Tygodnik Powszechny TP 09/2016

Data wydania:
Numer wydania:
09
Rok wydania:
2016

Edytorial

/

Samotne matki

Ks. Adam Boniecki
Upadek obyczajów? W tej dziedzinie wprost przeciwnie. Jeszcze całkiem niedawno, dobrze to pamiętam, w powszechnym użyciu były pogardliwe określenia: „panna z…

Obraz tygodnia

Matic Zorman, „Waiting to Register” – I nagroda w kategorii „People, singles” („Ludzie, zdjęcie pojedyncze”). Dziecko oczekujące na rejestrację w obozie przejściowym w Preševie w Serbii. 7 października 2015 r. / / fot. Matic Zorman / World Press Photo 2016

Dziecięca odyseja

Filip Springer
Temat uchodźców zdominował wyniki tegorocznego World Press Photo.

Ksiądz przeniesiony

Anna Goc
Ks. Jacek Międlar stał się symbolem ekstremizmu w Kościele.
Artur Sporniak / / Fot. Grażyna Makara

Słuchajcie Franciszka

Artur Sporniak
Paweł VI Wielki w sytuacji trudnej, w Afryce, pozwolił zakonnicom używać antykoncepcji w przypadkach gwałtu. (…) Zapobieganie ciąży nie jest złem absolutnym –…

Sprawa Woźniakowskiego

ASk
Na najbliższej marcowej sesji plenarnej Komisja Konferencji Biskupów Unii Europejskiej (COMECE) zajmie się przypadkiem ocenzurowania tekstu Henryka…
/

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Kolejny zamach w Ankarze

Marcelina Szumer-Brysz
Wybuch auta-pułapki w sercu stolicy, blisko parlamentu i sztabu generalnego tureckiej armii, to jak policzek wymierzony rządowi Turcji.
/ Fot. NASA / GISS

Tak ciepłego stycznia dotąd nie było

MK
Co więcej, jak informują NASA i amerykańska Narodowa Administracja ds. Oceanów i Atmosfery (NOAA), żaden miesiąc w historii prowadzonych od 1880 r. pomiarów…
Marek Zając / / Fot. Grażyna Makara

Sztukowanie polityki

Marek Zając
Komisja Etyki Poselskiej zajmowała się obraźliwymi wypowiedziami Pawła Kukiza.

Kultura w skrócie

TP
15 – 21 lutego

Kościół w skrócie

TP
15 – 21 lutego
/

Kraj w skrócie

TP
15 – 21 lutego

Rząd ma plan

Anna Mackiewicz
Wicepremier Mateusz Morawiecki ma ambitny cel – chce stworzyć nowy model rozwoju.

Świadek Willenberg

Patrycja Bukalska
Artysta, uczestnik buntu w Treblince, powstaniec – Samuel Willenberg zmarł w Izraelu w wieku 93 lat. Był ostatnim z ocalałych więźniów obozu. Ostatnim…
„Krętacki deal krętackiego Dave’a”? Antyunijni aktywiści pozują do zdjęć w maskach z twarzą premiera Davida Camerona, Londyn, 19 lutego 2016 r. / Fot. Niklas Halle'n / AFP / EAST NEWS

23 czerwca: sądny dzień dla Europy

Marcin Żyła
„Jeśli wspólna Europa się rozpadnie, a jest to całkiem możliwe, pokolenie moich dzieci może być świadkiem wojny oraz takiego nieszczęścia, o którym myśleliśmy…
Donald Trump przemawia w Atlancie, 21.02 2016 r. / ( / Fot. David Goldman/AP/FOTOLINK/EASTNEWS

Trump kontra Franciszek

Radosław Korzycki
Republikański kandydat na prezydenta nazwał papieża pionkiem meksykańskiego rządu.
Konferencja prasowa premier Beaty Szydło i ministra Mateusza Morawieckiego dotycząca planu rozwoju gospodarki. Warszawa, 16.02.2016 r. / / Fot. Darek Redos/REPORTER/EASTNEWS

