedział się kard. Walter Kasper. Przewodniczący Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan w wywiadzie dla włoskiego dziennika katolickiego “Il Regno" powiedział, że w Rosji jest “wystarczająca liczba biskupów do zaspokojenia potrzeb wspólnot obrządku łacińskiego". Podkreślił, że choć rozumie starania duszpasterzy, pragnących zintensyfikować działalność na tak rozległych terenach, nie widzi potrzeby tworzenia dalszych Kościołów lokalnych. Zwrócił uwagę, że także biskupi Rosji nie planują np. zakładania odrębnego egzarchatu dla katolików obrządku bizantyjskiego.
• Bogactwo nie jest grzechem, “ponieważ stanowi owoc twórczości człowieka" - uważa kard. Renato Martino. W wywiadzie dla Radia Watykańskiego przewodniczący Papieskiej Rady “Iustitia et Pax" podsumował dwudniową sesję (pod patronatem Rady) na temat odpowiedzialności biznesmenów za globalizację. “W centrum naszej dyskusji znalazła się odpowiedzialność moralna, jaką przedsiębiorca bierze na siebie każdego dnia" - powiedział. Kardynał wyraził nadzieję, że w praktyce zastosowane zostaną niektóre z podstawowych zasad nauki społecznej Kościoła, które “tylko pozornie są obce działalności przedsiębiorczej, jak społeczna natura własności i niezbywalna godność człowieka".
• Jan Paweł II mianował nowego sekretarza generalnego Międzynarodowej Komisji Teologicznej. Został nim 59-letni o. Luis Ladaria, pochodzący z Majorki jezuita i profesor dogmatyki na Papieskim Uniwersytecie Gregorianum. Zastąpił szwajcarskiego dominikanina, 81-letniego teologa Domu Papieskiego, o. Georgesa Cottier, który sprawował tę funkcję od 1989 r. aż do otrzymania nominacji kardynalskiej w 2003 r. Międzynarodowa Komisja Teologiczna stanowi ciało doradcze Kongregacji Nauki Wiary. Wśród jej 30 członków jest ks. Tomasz Węcławski z Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Kościół w świecie...

• Groźba zwierzchników prawosławnych, że utworzenie na Ukrainie patriarchatu greckokatolickiego zniszczy dialog ekumeniczny, przypomina “ultimatum" i bliska jest “szantażu" - napisali biskupi greckokatoliccy z Ukrainy w oświadczeniu (1 marca), poświęconym niedawnej wizycie kard. Kaspera w Moskwie. Wielu grekokatolików - czytamy w dokumencie - “wyraziło zaniepokojenie i w jakiejś mierze oburzenie z powodu, że sprawę wewnętrznego rozwoju naszego Kościoła dyskutowano nie w Kijowie, Lwowie czy Rzymie, ale w Moskwie i - co więcej - bez naszego udziału". Biskupi wezwali wiernych do modlitwy o uznanie Kościoła greckokatolickiego przez Watykan za patriarchat.
• Religijni zwierzchnicy z b. republik ZSRR debatowali w Moskwie na temat wolności wyznania. W konferencji uczestniczyło ponad 300 przedstawicieli prawosławia, judaizmu, islamu i buddyzmu; nie zaproszono jednak nikogo z Kościoła katolickiego i innych wyznań chrześcijańskich - tłumacząc, że władze Rosji nie uznają ich za rdzenne wyznania w tym kraju. Metropolita Cyryl, druga osobistość Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, stwierdził, że “prawosławie, islam, judaizm i buddyzm istnieją w tym regionie od tysięcy lat, reszta zaś została do nas przetransportowana".
• Konferencja Katolickich Biskupów Konga wezwała ONZ do podjęcia kroków w celu zakończenia “pierwszej afrykańskiej wojny światowej". Trwające od 1998 r. walki o dostęp do bogactw naturalnych (m.in. złota i diamentów) są “najkrwawsze na kontynencie" - pochłonęły dotychczas 3 mln ofiar śmiertelnych, a 1,5 mln ludzi zmusiły do emigracji. Wojna angażuje Kongo, dziewięć innych krajów Afryki i ich popleczników z Zachodu. Episkopat apeluje, by pod egidą ONZ zorganizować międzynarodową konferencję pokojową.
• Diecezja oksfordzka Kościoła Anglii założyła pierwszą w świecie “wirtualną parafię" i rozpisała konkurs na “Web-duszpasterza". Statystyki wykazują, że spada liczba praktykujących anglikanów w tym kraju. Do kościoła chodzi regularnie zaledwie 2 proc. Internetowa parafia ma być wspólnotą wiary dla tych, którzy nie mogą uczestniczyć w życiu zwykłej parafii. “Chociaż Web-kościół jest wspólnotą sakramentalną, nie nakłada na członków obowiązku spotykania się ze sobą" - czytamy na internetowej stronie “wirtualnej parafii".

