Tygodnik Powszechny Nr 8/2024

Data wydania:
Numer wydania:
08
Rok wydania:
2024

Polska potrzebuje nowego pomysłu na swoje bezpieczeństwo. Jakiego? – pisze Marek Rabij. Przyczyny głębokiego kryzysu naszych relacji z Ukrainą objaśnia Zbigniew Parafianowicz. Aleksieja Nawalnego żegna Anna Łabuszewska.

W numerze także: co pokazuje Kanał Zero? Nowy projekt Stanowskiego to także opowieść o aspiracjach mężczyzn i głodzie autentyczności | Różowa dekada Taylor Swift | Co świat je

Edytorial

/

List wielkopostny

Ks. Adam Boniecki
Rozpoczął się Wielki Post i trzeba zakładać, że może to być mój ostatni. Miara ważności spraw i błędów z czasem się zmienia. Zawsze uważałem, że nie należy…

Opinie

Krzysztof Stanowski po powrocie z Indii, gdzie zbierał materiały do filmu o Natalii Janoszek. Warszawa, Okęcie, czerwiec 2023 r. // Fot. Piotr Molecki / East News

Więcej niż zero

Jakub Dymek
Nowy projekt Krzysztofa Stanowskiego wjeżdża na rynek polskich mediów jak ryczący sportowy samochód podczas nielegalnych wyścigów. Ale to opowieść nie tylko o…

Obraz tygodnia

Aleksiej Nawalny na marszu upamiętniającym śmierć Borysa Niemcowa. Moskwa, 24 lutego 2019 r. / Fot. Sefa Karacan / Anadolu Agency / Getty Images

Nie bądźcie bezczynni

Anna Łabuszewska
Więziony w łagrze o zaostrzonym rygorze najważniejszy rosyjski opozycjonista zmarł nagle 16 lutego. Bezpośrednia przyczyna jego śmierci nie jest znana,…
Donald Trump podczas roboczego lunchu z członkami NATO. Watford w Anglia, 4 grudnia 2019 r. Fot. Evan Vucci / AP / East News

W NATO na gapę

Justyna Gotkowska
Co zrobi Donald Trump, jeśli wygra wybory? Czy Europa na serio podchodzi do wzmacniania własnej obronności?
Palestyńczycy wysiedleni do Rafah otrzymują pomoc żywnościową ze środków Agencji Narodów Zjednoczonych ds. Pomocy i Pracy dla Uchodźców Palestyny. Rafah, Strefa Gazy, 28 stycznia 2024 r. / fot. AFP / EAST NEWS

Impas w Gazie

Dariusz Rosiak
Już prawie 29 tysięcy ludzi zginęło w ofensywie rozpoczętej przez wojsko izraelskie po ataku Hamasu 7 października.
Młodzież czytająca książki. Przemyśl, czerwiec 2018 r. / Fot Łukasz Solski / East News

Groteska zamiast sielanki

Monika Ochędowska
Największe emocje wzbudziło wykreślanie lektur szkolnych – lubimy tę rytualną wojnę na kanony, w której można wygumkowywać nielubianych poetów, by następnie w…

Na Punkty

Konwencja Koalicji Obywatelskiej. Tarnów, 9 września 2023 r. / fot. Jakub Porzycki / Agencja Wyborcza.pl

Egzamin dla Trzaskowskiego

Marek Kęskrawiec
Premier postanowił załatwić prezydentowi Warszawy pracowitą wiosnę. Nie będzie łatwej reelekcji, ale trudny sprawdzian przed głównym egzaminem za rok.
Instalacja Dennisa Mesega "Rozbite dusze w morzu ciszy" przed katedrą w Koloni. Artysta zwraca uwagę na zmowę milczenia wobec skrzywdzonych w kościele. Niemcy, 4 sierpnia 2023 r. fot. BERND LAUTER / AFP / EAST NEWS

Watykan hamuje aktywność świeckich

Artur Sporniak
Łudzi się ten, kto sądzi, że na dłuższą metę uda się trzymać świeckich z dala od współrządzenia Kościołem.
Wizualizacja terminalu lotniczego CPK / fot. materiały prasowe CPK

