Szpieg ze Sztokholmu

MICHAŁ RYBIKOWSKI - urodzony w 1900 r. na Litwie, działa w polskim harcerstwie. W wieku 18 lat wstępuje do Wojska Polskiego, służy w organizującej się służbie wywiadowczej na Litwie i Białorusi, walczy w wojnie z bolszewikami (odznaczony Virtuti Militari). Po 1921 r. pozostaje w wojsku, najpierw w piechocie. W latach 20. trafia do wywiadu (Oddziału II Sztabu Głównego). Pracuje "pod przykryciem" w Wolnym Mieście Gdańsku, w Niemczech (Królewcu) i na Litwie (w Kownie).

19.04.2011

Czyta się kilka minut

Michał Rybikowski /
Michał Rybikowski /

W pierwszych latach II wojny światowej jest szefem placówki wywiadu w Kownie, a potem w Rydze. Organizuje ucieczki Polaków i Żydów na Zachód (przez kraje bałtyckie i Szwecję). W 1941 r. trafia do Sztokholmu. Podając się za obywatela Mandżurii (było to wtedy państwo kontrolowane przez Japonię) Petera Iwanowa, "białego" Rosjanina, zdobywa zaufanie środowiska tutejszych Japończyków - Sztokholm jest głównym ośrodkiem japońskiego wywiadu w Europie (nową tożsamość uzyskał prawdopodobnie przy pomocy japońskiego konsula Sugihary z Kowna, współpracującego z Polakami).

Przyjęty do pracy w ambasadzie Japonii w charakterze sekretarza, zdobywa zaufanie gen. Onodery, szefa japońskiego wywiadu. Dzięki niemu alianci otrzymują informacje o niemiecko-japońskiej współpracy; ma też wgląd w dane pozyskane przez Japończyków. Może podróżować po okupowanej Europie, m.in. do Berlina; organizuje sieć wywiadowczą, obejmującą kraje bałtyckie i Niemcy - jedną z najbardziej efektywnych siatek wywiadu (podczas jednej z podróży, w towarzystwie kuriera z Tokio, przewozi samolotem z Berlina do Sztokholmu - prócz kolejnych informacji - sztandar, wyszyty w okupowanym Wilnie dla polskich lotników, z napisem "Miłość żąda ofiary"; ze Szwecji trafi on do Anglii).

W 1944 r. opuszcza Sztokholm. Trafia do służby liniowej: walczy we Włoszech, w szeregach II Korpusu. Wojnę kończy w stopniu pułkownika. Za pracę wywiadowczą otrzymuje Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari. Po wojnie żyje w Kanadzie, zakłada Stowarzyszenie "Prometeuszy", którego celem jest zjednoczenie narodów Europy Środkowej.

Umiera w 1991 r. Pochowany na cmentarzu National Field of Honour w Pointe Claire. Na portalu ogrodywspomnien.pl dostępne są jego zdjęcia i wspomnienia rodziny.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Dziennikarz, kierownik działów „Świat” i „Historia”. Ur. W 1967 r. W „Tygodniku” zaczął pisać jesienią 1989 r. (o rewolucji w NRD; początkowo pod pseudonimem), w redakcji od 1991 r. Specjalizuje się w tematyce niemieckiej. Autor książek: „Polacy i Niemcy, pół… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 17/2011

Artykuł pochodzi z dodatku „Oczy aliantów (17/2011)