Tygodnik Powszechny Nr 43/2022

Data wydania:
Numer wydania:
43
Rok wydania:
2022
 

Obraz tygodnia

Premier Mateusz Morawiecki i wicepremier Jacek Sasin na konferencji w Otwocku, 13 października 2022 r. / FOT. Piotr Molecki/East News /

W tym roku czeka nas brunatna zima

Jacek Taran
Sejm czasowo zniósł zakaz palenia węglem brunatnym w domach. Kupić go będą mogli ci, którzy w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków zadeklarowali…
/ ILUSTRACJA JOANNA RUSINEK

Śledztwa nie będzie

Anna Goc
Prokuratura Okręgowa w Warszawie odmówiła wszczęcia śledztwa w sprawie prof. Andrzeja Markowskiego, językoznawcy, któremu siedem kobiet, byłych i obecnych…
Amerykański system rakietowy HIMARS. Ćwiczenia w Tarlac. Filipiny, 13 października 2022 r. / / AARON FAVILA / AP / EAST NEWS

Polska tworzy najsilniejszą artylerię w Europie

Marek Rabij
Pytanie o przyszłość Wojska Polskiego nie sprowadza się do tego, czy powinniśmy kupować nowe uzbrojenie, lecz raczej do tego, czy w kolejnych dekadach będzie…
Lwów, 11 października 2022 r. / REUTERS / FORUM /

Lecą rakiety na Bursztyn

Wojciech Pięciak
Niszcząc cywilną infrastrukturę, Kreml chce zdestabilizować społeczeństwo i gospodarkę Ukrainy, cofnąć je do epoki sprzed elektryczności.
Generał Siergiej Surowikin / / FOT. Pavel Golovkin/Associated Press/East News

Kremlowska propaganda nazywa go „generał Armagedon”. Kim jest Siergiej Surowikin

Anna Łabuszewska
ROSYJSKA RULETKA | Ma zapewnić Putinowi zwycięstwo wszystkimi dostępnymi metodami. Czy okaże się skuteczny?

Kraj w skrócie

11–17 października
Budynek NBP z banerem zasłaniającym remont. Warszawa, kwiecień 2022 r. / / FOT. Adam Burakowski/REPORTER

Rada jest bezradna

MR
Joanna Tyrowicz, wybrana we wrześniu do RPP, na antenie TVN24 zapewniała, że Rada nie wypełnia konstytucyjnego mandatu, jakim jest pilnowanie wartości złotego.
/ ADRIANO MACHADO / REUTERS / FORUM

Reprezentantki mniejszości etnicznych w parlamencie Brazylijskim

JT
/ TYLER SIZEMORE / AP / EAST NEWS

Miliard dolarów kary

Marcin Żyła
/ wikimedia

Zakazana chusta

Andrzej Zoll, Artur Sporniak

Kościół w skrócie

11–17 października
Ks. prof. Alfred Wierzbicki, październik 2021 r. / / FOT. Jan Graczynski/East News

KUL bez Wierzbickiego

Piotr Sikora
Z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego odszedł etyk i filozof ks. prof. Alfred Wierzbicki – na jego wniosek rozwiązano umowę o pracę za porozumieniem stron.…

Mińsk: władze odebrały katolikom kościół

EA
W stolicy Białorusi policja rozpędza wiernych modlących się przed zamkniętym kościołem św. Szymona i Heleny

Kultura w skrócie

11–17 października
/ L. LAW / NATIONAL PARK SERVICE

Niech tyje król!

