O czym mówić?

Widzialne stało się niewidzialne.

03.02.2014

Czyta się kilka minut

Ongiś rozmowa o polityce była sensem towarzyskiego spotkania. Dziś podejmowanie, w szerszym zwłaszcza gronie, przemyśliwań politycznych, uważane jest za rodzaj wulgarnej prowokacji, za pomysł na nużącą wymianę identycznych poglądów bądź pretekst do jatki plemiennej. Zresztą – przyznajmy – nie ma już o czym rozmawiać ni czego analizować. Drugie dno polityki, warte kiedyś odmulania za pomocą flaszki czy fantazji, zniknęło. Rozmowa o polityce stała się jałowizną, bez której można, a wręcz należy się obejść, zwłaszcza gdy podjęliśmy zobowiązanie, że w towarzystwie ma być miło i ciekawie. Ogromny zbiór tematów zanurzył się w śmierdzącym bagnie, pośród odrażających odgłosów, i tamże się marynuje.

Pustkę po polityce wypełniły mało ciekawe rozmowy o podróżach albo o jedzeniu. Na każdy z tych tematów szkoda czasu, z tego prostego powodu, że wszyscy już byli wszędzie, wszyscy mieli identyczne przygody, takoż jedli już wszystko, a co się komu spodobało albo smakowało, tego nijak nie da się twórczo zderzyć z tym, co się nie podobało bądź nie smakowało. Z racji klinicznego w narodzie przywiązania do własnego zdania.

Delikatną nadzieją na odrodzenie dysputy były pojawiające się tu i ówdzie rozmowy o winie. Winie do picia, a nie winie rozumianej jako wyposażenie pralni sumienia. Nie ukrywajmy jednak, że gdy miast wódy pojawiło się w ustach wino, nie zyskaliśmy automatycznie radosnego wokabularza czy śródziemnomorskiej wrażliwości. Język polskich miłośników win jest bardzo bistorowy w dotyku i pozbawiony smaku winorośli. Przypomina rozmowy o wyposażeniu warsztatów, przylega jak ulał do rozmów o bimbrze czy kolorze lamperii w izbie wytrzeźwień. Wywodów o winie nie da się już słuchać bez smutku i bez nadziei na ich koniec.

Im w rozmowach mniej polityki, tym więcej chorób. Ojczyste pogwarki o chorobach przeniknięte są fachowością na poziomie współczesnych magisteriów – wszystkie sprowadzają się do dobrotliwej porady, by pić mleko z sokiem z cebuli, jeść czosnek główkami, unikać lekarzy i antybiotyków. Są to wnioski powszechne, kiedyś uderzające terapeutyczną swojaciną, dziś szare i zgasłe.

Rozmów o pieniądzach nigdy mało, choć to przecież temat prosty. Cóż z tego jednak – większość tych dysput to od lat rozmowy o ich braku. Brak forsy jest tematem przykrym, trudno z tego wykrzesać powab. Mało ludzi, z racji powszechnej niechęci do bogaczy, umie wyświetlić zebranym wspaniały widok swego tańcowania wśród polatujących banknotów. Zresztą metą rozmów o pieniądzach są zawsze Żydzi: to proste i nie wymaga dłuższych objaśnień.

Cóż zatem zostaje? Literatura? Owszem, można o niej pogadać w rezerwatach dla czytających. O piłce? Ile można? Wieczorki poświęcone religii i teologii kończą się wnioskiem o definicję niepokalanego poczęcia – co już nikogo nie może zająć na dłużej. Ongiś sycące były fantazje o życiu na innych planetach czy niespodziewanych wizytach Obcych. Teraz Obcy uruchamiają wyłącznie amatorów z prowincji kosmosu. Owszem, obcy mieszkający w sąsiedztwie to temat modny, ale nie ukrywajmy: jest to zawsze referat na poziomie redaktora Kolonko i jego wielbicieli z Ciupago.

Nadzieją obumierających rozmów był zawsze seks. Temat szalenie bezpieczny, niewymagający erudycji czy zaawansowanego słownictwa. Jakie takie obeznanie wystarczyło, by błysnąć gibkością i zdobyć szacunek publiczności. Rozmowy o seksie wymazywały mozół podejmowania analizy politycznej. Oto te czasy bezpowrotnie minęły. Dziś seks i jego okoliczności to temat dla furiatów, seks został sprzężony z analizą danych, o seksie rozmawiają albo księża, albo katecheci, albo spece od demografii. Rozmowy na ten temat przypominają swą estetyką spór polityczny, polskie pogwarki o winie, pieniądzach, obcych i rzecz jasna o chorobach i złym jedzeniu.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Felietonista „Tygodnika Powszechnego”, pracuje w Instytucie Literackim w Paryżu.

Artykuł pochodzi z numeru TP 06/2014