Tygodnik Powszechny TP 49/2016

Data wydania:
Numer wydania:
49
Rok wydania:
2016

Edytorial

/

Obrońcy Piotra

Ks. Adam Boniecki
Dziwne czasy nastały dla Kościoła.

Obraz tygodnia

Kultura w skrócie

TP
22 – 28 listopada

Wirtualna ochrona przyrody

Robert Puchacz
Powstał nowy park narodowy – ogłosili podczas Festiwalu Fotografii Przyrodniczej Wizje Natury działacze kilku organizacji ekologicznych, równocześnie…
/ Fot. youtube.com

Holokaust na lodzie

TP
Twórcy rosyjskiego odpowiednika programu „Gwiazdy tańczą na lodzie”, wykonujący swój program do melodii z filmu „Życie jest piękne”, pojawili się na scenie w…

Słuchajcie Franciszka

O. Wacław Oszajca SJ
„Gospodarka i zarządzanie nią nigdy nie są etycznie i antropologicznie neutralne” – napisał papież do zakonników 26 listopada.

Zamieszanie wokół aborcji

Artur Sporniak
Aborcja pozostaje grzechem ciężkim i ostatnie decyzje Franciszka niczego tu nie zmieniają – zapewniał w Radiu Watykańskim abp Vincenzo Paglia.

Kościół w skrócie

TP
22 – 28 listopada

ONZ-owski precedens

Paweł Leski
Żołnierze z misji pokojowych ONZ w przeszłości często uchybiali swemu powołaniu, ale rzadko ktoś na wysokim szczeblu ponosił za to odpowiedzialność.

USA: przymiarki gabinetowe

Radosław Korzycki
Prezydent elekt Donald Trump przygotowuje z mozołem skład rządu, rozdarty między koncepcją Abrahama Lincolna, żeby zaprosić politycznych rywali i…
/ Fot. Mideast-Crisis / SYRIA-WHITE HELMETS

Zbiórka pieniędzy dla wolontariuszy w Syrii

ŻyM
Okulary ochronne to koszt 19 złotych. Profesjonalny hełm ratowniczy: 600 zł.

Liczba tygodnia

TP
67 tysięcy.
/ Fot. Grażyna Makara

Głośniej o smogu

Michał Okoński
No i znów się zaczęło. Śmierdząca kurtka, drapanie w gardle, kaszlące nocami dziecko i komunikaty o stężeniu pyłu zawieszonego przekraczającego normy nawet o…

Kraj w skrócie

TP
22 – 28 listopada
Hawański taksówkarz czyta o śmierci wieloletniego dyktatora Kuby, 26 listopada 2016 r. / Fot. Adalberto Roque / AFP / EAST NEWS

Fidel Castro: ojciec i zdrajca

Szymon Opryszek
Najpierw umarła rewolucja, potem Kuba, a na końcu jej długowieczny dyktator.
/

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

Patriarcha Ekumeniczny Konstantynopola Bartłomiej I błogosławi Franciszka, Stambuł, 30 listopada 2014 r. / Fot. Alessia Giuliani / CPP / POLARIS / EAST NEWS

Nie rozmywam doktryny

Papież Franciszek, Stefania Falasca
Papież Franciszek: Kościół jest narzędziem – istnieje tylko po to, by ogłaszać ludziom miłosierny plan Boga.
/ Fot. Niall Carson / EAST NEWS

Papież i jego wrogowie

Szymon Hołownia
List kardynałów z pytaniami o ostatnią adhortację to kolejna odsłona batalii o wizję Kościoła, jaką od trzech lat proponuje nam Franciszek.

Czytania

/ il. Edward Augustyn

Widzenia

TP

Czytania liturgiczne

TP
4 – 11 XII

Płacz Jezusa

Kard. Grzegorz Ryś
Gdy był już blisko, na widok miasta zapłakał nad nim i rzekł:

Statystyki słowem Bożym

O. Wacław Oszajca SJ
Paweł Apostoł w Liście do Rzymian pisze: „Co bowiem przedtem napisano, napisano dla naszego pouczenia, abyśmy mieli nadzieję dzięki cierpliwości i pociechom…

Serce i Tora

Paweł Śpiewak
„Wszystek Izrael” – to są dwa ostatnie słowa Pięcioksięgu przeznaczonego właśnie dla całego Izraela.

Kraj

Beata, Bartek, Robert i Tomek, przyszli pracownicy klubokawiarni Życie jest fajne!, przed jej siedzibą na ul. Grójeckiej, Warszawa, marzec 2016 r. / Fot. Jacek Marczewski / AGENCJA GAZETA

Ekscentryk szuka pracy

Szymon Łucyk, Maria Hawranek
Czy goście kawiarni dostaną od naszego kelnera widelcem w oko? Prędzej ja, ta niby „normalna” menedżerka, na moich kelnerów nawrzeszczę.

