Tygodnik Powszechny Nr 8/2022

Data wydania:
Numer wydania:
08
Rok wydania:
2022
 

Edytorial

/ Fot. Maciej Zienkiewicz dla TP

Gdy papież umiera na scenie

Ks. Adam Boniecki
Piszę do tych – jeśli tacy w ogóle są – którzy nie interesują się teatrem albo do teatru nie chodzą.

Obraz tygodnia

Sklep spożywczy w Gdańsku przy ul. Długie Ogrody / fot. Karolina Misztal/REPORTER /

Ceny w punkcie krytycznym

Marek Rabij
Dwucyfrowa inflacja? To coraz bardziej prawdopodobne.
Karetka pod szpitalem w Starogardzie Gdańskim, 9 lutego 2022 r. / fot. WOJCIECH STROZYK/REPORTER /

W czerwcu będzie po covidzie

Wojciech Feleszko, Marek Kęskrawiec
Wojciech Feleszko, immunolog: "Możemy powoli zacząć wyglądać światełka w tunelu".
Instruktorzy wojskowi szkolą ludność cywilną do samoobrony w przypadku inwazji wojsk rosyjskich. Ukraina, Odessa, 5 lutego 2022 r. / fot. Oleksandr GIMANOV / AFP / EAST NEWS /

W najczarniejszej godzinie

Wojciech Pięciak
Polska dostarcza Ukrainie broń nie od dziś, lecz od 2014 r. – praktyczną solidarność okazujemy tu od początku. Teraz, gdy robi to wielu, można o tym głośno…

Liczba tygodnia

308 177 km

Kraj w skrócie

8–14 lutego
FOT. PIXABAY /

Centralny Park Narodowy

Krzysztof Story
Rząd opublikował projekt ustawy o parkach narodowych i da się go streścić jednym słowem: „centralizacja”. Nasze 23 parki trafią pod kontrolę nowej instytucji.

Polska ma nowy rodzaj wojsk

Patryk Stanik
Minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak utworzył 8 lutego wojska obrony cyberprzestrzeni. Ich dowódcą został gen. Karol Molenda.
/ AMIR LEVY / GETTY IMAGES

Pegasusem szpiegowano również w Izraelu

WP / NZZ, FAZ
Zapewniano, że program służy do zwalczania terrorystów i kryminalistów. Tymczasem izraelska policja używała go także przeciw działaczom praw człowieka,…
/ MICHELE TANTUSSI / AFP / EAST NEWS

Wybory prezydenckie w Niemczech

WP / FAZ
Frank-Walter Steinmeier został wybrany prezydentem Niemiec na kolejną kadencję.

Rosja: do łagru za Minecrafta

Anna Łabuszewska
W cieniu gry o odzyskanie ­kontroli nad Ukrainą, w Rosji rozgrywają się ludzkie tragedie.

Kult jednostki ma się dobrze

Piotr Sikora
Napięcia między kościelnymi instytucjami a charyzmatycznymi liderami ruchów nastawionych na intensywne przeżycia religijne istniały zawsze. Właśnie jesteśmy…

Obowiązek pamięci

ASk

Kościół w skrócie

8–14 lutego
/ BILLY HARDIMAN / MATERIAŁY PRASOWE diecezji Phoenix

Gramatyka bożej łaski

Edward Augustyn
Osób źle ochrzczonych poszukuje diecezja Phoenix w USA.

Kultura w skrócie

8–14 lutego
/ M.WOOLLARD / UKAEA / EURO-FUSION.ORG

Bliżej syntezy

Marcin Jakubowski
Jeśli potrafimy okiełznać syntezę termojądrową przez 5 sekund, to jest tylko kwestią czasu i rozwoju technologii, że uda nam się to przez 5 minut lub 5 dni.
Fot. Mikołaj Kuras dla UMWKP /

Grabież własnego dziedzictwa

Piotr Kosiewski
Do Sejmu wpłynął poselski projekt ustawy o przekazaniu Węgrom kodeksu pochodzącego z biblioteki króla Macieja Korwina. Jeżeli ten pomysł zostanie zrealizowany…
/