CPK: propaganda i liczby

Marek Rabij
Bez tego portu lotnictwo stanie się hamulcowym polskiej gospodarki. Jako że w debacie o CPK liczby zwykle nie padają, skoncentrujmy się właśnie na nich.
Zdjęcie Bintou (po lewej) z podpisem „muszę być odważna dla moich dzieci”. Bintou pochodzi z Wybrzeża Kości Słoniowej, została uratowana na Morzu Śródziemnym przez Geo Barents, łódź poszukiwawczo-ratowniczą Lekarzy bez Granic. Grudzień 2022 r. fot. Mahka Eslami / materiały prasowe MSF

Nieludzka cena polityki migracyjnej

Jacek Taran
Nowy dokument przynosi wstrząsający obraz europejskiej polityki migracyjnej opartej na przemocy. Migranci są pozbawiani m.in. dostępu do opieki prawnej i…
Nowa odmiana petuni, która świeci / materiały prasowe Light Bio

W naszych domach zaświecą rośliny

Łukasz Kwiatek
Dzięki wykorzystaniu genów pozyskanych od świecących grzybów Petunia hybrida będzie emitowała nocą światło. Czy to początek rewolucji w tym, jak oświetlamy…
materiały prasowe Sora OpenAI

Sora: sztuczna inteligencja ma wizję świata

Agata Kaźmierska, Wojciech Brzeziński
Sztuczna inteligencja Open AI, która zmienia słowa na wideo, może ostatecznie zatrzeć granicę między tym, co wirtualne i realne.

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

Spotkanie Prezydenta Wołodymyra Zełenskiego i premiera Donalda Tuska w Kijowie. 22 stycznia 2024 r. / SVEN SIMON / BIuro prezydenta Ukrainy / EAST NEWS

Twardy reset

Zbigniew Parafianowicz
Dwa lata od rozpoczęcia inwazji Rosji na Ukrainę i dekadę po aneksji Krymu stosunki polsko-ukraińskie są wyśmienite, ale w wymiarze retorycznym. W praktyce są…

Czytania

Fot. GRAŻYNA MAKARA /

Prawa potomków Noego

Małgorzata Kordowicz
Wystarczy spełnić siedem przykazań, by być uznanym za sprawiedliwego. Żydzi tych przykazań mają 613. Czy da się wypełnić wszystkie?

Niech wróci Alleluja

O. Wacław Oszajca SJ
Jezus umiera, ponieważ nie może przestać kochać. Kocha jak Bóg, który dlatego jest wszechmocny, bo bezsilny wobec miłości.

Zaskoczyć Jezusa

Kard. Grzegorz Ryś
Czy wolno mi wychodzić z ewangelizacją do ludzi, którymi tak naprawdę nigdy się wcześniej nie zainteresowałem?

Widzenia

Wybrał Piotr Sikora
Shutterstock

CZYTANIA LITURGICZNE (25 II – 3 III)

Kraj

Szkolenie dla ochotników w 1. Warszawskiej Brygadzie Pancernej w Warszawie Wesołej. 13 kwietnia 2023 r. / fot. Pawel Wodzyński / EAST NEWS

Zdemobilizowani

Marek Rabij
Czy odpowiedzią na rosyjskie groźby powinno być przywrócenie w Polsce powszechnej służby wojskowej? Wcześniej warto zapytać, czy nasze społeczeństwo jest na…
Protest rolników przeciwko Zielonemu Ładowi oraz importowi zboża z Ukrainy. Wrocław, 15 lutego 2024 r. / fot. Omar Marques / Anadolu / EAST NEWS

Polityka na traktorach

Krzysztof Story
Poza wspólnym mianownikiem protesty w każdym kraju mają lokalny kontekst.
Łóżkowy happening Kuby Tarasewicza w sprawie problemów z dostępnością do opieki psychologicznej i psychiatrycznej. Warszawa, 15 stycznia 2024 r. / fot. Pawel Wodzyński / EAST NEWS

Gdy terapia jest luksusem

Szymon Żyśko
Leczenie zaburzeń psychicznych staje się w Polsce usługą dla ludzi majętnych. Terminy wizyt w publicznych placówkach są bardzo odległe, a ceny prywatnych…

Wiara

Msza w świdnickiej katedrze podczas plenarnego zebrania Konferencji Episkopatu Polski, Świdnica, czerwiec 2019 r. // Fot. Piotr Molecki / East News