Świetny pracownik z autyzmem? Tak, ale nie u nas

Joanna Ławicka, Szymon Łucyk
Rozmowa z Joanną Ławicką, prezeską Fundacji Prodeste zajmującej się pomocą osobom ASD, autorką poradnika „Nie jestem kosmitą. Mam zespół Aspergera”.
Zorganizowana przez KOD akcja układania żywego napisu „Mamy dość”, krakowskie Błonia, 23 października 2016 r. / Fot. Marek Lasyk / REPORTER

Pospolite ruszenie na zakręcie

Jacek Gądek
KOD przeżywa kryzys. Jego problem dotyczy nie tylko demokratycznej legitymacji lidera. Jeśli ruch uzyska bardziej spójną formułę, wejdzie w paradę partiom…
Screen z e-wydania „Dziennika. Gazety Prawnej” z drugim wywiadem Magdaleny Rigamonti z Mayą Paczesny /

Cała nieprawda o uchodźcach

Ewa Wanat
„Dziennik. Gazeta Prawna” weryfikuje informacje pochodzące od jednego źródła u tego samego źródła. Oto dziennikarstwo postawione na głowie.
/

Gdy dziennikarz mówi: „Nie sprawdzam”

Redakcja „Tygodnika Powszechnego”
Dlaczego zajęliśmy się nierzetelnym materiałem „Dziennika. Gazety Prawnej”? W tej sprawie nie chodzi o branżowe porachunki.

Wiara

Piotr Sikora (fot. Grażyna Makara) i okładka jego książki "Drogi jednego"

Pokora wiary

Cyprian Klahs OP
Dla tej książki byłem zdolny wstawać o 5.30, żeby mieć godzinę na spokojną lekturę, nim dzień zwali się na głowę.
Rekonstrukcja twarzy św. Mikołaja z Mirry, 2014 r. / Fot. Liverpool John Moories University

Niegrzeczny święty Mikołaj

Marcelina Szumer-Brysz
Nie był dobrodusznym dziadkiem gładzącym dzieci po główkach. Pochodził ze słynącej z żywiołowych mieszkańców Turcji, którzy dziś kłócą się z Włochami o zwrot…
Jude Law, odtwórca roli tytułowej w serialu „Młody papież” / Fot. Gianni Fiorito / HBO

Nieziemski serial

Marcin Napiórkowski
Spodziewaliśmy się „House of Cards”, tyle że w Watykanie. Tymczasem bohater filmu Paola Sorrentino, Pius XIII, gra w zupełnie inną grę.
/ Fot. Grażyna Makara

Kościół i dobra zmiana

Ks. Andrzej Szostek MIC, Błażej Strzelczyk
Ks. Andrzej Szostek, etyk: Tak może to wyglądać: weszliśmy z władzą w toksyczny związek, milczymy tam, gdzie powinniśmy mówić.

Świat

/ Fot. stratcomcoe.org

Trollowanie na Łotwie

Julia Chmielecka
Kraj, w którym czterech na dziesięciu mieszkańców mówi po rosyjsku, zawsze był podatny na operacje specjalne Kremla. Dziś toczą się one także w internecie.
B. żołnierz AK Zbigniew Radłowski podczas procesu, Kraków, 18 lipca 2016 r. / Fot. Jacek Bednarczyk / PAP

Proces w odcinkach

Piotr Litka
Podczas kolejnej odsłony procesu przeciw twórcom niemieckiego serialu „Nasze matki, nasi ojcowie” jako świadek występował historyk prof. Bogdan Musiał. Jego…
Młodzież z Kiryat Motzkin i Radzynia Podlaskiego w Izraelu, jesień 2016 r. / Fot. Karolina Przewrocka-Aderet

Żyd i Polak w jednym spali domu

Karolina Przewrocka-Aderet
Na tle głośnych izraelskich delegacji szlakiem Zagłady polsko-izraelska wymiana uczniów – choć trwa od ponad 30 lat – pozostaje niezauważona. Tymczasem to ona…
Kościół w Ankawie (Irak) jako tymczasowe schronienie kurdyjskich chrześcijan uciekających przed siłami ISIS, sierpień 2014 r. / Fot. Le Caer Vianney / SIPA / EAST NEWS

Obóz Maryi Dziewicy

Witold Repetowicz
Iracko-kurdyjska ofensywa wypiera dżihadystów z północnego Iraku. Ale chrześcijanie, którzy wcześniej stamtąd uciekli, boją się wracać do domów.

