Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Niepokoi mnie na przykład, że ks. Dariusz Oko w swoich wystąpieniach wciąż powołuje się na ks. Józefa Tischnera i Leszka Kołakowskiego, chociaż ani to, co głosi, ani styl, w jakim to robi, nie mają z tymi wybitnymi myślicielami nic wspólnego.
Kiedy na początku lat 90. w polskim Kościele zaczęto straszyć „liberalizmem” – przy czym pod tym hasłem zmieścić dawało się właściwie wszystko, każdy problem, który stanął przed nami wraz ze świeżo odzyskaną wolnością – ks. Tischner ostrzegał, że lęk, jaki budzi wolność, działa „w łonie polskiego katolicyzmu jak pasożyt, niszcząc jego duchową substancję”. W słynnym tekście „Nieszczęsny dar wolności” zwracał z kolei uwagę na niebezpieczeństwo załamania dialogu między wiarą a myślą współczesną. „Czy duch syntezy – pytał – nie został dziś wyparty przez ducha przeciwieństwa, sporu, odtrącenia?” Z zasady nie był niechętny krytyce – ani krytyce „świata” formułowanej w obrębie Kościoła, ani krytyce Kościoła, która płynęła ze „świata”. Przeciwnie, był przekonany, że krytyka pobudza myślenie, a z czasem prowadzi do odkrycia tego, co wspólne. Pierwszorzędne znaczenie miał jednak dla niego duch takiej krytyki. Duch zaś najczęściej ujawnia się w stylu.
O tak, niepokoi mnie również to, co dzieje się wokół papieża Franciszka. To na przykład, że znów powraca znana piosenka, najpierw mówiąca o wielkich oczekiwaniach, jakie się z nim wiąże, a zaraz potem – w refrenie – o nieuchronnym rozczarowaniu. I to, że przybiera na sile proces „przeciągania” papieża: jeżeli jest „nasz”, to na pewno nie „ich”; jeśli jest „liberalny”, to na pewno nie „konserwatywny”; jeśli jest „reformatorem”, to nie „tradycjonalistą”.
Tymczasem papież jakby wyskoczył z tej siatki pojęć, w którą chwytano jego poprzedników – i zaproponował własną. Kiedy np. pytają go, czy jest optymistą, czy pesymistą, odpowiada: zamiast o optymizmie, wolę mówić o nadziei. Nadzieja w chrześcijaństwie jest czymś, czego nie można zredukować do takiego czy innego psychicznego nastawienia. To dlatego w adhortacji „Evangelii gaudium” papież zauważa ze smutkiem, że są tacy chrześcijanie, „którzy zdają się żyć Wielkim Postem bez Wielkanocy”.
To błogosławiony człowiek, mówi w przejmującym wywiadzie w lutowym numerze „Znaku” o. Wacław Hryniewicz, który jest rówieśnikiem obecnego papieża. „Akurat na ten czas, jaki jest teraz. Jeżeli coś jest potrzebne dzisiaj Kościołowi, to odwaga uczenia się, uczenia się od wielu środowisk i ludzi. (...) Nie trzeba się bać poruszenia i zmiany w Kościele. To nie jest rzeczywistość immobilna i nieskłonna do poszukiwania. Novum w Kościele może być błogosławieństwem. (...) Błogosławię Cię, Franciszku, że dialogujesz z niewierzącymi. (...) To jest droga ewangeliczna, szczery duch profetyzmu”.
Widzicie, jak to ze mną jest. Pytacie mnie o niepokoje, a ja wam mówię: patrzcie tam, gdzie światło. Pewnie, że mógłbym na swoich niepokojach zbudować już nie tylko felieton, ale potężny esej. A potem ruszyć w trasę z odczytami. Wiem, że „zaniepokojonych” ludzie słuchają uważniej, bo sami są pełni niepokoju. Ale gdzieś wewnątrz coś się we mnie burzy przeciwko takiej „łatwiźnie”.
Wiecie, czyją matką jest nadzieja? Nadzieja jest matką tych, którzy nie ułatwiają sobie życia.