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

Stosowanie pestycydów to codzienność każdego rolnika. W zależności od uprawy liczba zabiegów waha się od 10 do nawet 30 w ciągu każdego roku. Rolnicy w ciągu życia mogą być narażeni na kilkaset toksycznych substancji. Woj. świętokrzyskie, 2020 r. / GRAŻYNA MAKARA

Wystawieni

Krzysztof Story
Od lat europejscy rolnicy cierpią z powodu zatrucia pestycydami. Mimo poważnych badań na ten temat, nikogo to nie obchodzi. Także w Polsce.
/ GRAŻYNA MAKARA

Bądźmy umiarkowanie radykalni

Paweł Bravo, Marek Rabij
PAWEŁ BRAVO, publicysta kulinarny: Czy wolno mi wrzucić do jednego worka panią, która zlewa herbicydami działkę, bo chce mieć ładny trawnik, oraz rolnika,…

Czytania

Fot. GRAŻYNA MAKARA /

Dom Jakuba

Małgorzata Kordowicz
Kobiety też otrzymały Torę na górze Synaj – w dodatku przed mężczyznami!
/

Duchy ofiary i daru

O. Wacław Oszajca SJ
Zarówno Bóg, jak i człowiek rozpięci są, żeby nie powiedzieć: rozdzierani, między miłością i nienawiścią, przebaczeniem i karą, sprawiedliwością i…

Jezus przekracza granice

Kard. Grzegorz Ryś
/

Widzenia

Piotr Sikora

Czytania liturgiczne

20–27 lutego

Kraj

Donald Tusk w Mińsku Mazowieckim, styczeń 2022 r. / JACEK DOMIŃSKI / REPORTER // MONTAŻ TP-ONLINE

Nie po Kaczyńskiego przyjechałem

Karolina Lewicka
Tusk jest odbierany jako polityczny drapieżnik, gracz bezwzględny, który tak długo będzie tulił partnera, aż go udusi. Jednoczenie opozycji pod jego kierunkiem…
Protest OZZ Inicjatywa Pracownicza przed Uniwersytetem Pedagogicznym w Krakowie przeciwko antyzwiązkowym represjom władz uczelni. Kraków, 4 listopada 2021 r. / ADRIANNA BOCHENEK / AGENCJA WYBORCZA.PL

Państwu już dziękujemy

Angelika Pitoń
Pięciu pracowników Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie założyło związek, ale troje już zwolniono. Na uczelni trwa od niemal roku czystka, z polityką w tle.
Nauka zdalna w warszawskim liceum, luty 2021 r. / PIOTR MALECKI / NAPO IMAGES / FORUM

Zagubieni tubylcy

Jacek Pyżalski, Przemysław Wilczyński
Prof. Jacek Pyżalski, ekspert w zakresie edukacji medialnej: Ogromne cyfrowe kompetencje całego młodego pokolenia to mit. Wielu nastolatków nie ma w tej sferze…

Wiara

/ Fot. Riccardo Musacchio/Vatican Pool

Prawda o Benedykcie

Tomasz P. Terlikowski
Oskarżenia papieża emeryta związane z raportem monachijskim nie podważyły jego autorytetu w oczach konserwatystów. Jednak na pewno ukazały w nowym świetle jego…
Podczas mszy św. w Lesie Piaśnickim koło Wejherowa, październik 2019 r. / ŁUKASZ DEJNAROWICZ / FORUM

Sztuka rozeznawania

Ks. Tomáš Halík
Tradycyjna spowiedź znika w wielu miejscach Kościoła. Czy powinno nas to martwić?
Uczestnicy trzeciej sesji Drogi Synodalnej w rozmowie kuluarowej (trzeci od lewej bp Georg Bätzing, przewodniczący episkopatu Niemiec), Frankfurt n. Menem, 4 lutego 2022 r. / MAX VON LACHNER / SYNODALER WEG

Droga na przełaj

Artur Sporniak
Trzecie zgromadzenie niemieckiej Drogi Synodalnej przegłosowało kontrowersyjne dla konserwatystów postulaty.