Gra pozorów

Tomasz P. Terlikowski
Nie ma w Kościele w Polsce systemowej solidarności z osobami skrzywdzonymi seksualnie. Są desperackie starania grupki „partyzantów”, która działa cuda.
Turyści w muzeum Chora w Stambule, sierpień 2020 r. // Fot. Erhan Demirtas / NurPhoto / AFP / East News

Święci patrzą na meczet

Marcelina Szumer-Brysz
Do mediów wyciekły pierwsze zdjęcia z wnętrza bezcennego bizantyjskiego zabytku przerabianego na meczet.
Święto Przemienienia Pańskiego na Górze Garbarce, sierpień 2016 r. // Fot. Maciej Stanik / Reporter

Modlitwa trzech słów

Artur Sporniak
Formuły modlitwy nie powinny przeszkadzać ani rozpraszać. Oto konkretny przykład.
Abp Vincenzo Paglia z członkami Papieskiej Akademii Życia na audiencji u papieża Franciszka, luty 2023 r. // Fot. Vatican Pool / Getty Images

Papieski think tank

Edward Augustyn
Obrona życia „od poczęcia do naturalnej śmierci” nie może się ograniczać do tych dwóch momentów naszej egzystencji. Przekonuje o tym zreformowana Papieska…
Marta Titaniec, prezeska Fundacji Świętego Józefa KEP, Warszawa, luty 2022 r. // Fot. Marcin Obara / PAP

Wierzchołek góry lodowej

Artur Sporniak
Coraz większa publiczna świadomość problemu sprawia jednak, że więcej ofiar decyduje się zgłaszać swoją krzywdę, nawet jeśli doznaną wiele lat temu.

Świat

Granica Meksyku z USA na rzece Rio Grande w pobliżu Shelby Park w Eagle Pass. 30 stycznia 2024 r. / FOT. LOKMAN VURAL ELIBOL / AFP / EAST NEWS

Wniosków nie przyjmujemy

Marta Zdzieborska
Polityka migracyjna stała się zakładnikiem kampanii w walce o Biały Dom. Szybkiego rozwiązania kryzysu na granicy z Meksykiem nie będzie.
Rozsypane pomidory na wjeździe do portu towarowego w Motril w ramach protestu hiszpańskich rolników. Andaluzja, Hiszpania 14 lutego 2024 r. / Fot. Agnieszka Zielińska

Adios pomidory

Agnieszka Zielińska
Ośmieleni protestami we Francji, na ulice wychodzą rolnicy hiszpańscy. Frustruje ich susza, biurokracja, przywileje importerów i obciążenia związane z Zielonym…
Adobe Stock

Druga młodość rajskich wysp

Grzegorz Kordylas
Sztuczna inteligencja jest już elementem naszej codzienności, a na świecie trwa wyścig, kto na niej skorzysta. Nieoczekiwanym beneficjentem rewolucji…
Na granicy Chile z Boliwią. Colchane, 3 lutego 2022 r. / FOT. DIEGO REYES / AFP / EAST NEWS

Wędrowcy we mgle

Magdalena Bartczak
Chile jest jednym z tych krajów Ameryki Południowej, do których przybywa najwięcej imigrantów. Wielu pieszo i przez pustynne wyżyny w Andach, uważane za jedno…

Historia

Obrady Sejmu, lata 30. XX w. / Domena publiczna / Narodowe Archiwum Cyfrowe

Rekonstrukcje histeryczne

Agnieszka Haska
„Targowica!”, „13 grudnia!”, „kolaboracja!” – politycy pełnymi garściami czerpią z repertuaru historycznych skojarzeń. Jakim kosztem?

Nauka

Para gibonów siamangowych (Symphalangus syndactylus) we wspólnym śpiewie. Nowa Zelandia. / fot. Andrew Walmsley / B&EW

Nikt lepiej nie śpiewa o miłości

Maria Hawranek, Justin D’Agostino
Justin D’Agostino, prymatolog: Pieśni siamangów są bardzo głośne. Samiec i samica występują w duecie, jakby komunikowały: „Zobaczcie, jak świetnie umiemy razem…

Kultura

Michał Paweł Markowski / Fot. Tymon Markowski / archiwum prywatne

Ja, heretyk

Michał Sowiński, Michał Paweł Markowski
Ludzie, którzy mówią od razu pełnymi zdaniami wielokrotnie złożonymi, i ludzie, którzy nie mogą się powstrzymać od opowiadania jakichś historii, budzą moje…
Przedstawienie „Balkony” w reżyserii Krystiana Lupy w Teatrze Polskim w Podziemiu. / Fot. Natalia Kabanow / materiały prasowe / Teatr Polski w Podziemiu n/z Andrzej Kłak, Oskar Sadowski, Tomasz Lulek, Wojciech Ziemiański, Ola Rudnicka, Janka Woźnicka, Marta Zięba, Anna Ilczuk, (z tyłu) Piotr Skiba, Halina Rasiakówna.

