Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
22 sierpnia ukazały się wyniki badań CBOS, w których sprawdzano, dlaczego Polacy odchodzą z Kościoła. Socjologowie pytali o to osoby, które we wcześniejszych badaniach zadeklarowały zaprzestanie praktyk religijnych. Można było samodzielnie sformułować jeden lub kilka powodów takiej decyzji. Autorzy badania klasyfikowali otrzymane odpowiedzi w kilkunastu kategoriach.
Jeśli chodzi o pojedynczą kategorię, to największy odsetek respondentów (17 proc.) jako powód odejścia z Kościoła wskazał brak potrzeb religijnych, obojętność na tę sferę życia. Jeśli dodać do tego 4 proc. odpowiedzi mówiących o braku czasu na aktywność religijną, otrzymujemy ok. jednej piątej osób, dla których kwestie religijne przestały być po prostu ważne. Odpowiedzi sugerujące bardziej aktywne przemyślenia światopoglądowe prowadzące do utraty wiary, ateizmu i agnostycyzmu udzieliło ok. 15 proc. badanych.
Trochę więcej niż połowa odpowiedzi jako powód odejścia wskazuje negatywne zjawiska zachodzące w Kościele. Najwięcej spośród tego typu odpowiedzi (12 proc.) zostało sklasyfikowanych jako ogólna krytyka Kościoła, ale zaraz potem (10 proc.) sytuuje się bardziej personalna krytyka księży. Na dalszych miejscach znajdujemy bardziej szczegółowe uwagi krytyczne – dotyczące pedofilii i jej ukrywania, uwikłania w politykę czy chciwości materialnej kleru. Pozostałe odpowiedzi wskazują jako powód jakieś wydarzenia z osobistej historii odpowiadających (sprawy zdrowotne, wpływy rodzinne, drugi związek, wyrzucenie z lekcji religii itp.).
CZYTAJ TAKŻE
BOSKI ANTYKLERYKALIZM: Tam, gdzie świeccy biorą odpowiedzialność za wspólnotę, Kościół staje się miejscem, w którym doświadczyć można zdrowych, wspierających relacji i rozwijać otrzymane od Boga talenty >>>
Dużo mówi porównanie odpowiedzi w grupach wiekowych. W tych młodszych zdecydowanie dominują utrata wiary lub po prostu brak potrzeb religijnych. Krytyczne spojrzenie na Kościół odgrywa znacznie mniejszą rolę. To ostatnie jest głównym powodem rezygnacji w średnim pokoleniu (45-54 lata) oraz u nieco starszych. U osób najstarszych (ponad 65 lat) głównym powodem staje się zdrowie. Brak potrzeby i wiary schodzi na margines.
Uwzględnienie różnic pomiędzy grupami wiekowymi jest o tyle istotne, że zmienia ogólny obraz sytuacji. O ile bowiem w liczbach bezwzględnych nadal dominują „kościelne” powody odchodzenia ludzi od praktyk religijnych – co sugeruje, że kwestie tak osobistej wiary, jak i stanu samego Kościoła są dla odchodzących ważne – to wyraźnie widać, że młodsze pokolenie żyje już w mentalnej przestrzeni, w której Kościół, albo nawet religia jako taka, istnieje jedynie na marginesie, albo nie ma ich wcale. Warto zadać pytanie: co zajmuje ich miejsce: jakaś niereligijna duchowość? Troska o materialną codzienność i przyszłość? Coś jeszcze innego?
„ZOSTAJĘ W KOŚCIELE”. KIM SĄ MŁODZI KATOLICY? Uwaga mediów koncentruje się na kryzysie Kościoła i przyspieszającej sekularyzacji. Ale wielu młodych ludzi nadal odnajduje w katolicyzmie swój duchowy dom. CZYTAJ WIĘCEJ >>>