PS
Pod hasłem „Przetrwają najpulchniejsi” odbywają się na Alasce wybory niedźwiedzia brunatnego, który w danym sezonie najlepiej przyszykował się do zimy. W tym…

Neurony nauczyły się grać na komputerze

Katarzyna Dziadowicz
Naukowcy umożliwili opanowanie gry „Pong” kulturom komórek nerwowych hodowanych poza ciałem.
/

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

Jan Piotr Norblin, Wieszanie zdrajców, ok. 1794 r. Muzeum Narodowe w Warszawie / DOMENA PUBLICZNA / WIKIMEDIA

Putin w Polsce

Agata Kaźmierska, Michał Gikowski
W rosyjskiej wojnie informacyjno-psychologicznej chodzi o podminowywanie nastrojów, by atakowane społeczeństwa uległy demoralizacji, stały się rozproszone,…

Czytania

Własny zwój

Małgorzata Kordowicz
Co robi Mojżesz w ostatnim dniu swojej ziemskiej wędrówki? Przekazuje dowództwo i kończy pisać Torę, którą lewici pieczołowicie umieszczą w Arce Przymierza.

Pobożna bezbożność

O. Wacław Oszajca SJ
Skoro dopuszcza zło i w gruncie rzeczy jest bezradny wobec ludzkich poczynań, to po co nam taki Bóg? Być może to bezbożne pytanie jest kluczem do zrozumienia…

Ukryta nieczystość

Kard. Grzegorz Ryś
Jak mógłbym uwielbiać Boga, skoro w centrum mojego życia i bycia w Kościele stawiam samego siebie?
/

Widzenia

Piotr Sikora

Czytania liturgiczne

23 –30 października

Kraj

Otwarcie obwodnicy w Konarzycach, styczeń 2020 r. / MAREK MALISZEWSKI / REPORTER

Gry miejskie

Rafał Matyja
Utrzymanie wpływu w miastach jest pokusą dla każdej ekipy rządowej. Ale obecna jest pierwszą, która świadomie generuje kryzysy i napięcia.
/ ADAM BURAKOWSKI / REPORTER

Samorządy gaszą światło

Piotr Wójcik
Późniejsze włączanie i wcześniejsze wyłączanie oświetlenia ulicznego, wyłączenie iluminacji, wyłączenie fontann. Miasta szukają oszczędności wobec kryzysu…
Grupa zaangażowana w przygotowanie spektaklu „Powrót Wikingów”, m.in. Zbyszek Krakowski (z przodu) i Leszek Noster (trzyma plakat), Warszawa, marzec 2014 r. / MATERIAŁY PRASOWE

Długa droga do domu

Dorota Bidzińska
Najgorsze w bezdomności jest poczucie nieustannego wstydu. Ale kiedy zrobi się coś dobrego i jeszcze ktoś to doceni, można się poryczeć ze szczęścia.

Wiara

Na billboardzie Fundacji Kornice wykorzystano grafikę rosyjskiej artystki Ekateriny Glazkovej. Ilustratorka odcina się od poglądów autorów plakatu. Warszawa, styczeń 2021 r. / JAKUB WOSIK / EAST NEWS

Wiara miliardera

Szymon Żyśko
Jeden z najbogatszych Polaków chce wpłynąć na naszą religijność. I nie szczędzi grosza.
/ MAGDA WOLNA

Komunijna musztra

Maciej Müller
Anna nie sądzi, że Jezus odpytywał dzieci z modlitw, kiedy do niego przychodziły. Dlatego zbuntowała się przeciw temu, co proponuje Kościół. Córkę przygotuje…
/ ARCHIWUM PRYWATNE

Dotrzeć do kresu

Sebastian Kołodziejczyk, Karol Kleczka
SEBASTIAN KOŁODZIEJCZYK, filozof: Przez większość trasy pielgrzym mija zamknięte kościoły. Odkrywa, że pielgrzymowanie jest robieniem rzeczy „wbrew”, bo tego…

Świat

Demonstracja Czechów i Ukraińców na placu Wacława przeciw rosyjskim nalotom na ukraińskie miasta. Praga, 11 października 2022 r. / / FOT. MICHAELA RIHOVA / CTK / PAP