Świat

Spotkanie ministrów spraw zagranicznych Liz Truss (Wielka Brytania) i Siergieja Ławrowa (Rosja), Moskwa, 10 lutego 2022 r. / fot. MSZ ROSJI / AFP / EAST NEWS /

Ukraińska szachownica

Wojciech Konończuk
Rosja i Zachód rozgrywają dramatyczną partię szachów, której stawką jest kształt architektury bezpieczeństwa w Europie. Kreml regularnie grozi jednak…
Minister spraw zagranicznych Niemiec Annalena Baerbock w zniszczonym miasteczku Szyrokino na linii frontu w Donbasie, 8 lutego 2022 r. / THOMAS KOEHLER / GETTY IMAGES

Niemcy się pogubili

Anna Kwiatkowska, Aureliusz M. Pędziwol
Anna Kwiatkowska, ekspertka ds. Niemiec w Ośrodku Studiów Wschodnich: Rząd w Berlinie musi udowadniać swoją wiarygodność sojuszniczą.
Protest przeciwko przymusowi szczepień na rynku w Budziszynie, styczeń 2022 r. / SEBASTIAN KAHNERT / DPA / PAP

Separatyści z Saksonii

Łukasz Grajewski
Ten region Niemiec stał się centrum ruchu sprzeciwu wobec restrykcji i obowiązkowych szczepień. Plany organizatorów protestów sięgają dalej. Niektórzy marzą o…
Fakt, że na ceremonii otwarcia olimpiady znicz zapalała także Ujgurka Dinigeer Yilamujiang (z lewej), potraktowano na świecie jako celową chińską prowokację. Pekin, 4 lutego 2022 r. / THE ASAHI SHIMBUN / GETTY IMAGES

Chiński brat patrzy

Dr DARREN BYLER, Marta Zdzieborska
Dr Darren Byler, antropolog badający temat represji wobec Ujgurów: Na ulicach Sinciangu zdemontowano część kamer, ale wszechobecna inwigilacja nie zelżała.…

Historia

Pieter Snayers (1592-1667), Bitwa pod Kircholmem, 1605 r. / CHÂTEAU DE SASSENAGE / MATERIAŁY PRASOWE

Przez bałtyckie płytkie morze

HERMAN LINDQVIST, Michał Sowiński
HERMAN LINDQVIST, szwedzki historyk: Brak wojen umożliwia rozwój przemysłu i handlu. To jeden ze szczęśliwych losów, które my Szwedzi wygraliśmy w XX wieku na…

Nauka

Satelita Gaia wykonuje pomiary przestrzeni kosmicznej od 2013 r. Wizualizacja urządzenia na tle Drogi Mlecznej. / EAST NEWS

Świece, linijki i syreny

Wojciech Brzeziński
Precyzyjne pomiary odległości są kluczowe dla naszego rozumienia kosmosu. Ale jak je wykonać, gdy światło gwiazd wędruje do nas przez miliardy lat, a…

Kultura

Premiera spektaklu "Śmierć Jana Pawła II", 5 lutego 2022 r. fot. Magda Hueckel / Teatr Polski /

Idź i patrz. Przedstawienie „Śmierć Jana Pawła II” w poznańskim Teatrze Polskim

Dariusz Kosiński
Przedstawienie „Śmierć Jana Pawła II” będzie uwierało wszystkich: czcicieli i prześmiewców, gorących ortodoksów i letnich liberałów, teatromanów i teatralnych…
Jonathan Franzen, Toronto, październik 2015 r. / MELISSA RENWICK / ZUMA PRESS / FORUM

Gorączka złota

Michał Sowiński
Jonathan Franzen odkrył, że nic nie wzbudza w czytelnikach większej empatii wobec bohaterów powieści niż troska o ich stan finansów. Nawet w czytelnikach…
Amybeth McNulty jako Anne w serialu „Ania, nie Anna”, Netflix 2017 r. / NETFLIX MATERIAŁY PRASOWE

Nie dla dziewczynek

Piotr Oczko, Monika Ochędowska
Piotr Oczko, badacz literatury: Po II wojnie wiejskie dziewczyny, harujące dotąd w gospodarstwach albo jako służące, dostały możliwość kształcenia się. Anne…
Jamie Dornan i Jude Hill w filmie „Belfast" / MATERIAŁY PRASOWE

Zabawkowa tarcza

Anita Piotrowska
Po kolorowej czołówce, pyszniącej się pocztówkowymi kadrami z dzisiejszym Belfastem, Kenneth Branagh rozwija zupełnie odmienną stylistycznie taśmę pamięci.

