Leszek Kołakowski napisał swego czasu, że miarą młodości człowieka jest liczba dróg, które stoją przed nim otworem. „Im dłużej żyjemy, tym bardziej nasze możliwości wyboru się zawężają, tym bardziej jesteśmy w koleinach, z których trudno wyjść, chyba że w wyniku nieoczekiwanych i losem zrządzonych katastrof”. Mam nadzieję, że nie popełniam nadużycia, odnosząc te słowa również do samego Kościoła, któremu taka katastrofa – zrządzona nie przez los, co prawda, lecz przez Ducha Świętego – właśnie się przydarzyła. Mieszkańcy centrów tego Kościoła, na dobre i złe związanego dotąd z kulturą europejską, odbierają dziś od mieszkańców jego peryferii przyspieszoną lekcję inkulturacji.
Wiele dobrego można bowiem o północnym Kościele powiedzieć, ale nie to, że pod jakimkolwiek istotnym względem przypomina młodego człowieka. Przeciwnie, przypomina on raczej starca – doświadczonego, ostrożnego...