... i w Polsce

• Na Uniwersytecie Szczecińskim otwarto Wydział Teologiczny (2 marca). “Uniwersytet bez teologii jest jakby niepełny - powiedział w nagranym na tę okazję przesłaniu Jan Paweł II. - To przekonanie ma uzasadnienie. Wynika z potrzeby dialogu pomiędzy rozumem i wiarą". Studenci będą się kształcić w trzech specjalnościach: kapłańskiej, pastoralno-katechetycznej oraz teologii rodziny. Wydział, utworzony na bazie zamiejscowych sekcji Wydziału Teologicznego poznańskiego UAM, może przyjąć 900 kandydatów (trzeci co do wielkości taki ośrodek akademicki w Polsce). Wydziały Teologiczne działają już na państwowych uczelniach w Opolu, Poznaniu, Katowicach, Olsztynie i Toruniu.
• Archidiecezja warmińska - jako druga w kraju - opublikowała bilans finansowy za rok 2003. “W kwestiach finansowych Kościół nie ma nic do ukrycia" - wyjaśnił ks. Artur Oględzki, rzecznik prasowy Kurii Metropolitalnej Archidiecezji Warmińskiej. Przychody wyniosły 4,8 mln zł, zaś wydatki - 4,7 mln zł; bilans jest zatem dodatni. Źródłem przychodów jest część z pieniędzy zbieranych na tacę w parafiach oraz okolicznościowe zbiórki i darowizny. Pieniądze wydane na działalność kurii (2,4 mln zł) przeznaczono przede wszystkim na sfinansowanie 28 etatów i kilku umów-zleceń, głównie w sądzie metropolitalnym; ubezpieczenie mienia archidiecezji oraz parafii i księży (260 tys.) oraz na cele naukowe i dobroczynne, w tym wsparcie księży emerytów (380 tys. zł). Poważną część wydatków kurii - prawie 450 tys. zł - stanowią tzw. sumy przechodnie, które przekazano m.in. na wykup kościołów poewangelickich, misje i świętopietrze, pomoc Iranowi (trzęsienie ziemi), a także na finansowanie prowadzonego przez archidiecezję ośrodka adopcyjno-opiekuńczego. Na działalność warmińskiej Caritas, m.in. funkcjonowanie hostelu dla ofiar przemocy w rodzinie, stołówki, poradni lekarskiej oraz prawnej, a także odzieżowni i łaźni dla bezdomnych, wydano łącznie 1,3 mln zł. Trzecia co do wielkości kwota zasiliła seminarium (ponad 1,2 mln zł). Tegoroczna nadwyżka budżetowa pomoże sfinansować kapitalny remont domu biskupiego na Starym Mieście.
• Caritas Archidiecezji Gnieźnieńskiej - jako pierwsza diecezjalna instytucja charytatywna - uzyskała status organizacji pożytku publicznego. Od tej pory osoby fizyczne mogą przekazać jeden procent podatku dochodowego na jej działalność (oświadczenia podatkowe należy rozliczać do 30 kwietnia). Po wpłaceniu obliczonej kwoty podatku na konto Caritas gnieźnieńskiej (Bank Ochrony Środowiska Gniezno nr 13 1540 1056 2047 8400 1733 0001) Urząd Skarbowy powinien zwrócić nadpłaconą sumę.