Terytorium wiersza

W historii poezji wiele znajdziemy wierszy, których tematem jest sama sztuka poetycka. Podobne utwory należały niegdyś do repertuaru każdego autora. Za ich pomocą twórcy przekazywali czytelnikom wiedzę na temat swojej filozofii języka i literatury. Z jednej strony tłumaczyli się z własnych działań, wykreślali granice terytorium słowa, po którym się poruszali; z drugiej – walczyli z innymi, tworzyli hierarchie między poetyckimi idiomami, próbowali przekonać publiczność, że to ich wiersze w najlepszy sposób realizują zadania sztuki poetyckiej. Współzawodnictwo nie ograniczało się wyłącznie do środowiska literackiego. Chodziło także o wpływ na całe artystyczne uniwersum.

W drugiej połowie XX w. ten specyficzny gatunek wiersza zaczął zanikać. Z kilku powodów. Po pierwsze dlatego, że rozmyły się granice poetyckiego terytorium, a co za tym idzie: pytania o istotę wiersza stały się (przynajmniej tak twierdzili autorzy i krytycy) anachroniczne, jakby wyjęte z innej epoki. Po drugie – pojawił się szczególny rodzaj komunikacji między poetą a jego czytelnikiem: pełen niedopowiedzeń, uników, gry pozorów, językowych zmyłek. Po trzecie wreszcie – rolę tych, którzy odpowiadają na pytania o istotę poezji, przejęli krytycy, historycy i teoretycy, a po nich również recenzenci i dziennikarze. W społecznym obiegu komunikacyjnym powstała wyrwa, którą od czasu do czasu wypełniają głosy wzywające do czytania jednego rodzaju poezji i odrzucania innego.

Pracownia Poetycka „Silesius”, która powstała przy ufundowanej przez Miasto Wrocław nagrodzie, jest miejscem intensywnego namysłu nad współczesnym wierszem i językiem poetyckim, nad odmianami pisania i różnymi sposobami czytania. Wśród jej gości znajdą się nominowani do nagrody, a także wyróżnieni nią twórcy. Każdy z nich zaprezentuje wykład, w którym udzieli odpowiedzi na pytanie: „Czym jest poezja dziś?”. Dzięki temu, że podczas każdego ze spotkań wystąpi po dwóch autorów, będziemy mieć do czynienia z prawdziwym agonem. Zresztą nie tylko ideowym, lecz i poetyckim, ponieważ zaproszeni goście będą wchodzić ze sobą w spór również za pośrednictwem wierszy.

Jako pierwsi wystąpią Darek Foks, tegoroczny laureat „Silesiusa” za całokształt twórczości, oraz Andrzej Sosnowski, który w 2008 r. otrzymał najwyższe wyróżnienie za tom „Po tęczy”. Pierwsze spotkanie w ramach Pracowni odbędzie się 16 maja o godz. 18.00 we wrocławskiej Mediatece (pl. Teatralny 5), dzień przed przyznaniem nagród za debiut i za książkę roku. Koordynatorami pracowni są Anna Kałuża i Grzegorz Jankowicz, którzy poprowadzą również dyskusję z zaproszonymi poetami. W tym roku Pracownia Poetycka „Silesius”, będąca częścią przygotowań Wrocławia do objęcia roli Europejskiej Stolicy Kultury 2016, odwiedzi także inne polskie miasta.