„Tomáš” rusza na front

Patrycja Bukalska
Żartują z Rosji i za pieniądze z publicznej zbiórki kupują Ukraińcom czołg. Ale na ulice wychodzą też zwolennicy zmiany kursu wobec Rosji.
Półkolonie z nauką języka polskiego w Państwowym Gimnazjum Polskim im. J. Piłsudskiego w łotewskim Dyneburgu, czerwiec 2019 r. / PAŃSTWOWE GIMNAZJUM POLSKIE IM. J. PIŁSUDSKIEGO W DAUGAVPILS

Ścięta klasa

Tomasz Otocki
Na Litwie trwają protesty, na Łotwie wyczekiwanie.
Referendalny plakat przeciwników reformy emerytalnej. Lozanna, Szwajcaria, 28 sierpnia 2022 r. / FABRICE COFFRINI / AFP / EAST NEWS

Równouprawnienie po szwajcarsku

Agnieszka Kamińska
Kobiety w Szwajcarii będą przechodziły na emeryturę w tym samym wieku, co mężczyźni. Tak zdecydowała demokratyczna większość. Ale nie kobiet.
W pierwszym półroczu tego roku w Baltimore było 179 zabójstw, większość z użyciem broni palnej; to rekord w historii miasta. Na zdjęciu: dzielnica Highlandtown, gdzie przestępczość jest szczególnie wysoka, 2021 r. / JAHI CHIKWENDIU /THE WASHINGTON POST / GETTY IMAGES

Dostałem drugą szansę

Joseph Sakran, Marta Zdzieborska
JOSEPH SAKRAN, chirurg: To niedorzeczne, że w wielu stanach USA niemal każdy może kupić broń, która pozwala wystrzelić nawet sto pocisków bez konieczności…

Historia

Eva Perón i Carlo Sforza, minister spraw zagranicznych Włoch. Argentyna, ok. 1947 r. / ARCHIVE PHOTOS / GETTY IMAGES

Przeklęte ciało świętej Evity

Doma Matejko
Eva Perón, legendarna pierwsza dama Argentyny, wpływała na losy kontynentu jeszcze długo po śmierci.

Nauka

/ KATARZYNA KROCIEL / ADOBE STOCK

Rośliny przyszłości

Marta Alicja Trzeciak
Ich powstanie było punktem zwrotnym w dziejach życia, a udomowienie – początkiem naszej cywilizacji. Dziś wielu badaczy stara się nauczyć je nowych sztuczek.
Niektórzy biolodzy twierdzą, że rośliny wykazują elementarną świadomość, a ich repertuar zachowań można porównać do tego obecnego u owadów. / ALBERTO GHIZZI PANIZZA / AFP / EAST NEWS

Nie całkiem zielone

Paweł Jedynak
Pytanie może wydawać się dziwne, ale w nauce nie można niczego zakładać z góry. Trzeba przeprowadzić eksperyment.

Kultura

Tomasz Lis / PIOTR KAMIONKA/REPORTER / Tomasz Lis / PIOTR KAMIONKA/REPORTER

Zwierzenia medialnych elit

Magdalena Nowicka-Franczak
Burza wokół Tomasza Lisa to niszowy i środowiskowy spór. Mimo to sprawa jest warta namysłu. To nie tylko symptom feudalnych relacji w mediach.
Adam Szczyszczaj, Małgorzata Kożuchowska, Paweł Brzeszcz, Mateusz Kmiecik w „Dekalogu”, reż. Wojciech Faruga, Teatr Narodowy w Warszawie, premiera 8 października 2022 r. / NATALIA KABANOW / ARCHIWUM ARTYSTYCZNE TEATRU NARODOWEGO

Przemoc przykazań

Dariusz Kosiński
„Dekalog” w Teatrze Narodowym nie jest dobrym przedstawieniem, ale niestety – znaczącym.
/ ANITA WĄSIK-PŁOCIŃSKA / MATERIAŁY PRASOWE

Struna intuicji

Maria Sławek:
MARIA SŁAWEK, SKRZYPACZKA: Nie każdy artysta jest gotowy podjąć się wyzwania, jakim jest porzucenie nut i bezpiecznego obszaru skomponowanych i zapisanych…
/ MATERIAŁY PRASOWE GUTEK FILM

