Pełnia życia

Przeciętny człowiek zapytany o to na ulicy zapewne odpowiedziałby, że pełnia życia to bujne życie, szczęśliwe życie, życie pełne przygód, nawet „wyżycia się”, radość, siła, zdrowie. Ten model życia czai się gdzieś podskórnie w przeczytanym przed chwilą fragmencie Ewangelii. Młodszy syn rzekł do ojca:

„Ojcze, daj mi część majątku, która na mnie przypada”. Podzielił więc majątek między nich. Niedługo potem młodszy syn, zabrawszy wszystko, odjechał (…).

Komu z nas nie marzy się coś podobnego? Mieć dużo pieniędzy, wziąć długi urlop i wyruszyć w świat? Ciepłe kraje, egzotyczne krajobrazy, emocjonujące doznania, nieoczekiwane znajomości? Można zresztą na różne sposoby pisać scenariusze modeli takiego stylu życia. Ale to nie jest pełnia życia. To jest tylko jedna i to trochę zmitologizowana strona życia. Kto nie zaznał bólu, cierpienia, odchodzenia bliskich to nie przeżył życia w pełni. Jeżeli w swoim modelu życia nie weźmie się pod uwagę tej drugiej, trudnej strony życia, to wówczas nawet nie zauważy się, kiedy nagromadzony majątek zacznie się roztrwaniać. A więc co to znaczy żyć pełnią życia?

Odpowiedzi na to pytanie nie da się wyczytać w żadnych podręcznikach. Postaram się jednak sformułować kilka warunków, bez spełnienia których niepodobna nawet zbliżyć się do pełni. I tak, po pierwsze, aby zdążać do pełni życia, należy mieć w życiu ideał. Ideał, dla którego człowiek byłby skłonny oddać wszystko, nawet życie. Bez takiego ideału życie jest pozbawione głębszego sensu, a życie bez głębszego sensu może być wegetacją, ale nie pełnią. I po drugie, aby żyć pełnią życia trzeba rozwijać swoją osobowość, kształcić charakter, pracować nad sformowaniem samego siebie. Jeśli to się zaniedba, to człowiek pozostanie narzędziem własnych instynktów i namiętności. A to jest tyko biologiczny przejaw życia, a nie jego pełnia. I wreszcie aby żyć pełnią życia, trzeba dostrzegać obok siebie drugiego człowieka i czasem zrobić coś dla niego. Pełnia życia ma to do siebie, że nie jest pełnią, jeżeli nie dzielimy się nią z innymi.

A czy pełnię można w ogóle osiągnąć? Wielkim paradoksem pełni jest to, ze gdyby dało się ją osiągnąć, natychmiast przestałaby być pełnią, bo ludzkie ambicje są nieograniczone, bo gdy się ma, to natychmiast chce się mieć więcej. I wtedy to, co się ma, staje się bardzo odległe od pełni. Pełnia życia nie jest więc stanem, który można posiadać, lecz jest procesem nieustannego dążenia. I w przypowieści Jezusa jest jedno zdanie, które właśnie o tym mówi, gdy w młodszym synu dokonał się najtrudniejszy krok, to znaczy podporządkowanie swojego działania temu, co rozum mówił już od dawna. Gdy to się dokonało, młodszy syn wybrał się i poszedł w drogę do ojca. To jest właśnie ten stan drogi, w którym my się znajdujemy. A czy można pójść na skróty?

W przypowieści Jezusa jest jeszcze ten drugi, starszy brat. Nigdy nie odszedł, z ojcem był cały czas, ma wszystko, czego mu potrzeba, ale z nim także nie jest wszystko w porządku. Zamiast cieszyć się tym, co ma, myśli o tym, że ojciec nigdy nie dał mu nawet koźlęcia, by się zabawił z przyjaciółmi. Miał wszystko, ale pewien brak tkwił w nim samym. Wyjaśnił mu to dopiero jego ojciec: wszystko moje jest twoje, do ciebie należy. Młodszy syn miał wszystko, tylko szukał pod niewłaściwym adresem. Czy więc jednak pełnia życia to nie jest jakaś iluzja, która natychmiast ucieka za horyzont, gdy się tylko do niej zbliżymy, lub gdy się ją nawet ma, to można tego łatwo nie zauważyć? Nie, pełnia życia jest rzeczywistością i czeka na mnie, czy to wtedy gdy wracam z dalekiej podróży, czy to jestem już na miejscu, ale wzbraniam się wejść. Czeka na mnie w domu Ojca.

(Zapis homilii wygłoszonej przez ks. prof. Michała Hellera w kościele pw. św. Maksymiliana w Tarnowie).