Historia

/

Akcja społeczna Fundacji Tygodnika Powszechnego „Polska historia 966–2016. Będzie się działo!”

TP
– to spotkania prowadzone przez wybitnych historyków, ukazujace młodzieży licealnej w niestandardowy sposób historię lokalną i powszechną oraz jej bohaterów.…
/

Fundament pobożności w wiekach średnich

Wojciech Mruk
W średniowieczu wędrowanie do świętych miejsc było jedną z najpowszechniejszych praktyk religijnych w łacińskim kręgu kulturowym. Skąd wziął się ten zwyczaj i…
Autor tekstu prowadzi lekcję historii w Bibliotece Jagiellońskiej, Kraków, 17 listopada 2016 r. / Fot. Kamila Buturla dla „TP”

Jak powstawały średniowieczne księgi

Zdzisław Pietrzyk
Aby w wiekach średnich powstał zdobiony mszał lub kodeks, potrzebny był długi i kosztowny „ciąg produkcyjny”. Prześledźmy kolejne jego etapy.

Nauka

/ Fot. Drew Angerer / GETTY IMAGES / FOTOMONTAŻ „TP”

Sterowanie kciukiem

Vincent F. Hendricks, Wojciech Brzeziński
Vincent F. Hendricks, badacz mediów społecznościowych: Jeśli manipulujesz informacją, możesz manipulować tłumami. A kiedy manipulujesz tłumami, manipulujesz…

Kultura

Biblioteka jako forma życia

Lektor
To książka nie tyle dla bibliofilów, ile dla ludzi, dla których książki i ich czytanie stanowią jeden z filarów egzystencji.

Warto zobaczyć w TV

AP
3 – 9 grudnia
Maria Mamona w roli Julii Brystygierowej, kadr z filmu „Zaćma” Ryszarda Bugajskiego. / Fot. Jacek Drygała / KINO ŚWIAT

Zmętnienie soczewki

Anita Piotrowska
Film o nawróceniu stalinowskiej zbrodniarki żydowskiego pochodzenia nie wsadza, niestety, żadnego kija w mrowisko.
Jonathan Nolan z Anthonym Hopkinsem na planie serialu „Westworld” / Fot. John P. Johnson / HBO

Scenariusze przyszłości

Jakub Majmurek
Jonathan Nolan w serialu „Westworld” nawiązuje do najambitniejszych produkcji stacji HBO. I wreszcie wychodzi z cienia swojego brata, najbardziej kasowego…
Tadeusz Kantor, Emballage II, Parasol i postać, 1967 r. / Fot. Materiały prasowe Muzeum Narodowego we Wrocławiu

Współczesność nasenna

Piotr Kosiewski
Lokalne elity zauważyły, że instytucje artystyczne, cenione w międzynarodowym obiegu, niekoniecznie zapewniają prestiż im samym. To groźne zjawisko.
Berlin, budynek Reichstagu. / Fot. Grażyna Makara

Berliński gabinet luster

Beata Chomątowska
Stolica Niemiec jest stawiana za przykład „otwartego miasta”, stolicy artystów, przychylnej dla niespokojnych duchów. Nie zawsze tak było.
/ Fot. Global Look / PAP

W bólu tkwi potencjał życia

Zeruya Shalev, Karolina Przewrocka-Aderet
Zeruya Shalev, pisarka: Jerozolima jest torturą, ciągłym strachem. Ciężko w niej oddychać. Żar, który tli się pod powierzchnią, w każdej chwili może wywołać…

Felietony

O cnocie klęski

Stanisław Mancewicz
Niewątpliwie są pośród nas amatorzy, którzy formułując swe poglądy kierują się przede wszystkim marzeniem posiadania auta elektrycznego.

Kumple Herostratesa

Paweł Reszka
Mija kolejna, 2372. rocznica spalenia świątyni Artemidy w Efezie przez szewca Herostratesa. Czas leci!

Smaki

/ Fot. Monty Rakusen / AFP / EAST NEWS

Ucieczka z barszczem

Paweł Bravo
Moja myśl, od kiedy przestałem czuć się całkiem bezpiecznie: mieć w piwnicy zawsze baniak z olejem, zgrzewkę mąki. I dziesięć kilo cukru, to nigdy nie…

Tygodnik Czytelników

Prośba o pomoc

Monika Michalak
Fundacja Charytatywna Pomoc Polakom na Kresach im. ks. dr. Mosinga zwraca się z serdeczną prośbą o pomoc dla podopiecznych fundacji z województwa…

