Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
I rzeczywiście, przynajmniej w większości „starych” krajów Unii – jak Francja, Niemcy, Włochy czy państwa Beneluksu – doszło do starcia między dwoma „sztandarowymi” kandydatami: były ich publiczne wystąpienia, wiece, debaty telewizyjne. Luksemburczyk Jean-Claude Juncker, nominowany przez unijne partie chadeckie i konserwatywne, konkurował z Niemcem Martinem Schulzem, twarzą unijnych socjaldemokratów i socjalistów.
Od wyborów minęły dobre trzy tygodnie – wypełnione gwałtownymi sporami. Choć chadecy i konserwatyści z Europejskiej Partii Ludowej utworzą największą frakcję w Parlamencie Europejskim, i choć to Juncker okazał się – wedle logiki sprzed głosowania – zwycięzcą, teraz nie wszyscy szefowie unijnych państw chcą, by Luksemburczyk został nowym szefem Komisji.
Jednak w sporze o obsadę tej funkcji chodzi o coś więcej niż tylko o personalia. Chodzi mianowicie o szereg sprzeczności w samej Unii, które mogą rozsadzić ją od środka. Mówiąc najkrócej, to konflikty: więcej Europy kontra mniej Europy; więcej długów publicznych kontra mniej; wreszcie – Unia z Wielką Brytanią czy bez niej. Toczy się otwarta walka o władzę, na różnych szczeblach – między szefami rządów i europarlamentem, między euroentuzjastami i eurosceptykami. A wszyscy powołują się na traktaty europejskie. Tyle że w decydującym punkcie nie są one jednoznaczne. Wprawdzie przy obsadzaniu stanowiska szefa Komisji ostatnie słowo należy do Parlamentu Europejskiego – jego posłowie wybierają szefa Komisji. Ale prawo do zgłoszenia kandydata przynależy, zgodnie z unijnym prawem, do szefów rządów poszczególnych krajów. Wprawdzie muszą oni „uwzględnić” wynik wyborów europejskich, ale... co znaczy: „uwzględnić”? Także o to toczy się spór.
Po jednej stronie mamy więc tych, którzy chcą „pogłębiać” Europę i wzmocnić europarlament, tak aby tylko on decydował, kto będzie szefem Komisji, tego potężnego organu wykonawczego Unii. Po drugiej stronie są zaś ci, którzy chcą „mniej Europy” lub/i obstają przy tym, by szef Komisji był proponowany – czyli nominowany – przez szefów unijnych państw.
Przeciw kandydaturze Junckera najbardziej oponuje Wielka Brytania. Premier Cameron groził nawet, że jego kraj opuści Unię, jeśli Juncker zostanie szefem Komisji. W obliczu takiego szantażu kanclerz Merkel wygłosiła płomienną mowę, argumentując, że Londyn powinien zostać w Unii. Zarazem Merkel opowiedziała się, choć bez entuzjazmu, za Junckerem, a teraz prowadzi rozmowy z Londynem i innymi stolicami, też mającymi wątpliwości wobec luksemburskiego weterana. Trudno sobie wyobrazić, by na najbliższym szczycie Unii pod koniec czerwca doszło do kompromisu.
Personalia to także władza i wpływy. Tak jest nie tylko w Paryżu czy Warszawie, lecz również w unijnej Brukseli. Ale w skomplikowanej unijnej konstrukcji trudniej jest dojść do kompromisu w kwestii władzy – podobnie jak na szczeblu Unii trudniej jest urzeczywistniać ideę demokracji.
