Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Tak: dzielność, pogodzenie ze światem i z losem, które jednak nie oznacza odwrócenia się od ciemności ani negacji tragicznego wymiaru bytu. Ta poezja niosąca pochwałę istnienia, tak powściągliwa i daleka od krzyku, umie też dotknąć cierpienia i opisać ból - jak w niezwykłym wierszu "Studium". Tadeusz Sobolewski w recenzji z "Gorzkich żalów" zauważył, że w wierszach Julii Hartwig "jasne, klarowne zdania mieszczą w sobie i jakby prześwietlają to, co niewyrażalne, mroczne". Niepokój snu, obcość nocy. Pisze poetka: "Tym którzy mówią Słodka jest Noc / odpowiadam / Jej słodycz jest zapożyczona od Ciemności i Ciszy / Tym którzy mówią Noc jest pełna Grozy / odpowiadam / Groza Nocy zapożyczona jest też od Ciemności i Ciszy".
Jasność, przejrzystość, niemal przezroczystość języka. Spojrzenie w przeszłe lata pełne spokoju, dystansu, ale i czułości. Przyjęcie "ciernistego daru samotności", która okazała się żyzną glebą, bowiem w pustynnym krajobrazie wyrósł krzew: "Od korzeni aż po wierzchołki gałęzi / nocą i za dnia krzew gra na wietrze / i wszystko jest przypomniane". Także miłość: żywa, wciąż odnawiająca się i świadomie odnawiana, znajdująca swoje miejsce w wierszu. "Dlaczego miałabym ukrywać to / co rozgrzewa moje serce". I możliwe się staje - jak w wierszu "Nieoczekiwane" - spotkanie z "niewidzialnym rozmówcą wspomnienia".
"Nie pochlebiaj poeto światu / szukaj formy dla swojego zachwytu / i ciszy która przywraca wzruszenie" - czytamy w wierszu "Tyle". A dwie strony dalej: "Ośmiel się wreszcie powiedzieć / jak trudna jest radość". I jeszcze: "na pobojowiskach bitew przegranych ze sobą / ciała wierszy kalekie marzą o wskrzeszeniu". "Gorzkie żale" zawierają także rozpisany na kolejne sekwencje traktat o poezji, jej paradoksach i cenie, jaką się za nią płaci. O rozdarciu pomiędzy "czarnym przestworem" i "pogodnymi rejonami". O potrzebie odnalezienia właściwej miary i zarazem niepewności wyboru: drogi tworzenia, drogi życia.
Dramatycznym i świetnym poetycko świadectwem takiego poszukiwania jest wiersz "Do samej siebie": "Trzeba ją znaleźć we mgle / trzeba ją wyrąbać w gęstwinie / Kornik toruje drogę niewiadomemu / niszcząc to co ma odejść / nieświadomy celu / Co psujesz / Dokąd idziesz / z lampą górniczą / czy naprzód / gdy za tobą / urobek / zawalony już / w niebyt bycia". Motyw kopalni, symbol, po który tak chętnie sięgali romantycy, przypomina, że pod przejrzystą powierzchnią kryje się niejedna tajemnica...
Poetyckie medytacje Julii Hartwig włączają też w krąg milczących świadków naszego życia, jego obserwatorów czy może sędziów - artystów. Malarze, poeci, kompozytorzy są wciąż obecni, naznaczają nasze widzenie i odczuwanie świata. "W półśnie sięgamy po dzbanek Chardina", dworzec w Antwerpii "rozpamiętuje opowieść o sobie W.G. Sebalda", "Cztery Walce" Szostakowicza to znak triumfu sztuki nad systemem, powrotu udręczonego twórcy do "krainy lekkości i swobody". A we wspomnieniu odwiedzin zamku Combourg nakładają się na siebie obrazy: dwojga szczęśliwych podróżników wychylających się przez okno "jak dwoje zaciekawionych dzieci", i małego Chateaubrianda, który co wieczór w świetle kominka obserwuje swego ojca, krążącego po zamkowych pokojach.
Niedawno Julia Hartwig obchodziła piękny jubileusz, składaliśmy jej życzenia - ale to ona swoją książką poetycką sprawiła najpiękniejszy prezent nam, czytelnikom. A w wydanym właśnie, sto piętnastym numerze "Zeszytów Literackich" są już nowe wiersze autorki "Gorzkich żalów"! (Wydawnictwo a5, Kraków 2011, ss. 60. Biblioteka Poetycka pod redakcją Ryszarda Krynickiego. Tom 71.)
