Rosja: do łagru za Minecrafta

W cieniu gier Kremla o nową architekturę bezpieczeństwa europejskiego i odzyskanie kontroli nad Ukrainą w Rosji rozgrywają się ludzkie tragedie. Sąd wojskowy skazał szesnastoletniego Nikitę Uwarowa z Kańska na 5 lat łagru za przygotowania do zamachu terrorystycznego, dwaj inni małoletni oskarżeni zostali uniewinnieni. Uwarow z grupą rówieśników w grze komputerowej Minecraft zbudował model siedziby Federalnej Służby Bezpieczeństwa i na czacie dla żartu rozważał wysadzenie budynku. Sąd żartu nie zrozumiał. „Jestem dzieckiem, a nie terrorystą” – powiedział oskarżony podczas rozprawy.

Latem 2020 r. trzech nastolatków z Kańska zatrzymano za rozwieszanie ulotek wspierających Azata Miftachowa, młodego matematyka, anarchistę, oskarżonego (i w 2021 r. skazanego) za próbę podpalenia siedziby lokalnego oddziału partii Jedna Rosja w Moskwie (o Miftachowie możecie przeczytać na blogu 17 mgnień Rosji). Jedną z ulotek („Ręce precz od anarchistów”, „Państwo to główny terrorysta”) chłopcy nakleili na siedzibie lokalnej rezydentury FSB w Kańsku.

Zatrzymanym odebrano telefony komórkowe. Śledczy uzyskali w ten sposób dostęp do korespondencji chłopaków i znaleźli w niej negatywne opinie o rosyjskich władzach i służbach mundurowych. Uwagę stróżów putinowskiego porządku przyciągnęły szczególnie plany wysadzenia wirtualnej repliki siedziby FSB zbudowanej w grze Minecraft. Dowodem w śledztwie był też filmik, na którym nastolatkowie odpalają własnoręcznie wykonane petardy w starych zrujnowanych budynkach, co w materiałach zostało określone jako „przygotowania do przeprowadzenia działań o charakterze terrorystycznym”. Jak pisze w opozycyjnej „Nowej Gazecie” Aleksiej Tarasow, „w akcie oskarżenia nie ma nic o zbudowanym w Minecrafcie budynku FSB i wirtualnej próbie wysadzenia go w powietrze, co stało się tak naprawdę powodem wszczęcia postępowania. Znaleziono inne sformułowania, którymi uszyto tę sprawę”. Akt oskarżenia oparto m.in. na zeznaniach dwóch świadków, których obrońca Uwarowa nazwał prowokatorami.

ROSYJSKA RULETKA: CZYTAJ WIĘCEJ TEKSTÓW ANNY ŁABUSZEWSKIEJ >>>

Dwóch oskarżonych przyznało się do winy, zostali uniewinnieni za współpracę. Uwarow nie przyznał się i dostał prawdziwy wyrok łagru.

35 nastolatków

Kańsk jest niedużym miastem w Kraju Krasnojarskim położonym z dala od wielkich metropolii. W ostatnim słowie oskarżonego Uwarow scharakteryzował je tak: „To małe miasto, mające wiele problemów. Kiepski stan środowiska z powodu pożarów lasów, bieda i ruina – przygnębiający miejski pejzaż, rozwalające się domy, fatalne drogi i ludzie. Mnóstwo ludzi mieszka w nienadających się do tego domach. Zostali pozostawieni przez państwo swojemu losowi, urzędnicy tylko składają obietnice, że coś się poprawi. Ze służbą zdrowia też jest źle, mało lekarstw, sprzętu, lekarzy. Wysoka przestępczość”. Uwarow uzasadnił, dlaczego z kolegami dyskutowali na tematy polityczne: „Byłem wstrząśnięty tym, że w Rosji represjonowani są ludzie, którzy chcą poprawy sytuacji w kraju, obywatelscy aktywiści. A teraz na własnej skórze odczułem despotyzm systemu”. Mówił też o metodach stosowanych w śledztwie: wywieranie presji psychicznej, odmowa kontaktów z rodziną itd.

Putin przez wiele lat wzmacniał aparat kontroli nad społeczeństwem, wydziały FSB do zwalczania wszelkiego sprzeciwu zostały rozbudowane i wyposażone w ogromne uprawnienia. Wymiar sprawiedliwości stał się pokornym wykonawcą woli Kremla. A wolą Kremla jest wycięcie wszystkiego, co choć z daleka pachnie polityczną alternatywą. Nawet paczka wyrostków z prowincjonalnego miasta, którzy próbowali przedrzeć się przez otaczającą ich beznadzieję, uciekając w wirtualny świat, okazała się zagrożeniem dla systemu. Kara 5 lat łagru dla szesnastolatka, który grał w gry komputerowe i dyskutował z kolegami o ideach Tołstoja i Kropotkina, to świadectwo degradacji tego systemu. Za posadzenie oczytanego nastolatka oficerowie z kańskiego oddziału FSB dostaną zapewne awans. Według danych projektu „Otkrytoje prostranstwo”, od 2017 r. w Rosji wszczęto 35 spraw wobec nastolatków na podstawie artykułów kodeksu karnego o przygotowaniu masowych zabójstw, zamachów terrorystycznych lub działań o charakterze ekstremistycznym. Wszystkie te sprawy łączy to, że nie ma w nich ofiar ani poszkodowanych. Są tylko twierdzenia śledczych, że małoletni planowali coś zrobić.

System walczy nie tylko z nastolatkami, ale także nie spuszcza z oka głównego opozycjonisty, Aleksieja Nawalnego. Już za tydzień rozpocznie się kolejny proces przeciwko „więźniowi numer jeden”. Skład sędziowski ma przyjechać do łagru, cały proces odbędzie się w Pokrowie, za zamkniętymi drzwiami. Dlaczego tak? Nawalny próbuje znaleźć uzasadnienie: „To proste – słowo prawdy. Banda złodziei i kłamczuchów na czele z Putinem boi się prawdy jak wampiry promieni słonecznych. Oni doskonale wiedzą, że nie mam teraz nic poza słowem prawdy i nie omieszkam go użyć w tym kolejnym sfingowanym procesie”.