Ludzki genom, czyli zestaw genetycznych instrukcji zapisanych w naszym DNA, koduje ok. 20 tys. białek, które pełnią w organizmie cały szereg funkcji – budują komórki, uczestniczą w reakcjach chemicznych czy wspomagają odporność (przeciwciała). Znając sekwencję liter danego fragmentu DNA, jesteśmy w stanie odkodować kolejność aminokwasów – 20 typów cegiełek budujących białka. Jednak kolejność aminokwasów nie mówi wiele o funkcji białek, bo ta zależy nie tylko od składu cząsteczki, ale także od jej przestrzennego kształtu. Do niedawna ustalenie tego kształtu było dla naukowców wielkim wyzwaniem – wymagało żmudnych badań eksperymentalnych, a każde białko musiało być analizowane osobno.

Wszystko zmieniła sztuczna inteligencja. Jak donosi „Nature”, dzięki algorytmowi AlphaFold opracowanemu przez londyńską firmę DeepMind udało się przewidzieć w całości „wirtualnie” strukturę niemalże wszystkich białek kodowanych w ludzkim genomie – oraz genomach 19 innych organizmów (w tym roślinach uprawnych, takich jak ryż i soja). Co ważne, tworzone przez algorytm struktury białek już opisanych doskonale zgadzają się ze strukturami ustalonymi w bardziej pracochłonny sposób.

Stworzona i udostępniona całkowicie darmowo baza białek popchnie do przodu wiele dziedzin nauki. Znajomość struktury białek ma kluczowe znaczenie choćby dla farmakologii, bo pozwala skuteczniej przewidywać działanie nowych leków. ©