Warto zobaczyć

Świeżym okiem

Lektor
Dwie Siostry, ­wydawnictwo, które wyrobiło sobie renomę wspaniałymi książkami dla dzieci, teraz sięga po klasykę dla dorosłych: najpierw „Inwazja ­jaszczurów”…

Felietony

FOT. ARCHIWUM PRYWATNE /

Agonia

Jacek Podsiadło
Żeby spełnić ustawowy obowiązek zainstalowania aplikacji „Kwarantanna domowa” na moim prywatnym smartfonie, musiałem zerwać się z kwarantanny i skoczyć do…
Wojciech Bonowicz / Fot. Grażyna Makara /

Świecenie

Wojciech Bonowicz
Od dawna podejrzewałem, że żarówka – raz wkręcona w nasze życie polityczne – powróci. I że będzie to żarówka zwykła, nie energooszczędna bynajmniej. Bo żarówka…
dekalogwartosci.com / Andrzej Wiktor /

Miło

Hanna Krall
Czesław B. ma za złe Adolfowi Loosowi, że Dom nadawał się do życia jednej rodziny, do niczego więcej.
/

Świąteczne fajerwerki

Jan Klata
Pamiętam, że pierwszy raz wojna zaczynała się kilka lat temu, kiedy Turcy zestrzelili rosyjski bombowiec.
FOT. GRAŻYNA MAKARA /

O dobrej zmianie

Stanisław Mancewicz
Ludzie tu po prostu lubią, jak ktoś kogoś podsłuchuje. Polska jest bowiem nie tylko Krainą Wiecznego Uśmiechu, ale też – to wiadomo od lat – krajem nagrań.

Smaki

/ JACEK TARAN

Poezja i nawóz

Paweł Bravo
Wszystko, co się na polu, w ogrodzie czy winnicy robi, musi się dziać w określonej fazie cyklu księżycowego, to żadne szamaństwo, tylko wiedza, którą szanuje…

Zmysły

Kaja z naręczem piołunu, ziela pełnego mocy. / GOSIA RUSZKOWSKA/INSTAGRAM.COM/MEADLADIES

Brukiew w łasce

Kaja Nowakowska, Gosia Ruszkowska, Maria Hawranek
KAJA NOWAKOWSKA, GOSIA RUSZKOWSKA – Mead Ladies: Ludzie często myślą, że trzeba się nauczyć wszystkiego naraz, a my mówimy: wystarczy, że poznasz dwie rośliny…

Dodatki w numerze Nr 8/2022

Władysław Bartoszewski: stulecie urodzin

Władysław Bartoszewski. Waszyngton, grudzień 2002 r. / GETTY IMAGES

Więcej niż dyplomata

Arndt Freytag von Loringhoven
Przyzwoitość, wielkoduszność i przebaczenie ukształtowały postawę Władysława Bartoszewskiego wobec Niemiec, kraju jego byłych oprawców. | MATERIAŁ PARTNERA

Pamięć absolutna

Ks. Adam Boniecki
Trudno napisać krótki tekst o Władysławie ­Bartoszewskim. Trudno, bo samo wyliczenie jego zaangażowań, funkcji, pełnionych misji, tematów jego publikacji itd.…
Władysław Bartoszewski podczas pobytu w Izraelu, 1963 r. / ARCHIWUM WŁADYSŁAWA BARTOSZEWSKIEGO ZAKŁAD NARODOWY IM. OSSOLIŃSKICH

Dziesięć punktów zwrotnych

Marek Zając
Jak podjąć decyzję, która przesądzi o dalszym biegu całego życia? Im poważniejszy dylemat, tym lepsze są argumenty najprostsze.
Władysław Bartoszewski podczas spotkania w gmachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, kwiecień 2005 r. / FOT. MICHAL KOLYGA/REPORTER /