Rząd ma plan

Anna Mackiewicz
Wicepremier Mateusz Morawiecki ma ambitny cel – chce stworzyć nowy model rozwoju. To mają być reformy na skalę Eugeniusza Kwiatkowskiego czy Leszka…
„Krętacki Dave, krętacki deal”? Antyunijni aktywiści pozują do zdjęć w maskach z twarzą premiera Davida Camerona, Londyn, 19 lutego 2016 r. / / Fot. NIKLAS HALLE'N / AFP / EAST NEWS

23 czerwca: sądny dzień dla Europy

Marcin Żyła
Jeśli Cameron przekona swoich rodaków do głosowania za Unią, dołączy do grona najbardziej skutecznych polityków ostatnich lat – tak na Wyspach, jak też w…
Ks. Jacek Międlar na uroczystości ONR w Zakopanem. Fot: Piotr Korczak/REPORTER/EASTNEWS /

Ksiądz przeniesiony

Anna Goc
Przełożeni Zgromadzenia Księży Misjonarzy, do których należy ks. Jacek Międlar, zdecydowali o przeniesieniu go do Zakopanego.

Temat Tygodnika

Gdańsk, 12 grudnia 1981 r. / Fot. Anna Pietuszko / FORUM

Teczka mniejsza niż życie

Andrzej Paczkowski, Paweł Bravo
Przypominamy rozmowę z Andrzejem Paczkowskim, historykiem, którą publikowaliśmy na łamach "TP" rok temu: Wałęsa był fighterem, ale był też przeciwnikiem…
Warszawa, 22 kwietnia 1989 r. / Fot. Erazm Ciołek / FORUM

Pan Bolek, ostatnia deska szacunku

Paweł Bravo
XX-wieczny Kościuszko okazał się skupionym na sobie kombinatorem. Nie jest to wygodne dla obrońców III RP, ani dla jej wrogów.

Czytania

/ Fot. Domena Publiczna

Widzenia

TP

Czytania liturgiczne

TP
28 lutego – 6 marca
Bp Grzegorz Ryś / / Fot. Grażyna Makara

Rewolucja w myśleniu

Kard. Grzegorz Ryś
Jednym z pierwszych wydarzeń ewangelicznych przywołanych w liturgii Wielkiego Postu (w sobotę przed 1. niedzielą) jest powołanie św. Mateusza/Lewiego.
O. Wacław Oszajca /

Serce za serce

O. Wacław Oszajca SJ
Europejską cywilizację podtrzymują trzy filary: Mojra, Akropol i Palatyn, czyli judeochrześcijaństwo, filozofia grecka i prawo rzymskie.
Paweł Śpiewak / / Fot. Grażyna Makara

Homoseksualizm

Paweł Śpiewak
Judaizm starannie rozróżnia pragnienie, pokusę grzechu od grzechu samego. Pogląd na ludzką naturę raczej prezentuje się realistycznie. Żydzi jak wszyscy mają…

Kraj

Klub Kukiz’15, pierwsze posiedzenie Sejmu VIII kadencji, Warszawa, 16 listopada 2015 r. / Fot. Rafał Oleksiewicz / REPORTER

Arka Kukiza

Michał Szułdrzyński
Narodowcy, libertarianie, wolne prawicowe elektrony, a na dokładkę, jako lewe skrzydło, raper Liroy i weteran Morawiecki. Antysystemowa opozycja z prawej…

Prawo do wyboru. I do porażki

Maria Beisert, Anna Goc
Samotne kobiety mają prawo do swoich wyborów, także tych dotyczących macierzyństwa. Mają też prawo do porażki. I wyjścia z niej jako kobiety silniejsze, nawet…
/ Fot. Anna Osetek

Milion samotnych matek

Przemysław Wilczyński
Rzeczniczka PiS zalecała im "ustabilizowanie". Kim są kobiety, które same wychowują dzieci?