Nie ma komisji, nie ma ustawy

Piotr Machnikowski
„TP” 47 / 2016

JPII i NGO-sy

Andrzej Wielowieyski
„TP” 46 / 2016

Dodatki w numerze TP 49/2016

Franciszek Józef. Mit i epoka

Franciszek Józef, obraz z 1910 r. / Fot. Marianne Haller / franzjoseph2016.at

Franciszek Józef. Mit i epoka

WP
Dodatek historyczny
Rodzina cesarska sportretowana ok. 1880 r. przez Georga Deckera: Franz Joseph i żona Elżbieta, obok ich dzieci: arcyksiążę Rudolf, Marie Valerie i Gisela z mężem księciem Leopoldem Bawarskim oraz ich dzieci, księżniczki Elżbieta i Augusta. / Fot. Scherl / FORUM

Cesarz z innej gliny

Waldemar Łazuga
Gdy niedawno w Krakowie debatowano nad austriackimi czasami, z portretu patrzył na to Franz Joseph. W przypadku rosyjskiego Mikołaja czy pruskiego Wilhelma…
Cesarz Franz Joseph na manewrach wojskowych na terenie austriackiej części Śląska, 1906 r. / Fot. Scherl / FORUM

Franz Joseph I...

WP
Kalendarium
W 1880 r. Franciszek Józef odbył podróż po Galicji, entuzjastycznie witany przez poddanych. Obraz olejny Zygmunta Ajdukiewicza z tegoż roku przedstawia powitanie cesarza w Krakowie. / Fot. wikipedia.org

Franciszek Józef i sprawy polskie

Andrzej Chwalba, Wojciech Pięciak
Andrzej Chwalba, historyk: Cesarz zdążył umrzeć, zanim jego polscy poddani z Galicji odwrócili się od wiedeńskiej monarchii. Uznając, że nie ma im ona nic do…
Franciszek Józef w parku otaczającym cesarską rezydencję Schönbrunn w Wiedniu, 1909 r. / Fot. Contributor / GETTY IMAGES

Odświeżanie legendy

Barbara Radzikowska-Kryśczak
Były to czasy wstrząsów, ale i prosperity – o najsłynniejszego cesarza Austriacy spierają się do dziś.
Dworzec kolejowy w Pradze im. Františka Josefa. / Fot. Scheufler Collection / GETTY IMAGES

Pamięć podzielona

Jan Adamec, Patrycja Bukalska
Jan Adamec, czeski historyk: Sytuacja Czechów i Słowaków żyjących w podwójnej monarchii była zupełnie odmienna – i w efekcie różna jest też dziś pamięć o…
Węgrzy zazdrośnie strzegli swej pozycji w monarchii, torpedując ideę przekształcenia jej w Austro-Węgro-Polskę. Na zdjęciu: obchody 25. rocznicy koronacji Franza Josepha na króla Węgier. Budapeszt, czerwiec 1892 r. / Fot. IMAGNO / GETTY IMAGES

W skrajnych emocjach

Dominik Héjj
Na Węgrzech Franciszek Józef nadal budzi dwa skrajne uczucia: od wielkiej nienawiści po ogromną sympatię.

Actus Humanus 2016

Złota Brama w Gdańsku / Fot. Maciej Szajewski

Actus humanus

JP
5 – 11 grudnia
/ Fot. Materiały prasowe

Wstęp

Paweł Adamowicz
Tradycje muzyczne Gdańska dają mu wyjątkowe miejsce na mapie Rzeczpospolitej.
Katedra w Le Puy-en-Velay / Fot. Bernard Jaubert / GETTY IMAGES

Ujrzeć, dotknąć i zaśpiewać

Jakub Puchalski
Nad francuskim Le Puy-en-Velay katedra góruje dziś tak samo jak 800 lat temu. Zajmuje jeden z powulkanicznych stożków, którymi usiany jest cały płaskowyż.
Les Arts Florissants / Fot. Materiały prasowe

Ze skarbca Gonzagów

Ewa Obniska
Muzyka Monteverdiego przesycona jest retorycznym charakterem: słowa klucze występujące w poezji zostają wypunktowane w muzyce, naładowana uczuciem narracja…
Paul O’Dette / Fot. Jennifer Girard

Wiek złoty, a czasem i smutny

Dorota Kozińska
Muzyka w epoce Elżbiety I rozbrzmiewała w każdym zakątku jej królestwa. Zapatrzeni w swą władczynię poddani schlebiali jej gustom i próbowali naśladować jej…
La Rêveuse / Fot. Jennifer Girard

Wieczorna u Panny Marii muzyka

Piotr Maculewicz
Kościół Mariacki w Lubece słynął m.in. jako miejsce niezwykłych koncertów. Niezwykłych także dlatego, że w tych czasach instytucja publicznych koncertów była…