Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Ze stanu niewoli, z poniżenia, z niemal najniższego stopnia nieczystości – Żydzi bliscy już byli idolatrii – Bóg mocarnym ramieniem wyprowadził ich z Egiptu i dał im pasterza oraz proroka Mojżesza. Radością jest akt wyzwolenia kierujący wiernych ku wolności, czyli podejmowania z wolnego wyboru sprawiedliwych i mądrych decyzji. Bliskim tego dnia życzy się, by radowali się wolnością i dobrze z niej korzystali.
Pesach jest świętem pamięci. Wyzwolenie należy wspominać w każdym pokoleniu, a każdy Żyd ma czuć się tak, jakby to on właśnie opuszczał Egipt i uciekał przed zemstą faraona. Dzisiaj to oznacza, że ocala się przed swoimi ograniczeniami, pokusami, słabościami, które fizyczna egzystencja nakłada na życie duchowe. Nakaz pamiętania jest jednym z najczęściej powtarzanych w Torze. „Czasownik zachar (pamiętaj) w różnych formach koniugacyjnych występuje w Biblii w sumie ponad sto sześćdziesiąt razy, zazwyczaj z podmiotami Izrael lub Bóg, jako że pamięć jest obowiązkiem ich obu”. Judaizm jest religią pamięci, a święto Pesach w tworzeniu owej jedności z minionymi pokoleniami gra rolę pierwszorzędną. Pamięć zapisana jest w opowieści odczytywanej tego wieczora. Każdy uczestnik uczty powinien śledzić słowa Hagady. Pamięć tworzą potrawy składające się na ucztę pesachową. Mają jeść to, co ludzie na pustyni, i dlatego powiada się, że Pesach jest też świętem macy, chleba cierpienia i ubóstwa. Przygotowuje się ją z mąki i wody dokładnie osiemnaście minut. Różnica między zwykłym chlebem a macą jest prosta. Zawiera się w czasie przygotowania. Pośpiech jest obecny w przygotowaniu macy. Spieszyli się na pierwszej kolacji sederowej Żydzi, opuszczając egipską niewolę. Prostota macy symbolizuje skromność i pokorę, które są istotą wiary. Poza macą spożywa się gorzkie zioła symbolizujące cierpienia, jakie dotknęły Żydów w Egipcie. Z kolei haroset złożony z jabłek, orzechów, wina i cynamonu przypomina zaprawę murarską, którą musieli przygotowywać do budowy piramid. Jajko maczane w słonej wodzie symbolizuje życie, ale też pot i zmęczenie wędrujących po pustyni.
Święto Pesach jest świętem dzieci. Im należy przekazać wiadomość o wyzwoleniu i z nimi dzielić się radością wyzwolenia. Nakazuje to Bóg: „W tym dniu będziesz opowiadał synowi swemu”. Ich udział w uczcie jest niezbędny. Dzieciom zadaje się cztery pytania o to, czym ta noc różni się od pozostałych.
Święto Pesach jest świętem narodzin narodu. Po raz pierwszy ta wielka masa ludzi – wedle spisów mogło być 600 tys. Żydów – spotyka się w drodze ku Ziemi Obiecanej. Po raz pierwszy rozpoznają się w swej osobności, wybraniu i powołaniu. Nie są już rozproszonymi rodzinami, ofiarami egipskich nadzorców, ale wspólnotą obdarzoną własnym, niepowtarzalnym doświadczeniem cierpienia, cudów i wyzwolenia, zmierzając ku objawieniu na górze Synaj.
Na koniec uczty przychodzi moment na pieśń zwaną „Hallel”, w której dziękujemy Bogu za wszystko, co dla nas uczynił. Ucztujący przy otwartych na oścież drzwiach Żydzi gotowi są przywitać powracającego na ziemię Eliasza, wypijają czwarty kielich wina i żegnają się słowami: „Następnego roku spotkamy się w Jeruszalaim”. ©