Wiara

Annibale Carracci, „Jezus i kobieta kananejska”, 1590 r. (fragment) / Fot. AKG / EAST NEWS

Rozmowa z poganką

Ks. Mariusz Rosik
Była bogata, wykształcona, odważna. I nieszczęśliwa.
Kardynał Wojtyła z Anną Teresą Tymieniecką na nartach, lata 70. / Fot. Materiały prasowe BBC

Bardzo osobista przyjaźń papieża

Marcin Żyła
Po obejrzeniu w telewizji BBC programu poświęconego „tajemniczym listom Jana Pawła II” trudno nie przyznać racji komentarzom z Watykanu: więcej było dymu niż…
Sala wykładowa w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej. 22. rocznica powstania Radia Maryja. Toruń, 30 listopada 2013 r. / Fot. Marek Lapis / FORUM

Szkoła ojca dyrektora

Mariusz Sepioło
PiS przymierza się, by szkole o. Tadeusza Rydzyka wypłacić 20 mln zł. Co się dzieje na uczelni, która ma otrzymać tak hojne wsparcie od państwa?
Bp Grzegorz Ryś, bazylika Mariacka, 2014 r. / Fot. Grażyna Makara

Każdy ma swoje kuluary

Kard. Grzegorz Ryś, Błażej Strzelczyk
Biskup Grzegorz Ryś: Wkurza mnie nieprawda. Oto kolejna rozmowa z cyklu "Chrzest 966-2016".

Świat

Kadr z filmu Michaela Baya „13 Hours” o dramatycznej obronie placówek USA w Bengazi. / Fot. Trailer filmu

Trzynaście godzin

Tomasz Nowak
Nakręcony z rozmachem film o ataku na konsulat USA w Libii może zmniejszyć szanse wyborcze Hillary Clinton. To kolejny element konserwatywnej mitologii.
Członkowie Sądu Najwyższego przed pogrzebem sędziego Williama Rehnquista. Sędzia Scalia – trzeci od prawej. Waszyngton, 2005 r. / Fot. Andrew Councill / AFP / EAST NEWS

Sąd Najwyższy show

Radosław Korzycki
Sprawa wyboru nowego sędziego Sądu Najwyższego otwarła największą od 80 lat bitwę o kształt „trzeciej władzy” w USA. Stała się też głównym tematem…
Billboard reklamujący nowo budowaną dzielnicę biznesową w Pekinie, grudzień 2014 r. / Fot. Jason Lee / REUTERS / FORUM

W pościgu za bogactwem

Krzysztof Kardaszewicz
Ostatnie 35 lat przyniosło Państwu Środka rozwój i sukces. Dziś chińska gospodarka znów się zmienia. Nadal na lepsze?

Nauka

Wizualizacja zderzenia dwóch czarnych dziur, które było źródłem fali grawitacyjnej, zaobserwowanej przez Ligo 14 września 2015 r. / / Fot. Wizualizacja: LIGO

Nowe oko na Wszechświat

Michał Eckstein
Potwierdzenie, że fale grawitacyjne istnieją, to nie tylko hołd oddany genialnej teorii Einsteina. Pozwolą nam one oglądać kosmos z zupełnie innej perspektywy.

Kultura

Pilch sam o sobie

Lektor
Chłopiec w okularach na okładkowym zdjęciu nie ma radosnej miny. Wczytuje się w trzymaną oburącz gazetę z powagą, a nawet pewną zaciekłością. Książka, choć…
Umberto Eco, 2013 r. / Fot. Daniel Merle / PHOTOSHOT / PAP

Umberto Eco, czyli zamach na Całość

Michał Paweł Markowski
Położył kres mitowi rozłączności Akademii i Kultury, Wysokiego Intelektu i Niskiej Rozrywki, Rozumu i Życia.
Andrzej Żuławski na planie filmu „Kobieta publiczna”, 1984 r. / Fot. Étienne George / CHRISTOPHEL / EAST NEWS

Zatruta krew

Anita Piotrowska
Zdeterminowany i zbuntowany, ciągle przekraczał normy. Zrealizował trzynaście filmów, z czego tylko cztery w Polsce.