Pokaż mi swoich przyjaciół, a powiem ci, kim jesteś

Michał Komar
Oto lista osób, które w ciągu wielu lat mojej z nim współpracy Władysław Bartoszewski często wspominał i wyróżniał jako swych przyjaciół. Lista jest oczywiście…
Na wystawie stałej „Misja: Polska”, w Muzeum Pana Tadeusza, Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu. / / MATEUSZ PALKA

Wrocławianin z wyboru

Małgorzata Preisner-Stokłosa
Cenił fakty – mogą o tym zaświadczyć jego dawni współpracownicy, znajomi i przyjaciele. Był dokumentalistą i kronikarzem, poruszał się w świecie uporządkowanym…
Roman Herzog, Johannes Rau i Helmut Kohl składają gratulacje Władysławowi Bartoszewskiemu po jego przemówieniu w Bundestagu. Berlin, 28 kwietnia 1995 r. / NICOLE MASKUS / DPA / PAP

Dla przyszłości

Norbert Lammert
Swoje działania podejmował z miłości do Polski. Jako patriota stawał w obronie wolności swej ojczyzny przeciw niemieckim okupantom i komunistom.
Władysław Bartoszewski, lato w Zielonce, 1943 r. / MATERIAŁ PARTNERA

Profesor Bartoszewski zawsze młody

Mariusz Malinowski
Idea skweru w Warszawie, jako miejsca związanego z jego osobą, powstała już w niespełna rok po śmierci Profesora. | MATERIAŁ PARTNERA
Władysław Bartoszewski w redakcji „Tygodnika Powszechnego”. Po lewej ks. Adam Boniecki, po prawej Marek Zając. 12 lutego 2007 r. / KRZYSZTOF KAROLCZYK / AGENCJA WYBORCZA.PL

Portret z Krakowem w tle

Tomasz Fiałkowski
Nawet kiedy został szefem MSZ, Bartoszewski nie usunął swojego nazwiska ze stopki redakcyjnej „Tygodnika Powszechnego”. Tłumaczył: „Widziałem w tym wyraz…
W roku 2007 Władysław Bartoszewski otrzymał honorowe obywatelstwo Sopotu z rąk prezydenta Jacka Karnowskiego. Laudację wygłosił wówczas Aleksander Hall. / WOJTEK JAKUBOWSKI / KFP

Honorowy obywatel

Wielki człowiek, patriota, żołnierz AK, więzień Auschwitz, Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, mąż stanu, niepokorny inteligent – w tym roku obchodzimy 100.…
Debata z okazji 85. urodzin prof. Władysława Bartoszewskiego „Być Polakiem, być Europejczykiem”. Kraków, 12 lutego 2007 r. / ANNA KACZMARZ / DZIENNIK POLSKI / REPORTER

Jak nie zostać emerytem

Władysław Bartoszewski, Ks. Adam Boniecki
WŁADYSŁAW BARTOSZEWSKI: Ja nie pouczam. Mówię, co myślę, ale nie narzucam się z radami. Bardzo się cieszę, jeśli mogę coś komuś załatwić, w czymś pomóc.…
Spotkanie z Władysławem Bartoszewskim, 16 czerwca 2010 r. / MATERIAŁY PRASOWE

Porozumienie polsko-niemieckie

Jadwiga Kiwerska
Władysław Bartoszewski był nie tylko świadkiem historii, ale również sam, w heroiczny sposób, tę historię współtworzył. | MATERIAŁ PARTNERA
Władysław Bartoszewski z młodzieżą przed pomnikiem Rady Pomocy Żydom „Żegota”, w tle Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, 4 grudnia 2014 r. / / MAGDA STAROWIEYSKA / MUZEUM POLIN

Świadek wydarzeń niezwykłych

Mateusz Szczepaniak
Bartoszewski był gorącym zwolennikiem idei powstania Muzeum POLIN, a następnie doradcą jego organizatorów. Wspierał m.in. zbiórkę funduszy na rzecz stworzenia…

Rok Bartoszewskiego| Uchwała Senatu RP

Uchwała Senatu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 26 listopada 2021 r. ustanawiająca rok 2022 Rokiem Władysława Bartoszewskiego. | MATERIAŁ PARTNERA