Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
„Wszyscy chrześcijanie (...) mają też walczyć o poprawę warunków w więzieniach, z poszanowaniem godności ludzkiej osób pozbawionych wolności. Łączę to z dożywotnim więzieniem. (...) Bo dożywocie to ukryta kara śmierci” – powiedział papież 23 października w przemówieniu do delegacji Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawa Karnego.
Franciszek przypomniał, że Jan Paweł II w encyklice „Evangelium vitae” wypowiedział się przeciwko karze śmierci. Tym samym jako kolejny papież potwierdził, że Kościół zmienił moralną ocenę zabijania w majestacie prawa. Ale wydaje się, że tym razem poszedł jeszcze dalej. Czy zasugerował, że należy znieść karę dożywotniego więzienia, skoro „to ukryta kara śmierci”? Tę ważną wypowiedź należy dobrze rozumieć.
Pomijając fakt, że kara śmierci łamie normę „nie zabijaj”, posiada tę istotną wadę, że właściwie nie jest karą. Każda kara powinna posiadać aspekt poprawczy, „kara” śmierci nie daje możliwości poprawy – jest po prostu fizyczną eliminacją przestępcy. Od dawna w dyskusjach zauważa się, że konsekwentne dożywocie również nie motywuje do poprawy, skoro przestępca i tak ma dokonać żywota w więzieniu. W tym sensie dożywocie podobne jest do kary śmierci. Jest to też kara niehumanitarna, ponieważ odbiera nadzieję na odzyskanie wolności nawet w dalekiej przyszłości.
Tych wad nie posiada jednak kara dożywocia z możliwością warunkowego zwolnienia. Od 1997 r. polski Kodeks karny przewiduje karę dożywocia z możliwością ubiegania się o przedterminowe zwolnienie warunkowe po 25 latach. Nie znaczy to, że skazani na dożywocie mają takie prawo. Czy w ogóle skazany na dożywocie będzie mógł się ubiegać o warunkowe zwolnienie i po ilu latach – decyduje sąd. Tak stosowana kara dożywocia pozwala społeczeństwu bronić się przed patologicznymi mordercami, którzy nie rokują poprawy (sądy mogą im wyznaczać możliwość warunkowego zwolnienia np. po 50 latach). Nie każde zatem dożywocie to ukryta kara śmierci.