Warto zobaczyć w TV

AP
27 II – 4 III
Kadr z filmu „Lobster” / Fot. Materiały Dystrybutora

Aksamitny totalitaryzm

Anita Piotrowska
„Lobster” to okrutna bajka dla dorosłych. Pokazuje świat, w którym człowiek jest zaprogramowaną wiązką cech, a intymne związki – przymusem.
Tomasz Wasilewski, Julia Kijowska, Magdalena Cielecka, Marta Nieradkiewicz i Andrzej Chyra podczas ceremonii wręczenia nagród Festiwalu Filmowego w Berlinie, 20 lutego 2016 r. / Fot. Markus Schreiber / AP / EAST NEWS

Berlinale: kino bez granic

Sebastian Smoliński
66. Festiwal Filmowy w Berlinie obfitował w filmy o problemach związanych z przekraczaniem granic: tych międzynarodowych oraz tych określających tożsamość…
Ennio Morricone i Quentin Tarantino w Abbey Road Studios po nagraniu ścieżki dźwiękowej „Nienawistnej ósemki”, Londyn, grudzień 2015 r. / / Fot. Kevin Mazur / GETTY IMAGES

O dwóch takich, co kradną Oscary

Kajetan Prochyra
Ennio Morricone otrzymał Oscara za muzykę do "Nienawistnej ósemki" Quentina Tarantino. O najwyższe uznanie amerykańskiej Akademii rywalizował z innym nestorem…
/ Fot. Maciej Zienkiewicz dla „TP”

Wgapiam się w cudze okna

Anna Dziewit-Meller, Magdalena Kicińska
Anna Dziewit-Meller, autorka książki „Góra Tajget”: Pokój i stabilizacja, w których się rozsiedliśmy, są bardzo względne. Nie byłabym tym tak przerażona, gdyby…

Kraków

Nasz pasaż

KB
MOŻE BYĆ CIĘŻKO. Jacek Majchrowski udzielił szczerego wywiadu w Radiu Kraków. Pytany, czy w związku z utrudnieniami komunikacyjnymi podczas Światowych Dni…

Felietony

Stanisław Mancewicz / / Fot. Grażyna Makara

Oaza

Stanisław Mancewicz
Stuk kieliszków – oto sygnał, znak i kod ludu polskiego.
Paweł Reszka / / Fot. Grażyna Makara

Złe sny

Paweł Reszka
Słowo „papier” brzmi tak samo w prawie wszystkich językach, bo korzeniami wczepia się w dno Nilu.
Jan Klata /

Król Lear umiera

Jan Klata
Pamiętam, że kiedy zaczynaliśmy pracę nad „Królem Learem”, nie powiedział o tym, że jest chory. Odpowiedzią na moją propozycję była cisza. A później słowa: „…
Szymon Hołownia / / Fot. Marek Szczepański dla „TP”

Seria limitowana

Szymon Hołownia
Biedni ludzie – pomyślałem, gdy po raz pierwszy zobaczyłem koczujących pod sklepem z trampkami przy Chmielnej kilkudziesięciu obywateli...
Andrzej Stasiuk / /

Szkalując

Andrzej Stasiuk
No i w końcu poleciałem. Nie bardzo mi się chciało, bo zima, dzień krótki, kraj obcy, ale poleciałem.

Smaki

Cykoria (przepis na końcu tekstu) / Fot. CORBIS

Rodowody niedojedzonych

Paweł Bravo
Nie można zrozumieć polskiej szkoły filmowej bez wycieczki do Lotosu, na rogu Chełmskiej i Belwederskiej.