Niespodziewany gość

Dariusz Kosiński
Tak zwane „środowisko” nie czeka już na „nowego Lupę”. Reżyser znalazł się poza głównym nurtem polskiego teatru – jest osobną wyspą, na którą wcale nie trzeba…
Taylor Swift na koncercie w Melbourne. Australia, 16 lutego 2024 r. / Fot. Graham Denholm / TAS24 / Getty Images

Różowa dekada Swifties

Monika Ochędowska
Do niedawna atakowana głównie z lewej strony, że zbyt biała i zbyt heteronormatywna, dziś przez wyborców Trumpa uważana jest za satanistkę lub agentkę CIA.…
Sandra Hüller i Swann Arlaud w filmie "Anatomia upadku", 2023 r. / fot. Materiały prasowe M2 Films

Upadek domu Voyterów

Anita Piotrowska
„Anatomia upadku” to fascynujące kino, które stopniowo rozjaśnia mroki niewiedzy, by na koniec pozostawić nas we mgle domysłów, olśnień i sprzecznych…
Antoni Pawlak "Pusty gabinet" - recenzja Tygodnik Powszechny

Z bliska

Lektor
To żywa opowieść o spotkaniu dwóch bardzo różnych od siebie ludzi – a te różnice dotyczą nie tylko charakterów – oraz o wzajemnym zrozumieniu, jakie się w nich…

Felietony

Karol Paciorek dla TP

Rosja i tradycyjne wartości

Tomasz Stawiszyński
Putin nie jest żadnym konserwatystą, jest dyktatorem i makiawelicznym technologiem władzy. Używa konserwatywnej narracji wyłącznie cynicznie, na zimno, w…
Zuzanna Radzik / FOT. GRAŻYNA MAKARA /

Co ma Kościół do antykoncepcji

Zuzanna Radzik
Czy jako obywatelka i katoliczka mam pokornie milczeć, gdy kontrowersyjne decyzje kościelne sprzed pół wieku próbują urządzać moje prawa w świeckim państwie?
/

Wąż nad Polską

Eliza Kącka
Autobus 131, jazda na Mokotów. „Ty słyszałaś, jest taki poeta Wencl? Właśnie go wycięli z listy lektur, Norwida też wywalili”. „A ten Wencl jeszcze żyje?”. „…

Brzydkie satysfakcje

Olga Drenda
Od kiedy w Hollywood zauważono, że czasem strata przynosi paradoksalny zysk i prawo przy odrobinie ekwilibrystyki pozwala zarobić na niedopuszczeniu filmu do…
Stanisław Mancewicz / Fot. Grażyna Makara / Katarzyna Włoch // Tygodnik Powszechny

Janko Muzykant

Stanisław Mancewicz
W kraju, w którym poziom czytelnictwa winduje lektura instrukcji obsługi sprzętu AGD, dywagacje na temat obecności Szekspira czy Mickiewicza w szkole muszą…

Smaki

Paweł Bravo - Smaki - Felieton w "Tygodniku Powszechnym"

Targi nad carbonarą

Paweł Bravo
Dramatyczna historia ze śmiertelnym zatruciem galaretą sprzedawaną z paki samochodu na targu w Nowej Dębie wdepcze jeszcze mocniej w błoto i tak już kiepską…

Zmysły

Stoisko wytwórców żywności z Bawarii na targach rolniczych "Zielony tydzień". Berlin, 19 stycznia 2024 r. / fot. Sean Gallup / Getty Images

Co je świat

Anna Pajęcka
Zielony Tydzień to największe międzynarodowe targi rolnicze w Europie. Wystawcy przez kilka dni częstują setki tysięcy gości przekąskami, owocami, wędlinami,…