W SKRÓCIE

Piłka wielkości ludzkiej głowy. „Drużyny piłkarskie osiągają w tej chwili już taką doskonałość, że używając Holoubka metafory, plus zderzy się z plusem i nic z tego nie wynika. Po prostu z doskonałości wyłonił się fenomen jałowości” – mówił Tadeusz Konwicki już w roku 1974 (co prawda przed największymi triumfami polskiej reprezentacji w ówczesnym mundialu). Sądząc z artykułów zebranych w najnowszym numerze „Kontekstów” (2012, nr 3/4), niepojęta magia piłki nie przestała jednak działać, zaś ci, którzy chcą nie tylko poddać się jej działaniu, ale też próbują je opisać, muszą odwołać się do słów takich jak „rytuał”, „tajemnica”, „cud” czy „święto”, zauważyć, iż piłka z pewnością nie przypadkiem ma wielkość ludzkiej głowy, kształtem zaś odwzorowuje kulę ziemską... „Czy Leo Messi jest największym piłkarzem w dziejach? Z wrodzoną nieśmiałością, ale i niezmąconą pewnością twierdzę, że tak. Kunszt piłkarski Messiego opisuje się najczęściej za pomocą przymiotników poprzedzonych partykułą »nie«: niemożliwy, nieogarniony, niewiarygodny, niewyobrażalny, nieprawdopodobny, niespotykany – wykłada Dariusz Czaja. – On sam jest wręcz modelową wiązką przeciwieństw. Kontrast między nikczemnością jego cielesnej postury a skalą jego piłkarskich umiejętności nie przestaje zdumiewać. (...) Legenda Messiego uderzająco przypomina w pewnych punktach legendę Mozarta”, zaś o jego słynnym golu w meczu z 2007 r. nie sposób mówić inaczej niż poprzez „Świętą Narrację o Cudownym Zdarzeniu”... Redakcja „Kontekstów” specjalizuje się w przygotowywaniu monograficznych i fundamentalnych numerów swego pisma. Tak też jest i tym razem, gdy antropologii piłki nożnej poświęca ponad 350 stron, budując ją z najrozmaitszych perspektyw. Znajdziemy tu więc m.in. – cytowaną już – obszerną rozmowę Konwickiego, Holoubka i Stanisława Dygata, szkice Jurija Andruchowycza oraz Marka Bieńczyka, artykuły o meczach rozgrywanych nawet w obozach koncentracyjnych i o „duchowo-transgresyjnym wymiarze piłki nożnej”, o społecznej roli futbolu we Włoszech i w Brazylii, o tym, jak piłka buduje tożsamość narodową, o żydowskich twórcach potęgi Ajaxu Amsterdam, o tym, jak z fenomenem futbolu mierzyli się metaforą pisarze, i o boskości Maradony, o trudnym spotkaniu etosu piłkarskiego i homoseksualizmu, o piłce w kinie, teatrze i sztukach plastycznych..., o języku, jakim opisywane jest ciało piłkarza, i o „polszczyźnie futbolowej”, a nawet o „trenerze snów”, o którym pisze nasz „Tygodnikowy” kolega i wybitny futbolowy bloger Michał Okoński: „opowiem tę historię, bo sam – jako bramkarz redakcyjnej drużyny – wielokrotnie budziłem się w nocy z poczuciem, że oto leci w moją stronę piłka, kopnięta z nadludzką siłą przez Redaktora Naczelnego”. Przywołajmy na koniec raz jeszcze – nim pójdą Państwo do empików po „Konteksty” – Gustawa Holoubka. W 2006 r. wielki aktor wyznawał: „doskonale rozumiem Zygmunta Nowakowskiego, który chciał być pochowany na polu karnym boiska Cracovii. Ja dokładnie myślę o sobie tak samo”...

Rok Lutosławskiego. Jego inauguracją będzie X Festiwal Witolda Lutosławskiego „Łańcuch”, który odbędzie się w dniach 24 stycznia – 9 lutego w Warszawie. W tym też okresie ukaże się m.in. elektroniczna aplikacja „Spacerownik po Warszawie Lutosławskiego”, a przede wszystkim „Przewodnik po muzyce Witolda Lutosławskiego. PostSłowie” – ostatnia książka śp. Andrzeja Chłopeckiego. Działania te koordynuje Towarzystwo im. Witolda Lutosławskiego, więcej informacji znajdą Państwo na stronie www.lutoslawski.org.pl, my zaś zapraszamy do następnego „Tygodnika”, w którym opublikujemy dodatek poświęcony kompozytorowi.