Zmysły

Szczygły (Carduelis carduelis) na podwarszawskich polach, jesień 2007 r. / Fot. Paweł Wacławik / www.pawelwaclawik.pl

Nieobecność zimy

Stanisław Łubieński
Niewiele jest ptaków tak lubianych przez malarzy religijnych jak szczygieł. Podobno chciał ulżyć męce Chrystusa i próbował wyciągnąć kolce z cierniowej korony…

Dodatki w numerze TP 09/2016

Żołnierze Wyklęci. Opowieści najmłodszych

Danuta Siedzikówna, ps. „Inka” (z lewej) wraz z koleżanką. Podlasie, zima 1945 roku. 17-letnia „Inka”, sanitariuszka AK, została rozstrzelana w sierpniu 1946 r. jako jedna z najmłodszych osób skazanych na śmierć przez komunistyczne sądy. / Fot. N.N. Zbiory córki Wiesławy Korzeniowskiej z domu Siedzik / IPN

Żołnierze Wyklęci. Opowieści najmłodszych

TP
Żołnierze 4. szwadronu z 5. Wileńskiej Brygady AK. Białostocczyzna, lato 1945 r. Pierwsza z lewej w dolnym rzędzie Danuta Siedzikówna. / Fot. IPN

Drogą Polski Walczącej

Łukasz Kamiński
Powojenne podziemie nie było tylko reakcją na nowe zniewolenie. Przede wszystkim było kontynuacją, także ideową, Polski Podziemnej. Do tego dziedzictwa…
Marek Odyn-Jankowski „Marek”, Danuta Siedzikówna „Inka” i Bogdan Obuchowski „Zbyszek”. Pomorze, wiosna 1946 r. / Fot. IPN

„Inka” odnaleziona

WP
20 lipca 1946 do gdańskiego więzienia przy ul. Kurkowej przywieziono więźnia specjalnego i przydzielono mu osobną celę. Niezwykłe było to, że więzień był…
Uroczystości pogrzebowe 35 żołnierzy powojennego podziemia, których szczątki znaleziono na tzw. Łączce na Powązkach. Warszawa, plac Piłsudskiego, 27 września 2015 r. / Fot. Piotr Gajewski / IPN

Nasza ludzka powinność

Krzysztof Szwagrzyk, Krzysztof Pięciak
Dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, pełnomocnik prezesa IPN ds. poszukiwań ofiar komunizmu: Te masowe doły śmierci, splecione ze sobą szczątki, przestrzelone czaszki…
Protokół wykonania kary śmierci na Marku Kublińskim, 4 października 1950 r. / Fot. IPN

Śmierć nie pytała o wiek

Filip Musiał
Gdy stanęli pod „ścianą śmierci”, mieli po 19 lat: Marek Kubliński i Stanisław Sala – skazani przez komunistyczny sąd w Krakowie. Takich młodych ludzi jak oni…
Eugeniusz Siemaszko odbiera nagrodę „Świadka Historii”, 2015 r. / Fot. IPN

Harcerz z Wilna

Bartłomiej Noszczak
Po 1945 r.wielu deportowanych z Kresów żołnierzy AK znów schodzi do podziemia. Zjawisko tej „wędrującej konspiracji” dotyczy również nastoletnich kresowian.
Nastoletnia Sabina Świątek (z lewej) z rodzicami. Zdjęcie z czasu niemieckiej okupacji; miejsce jego wykonania nie jest znane. Jan Świątek pracował dla wywiadu ZWZ-AK, występując w roli obwoźnego handlarza. / Fot. Zbiory Sabiny Świątek

Ballada o Sabince

Krzysztof Pięciak
To polski wiek XX w miniaturze: dwie wojny światowe, wojna 1920 r., konspiracja po 1945 r. i represje, Solidarność. I wreszcie, już w wolnym kraju, szukanie…
Drużyna z oddziału AK „Marcina” w lasach pod Włoszczową, jesień 1944 r. 15-letni Andrzej Sikorski leży pierwszy z lewej. / Fot. Zbiory Andrzeja Sikorskiego

Zdjęcie z buta

Krzysztof Pięciak
Jest stare, mocno zniszczone. Na nim: ośmiu chłopaków. Kilku w mundurach, reszta w ubraniach cywilnych. Wszyscy z bronią. W tle las. Z tyłu lapidarny opis: „…

Gimnazjaliści ’50

Wojciech Pięciak
Zapatrzeni w rodziców i starszych braci, założyli szkolną organizację. UB nie wpadł na ich trop, więc nie został po niej żaden ślad w archiwach. Byli ostatnim…