Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Zaznaczę jednak, że takich pytań nie ma wiele – w 2013 r. oraz w okresie od stycznia do maja tego roku było ich zaledwie kilka.
Zdarzają się również pojedyncze zgłoszenia dotyczące odmowy udzielenia pacjentowi określonych świadczeń zdrowotnych. Podkreślę jednak, że przy okazji tego typu sytuacji nie zawsze lekarz, który odmawiał udzielenia danego świadczenia, powoływał się bezpośrednio na tzw. klauzulę sumienia.
Zgłoszenia te dotyczyły najczęściej kwestii realizacji świadczeń zdrowotnych z zakresu ginekologii i położnictwa, tj. wystawiania recept na środki antykoncepcyjne, przerywania ciąży zgodnie z ustawą o planowaniu rodziny i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz możliwości wykonania badań prenatalnych.
W 2014 r. Rzecznik Praw Pacjenta podjął do chwili obecnej dwie sprawy, których przedmiot można zakwalifikować do kryteriów podanych w treści pytania redakcji „TP” [dotyczyło on zgłoszeń podobnych do sprawy Alicji Tysiąc, na rzecz której Europejski Trybunał Praw Człowieka w 2007 r. zasądził 25 tys. euro odszkodowania od państwa polskiego za brak procedury umożliwiającej odwołanie się od negatywnej decyzji lekarza wydania skierowania na legalną aborcję – red.].
Pierwsza ze spraw dotyczyła niemożności uzyskania przez pacjentkę opinii lekarskiej stwierdzającej istnienie przesłanki legalnego przerwania ciąży, o której mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerwania ciąży, tj. ze względu na fakt zagrożenia życia lub zdrowia kobiety ciężarnej. W toku postępowania ustalono, że lekarz odmówił pacjentce wydania przedmiotowej opinii, nie poinformował jej również, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, gdzie świadczenie zdrowotne we wskazanym zakresie mogłaby uzyskać. W wyniku powyższego Rzecznik Praw Pacjenta stwierdził w sprawie naruszenie prawa pacjenta do świadczeń zdrowotnych, do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii lub orzeczenia lekarza oraz do dostępu do dokumentacji medycznej.
Przedmiotem drugiej sprawy jest odmowa wykonania zabiegu przerwania ciąży, w oparciu o przepisy ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerwania ciąży, z uwagi na regulację art. 39 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, przewidującą możliwość powstrzymania się przez lekarza od udzielania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem – czyli tzw. klauzuli sumienia. Obecnie postępowanie jest na etapie gromadzenia materiału dowodowego.
