Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Z jednej wywodzą się dzisiejsze szympansy zwyczajne i bonobo, inna doprowadziła do powstania rodzaju ludzkiego, którego jesteśmy ostatnimi przedstawicielami. Pojawiliśmy się ok. 150-200 tys. lat temu we wschodniej Afryce, gdzieś w rejonach dzisiejszej Etiopii, a ok. 70 tys. lat temu przedostaliśmy się na Bliski Wschód, skąd rozprzestrzeniliśmy się na inne kontynenty. W Azji i Europie trafialiśmy na naszych „starszych” krewnych, których z czasem wyparliśmy, w innych miejscach (Australii i Amerykach) byliśmy pierwszymi ludzkimi kolonizatorami. Tak wskazywały wykopaliska oraz badania genetyczne.
Tymczasem pod koniec maja na łamach „PLOS ONE” ukazały się dwa artykuły Madelaine Böhme z Uniwersytetu w Tybindze i współpracowników, sugerujące, że linie prowadzące do współczesnych szympansów i współczesnych ludzi mogły rozdzielić się... na Bałkanach. Zespół Böhme przebadał muzealne eksponaty kilku form człowiekowatych, m.in. tzw. Graecopithecus freybergi, na podstawie charakterystyki zębów zaliczył je do naszej linii rozwojowej, a ich wiek oszacował na ok. 7,2 mln lat.
Przenieśmy się do południowej Kalifornii, w okolice San Diego. W latach 90. znaleziono tam kości mastodonta, przebadane niedawno przez zespół Stevena i Kathleen Holenów. Jak poinformowali oni na łamach „Nature”, kości te liczą około 130 tys. lat i zostały roztrzaskane, gdy były jeszcze świeże, za pomocą kamiennych narzędzi. Tylko przez kogo, skoro pierwsi ludzie mieli dotrzeć w te rejony zaledwie kilkanaście tysięcy lat temu? Czy byli tam o wiele wcześniej?
Rewelacji tych jak dotąd nie potwierdziły znaleziska równie starych kości ludzkich w Ameryce. Niezależnie od tego pojawiają się jednak doniesienia, zgodnie z którymi powinniśmy przesunąć wstecz nasze początki. W latach 60. w Dżabal Ighud na terenie Maroka odnaleziono skamieniałości Homo sapiens, których wiek oszacowano wówczas na ok. 40 tys. lat. Jednak nowe wykopaliska w tym miejscu dowodzą – jak sugeruje zespół Philippa Gunza z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka – że Homo sapiens występowali tam już 300 tys. lat temu. To ponad 100 tys. lat wcześniej, niż moglibyśmy się spodziewać – i w zupełnie innej części Afryki.
Na wnioski oczywiście za wcześnie – trzeba pamiętać, że w paleoantropologii dysponujemy skąpym materiałem dowodowym, którego datowanie wymaga dość karkołomnych metod. Ale jeśli historia nauki czegokolwiek nas nauczyła, to na pewno tego, żeby nigdy nie zbywać podobnych doniesień krótkim „e, to niemożliwe”. ©℗