Kod nieznany

Anita Piotrowska
W „Silent Twins” mamy surrealistyczny żart, musical i „cudownie brzydką” animację lalkową. Już czołówka filmu sygnalizuje: porzućcie nadzieję na klasyczne kino…

Felietony

Powrót Nostradamusa

Tomasz Stawiszyński
„Sprawa rozegra się błyskawicznie… albo będzie się ciągnąć” – usłyszał od pewnego wróżbity mój znajomy, kiedy postanowił zasięgnąć porady tarota w sprawie…

Mobilizacja

Wojciech Bonowicz
Nie, tej zimy katastrofy nie będzie. Nie u nas. Ale musimy się wzajemnie wspierać, bo tylko w ten sposób damy radę pomóc tym, których katastrofa dosięgnie na…

Pierwszy ma pierwszeństwo

Jacek Podsiadło
Syndrom gotowanej żaby, taktyka polegająca na ciągłym przesuwaniu granic przyzwoitości (władz) i wytrzymałości (obywateli, żeby nie powiedzieć: ludzi), to…
/

Życie uważne

Lektor
Witamy w trzecim krajobrazie. / OLGA DRENDA

Prawo do dziadostwa

Olga Drenda
Odwiedziłam niedawno zupełnie ­niezwykłe miejsce. Była to łąka z zaroślami rozwijającymi się zupełnie przypadkowo, z byle jaką ścieżką, na której łatwo…
Fot. Grażyna Makara

Czarna Wołga

Stanisław Mancewicz
Gospodarz jakby ostatnio więcej spaceruje po własnej wyobraźni. I z tych spacerów przynosi nam relacje

Smaki

/ AGNIESZKA CYNARSKA-TARAN

Z żabiej perspektywy

Paweł Bravo
Niezrzeszonych sklepików na rogu znika corocznie tyle mniej więcej, ile przybywa wypustek którejś z sieci franczyzowych. Jedyny sposób, żeby je chronić, to…

Zmysły

Autorami portretów Olgi Tokarczuk są uczniowie Zespołu Szkolno-Przedszkolnego im. Janusza Korczaka w Wysokiej (Wrocław). Rysunki powstały w ramach konkursu plastycznego dla klas 1-3 „Olga Tokarczuk – nasza polska noblistka”. /

Olga Tokarczuk i matematycy

Ks. Michał Heller
Ponieważ wyniki matematyczne nie zależą od wyobraźni, nie podlegają jej ograniczeniom. Czyli mogą doprowadzić w regiony, do których wyobraźnia nie sięga.

Dodatki w numerze Nr 43/2022

Magazyn Conrad. Wspólnoty II

KRZYSZTOF IWAŃSKI / KBF / OKŁADKA MAGAZYNU CONRAD FESTIVAL

Festiwal Conrada

Grzegorz Jankowicz
24 – 30 października 2022
/ MATERIAŁY PRASOWE KBF

Horror i społeczeństwo. O prozie Mariany Enriquez

NINA PLUTA
Bliskość zmarłych, kości, groby, mroczne legendy, ślady okrutnych mordów, rozkładające się ciała, archaiczne, krwawe rytuały – to wszystko znajdziecie w prozie…
/ MACIEJ ZIENKIEWiCZ DLA „TP”

Głos wykluczonych. O książkach Artura Domosławskiego

Michał Sowiński
Żadnego świata nie da się nauczyć do końca. Gdy go opisujemy, zawsze pozostają wątpliwości, a ich obecność świadczy wyłącznie o reporterskiej wiarygodności i…
/ MATERIAŁY PRASOWE KBF

Óscar Martínez, reporter totalny

Tomasz Pindel
Dziś na Festiwalu Conrada spotkanie z salwadorskim dziennikarzem śledczym. Óscar Martínez specjalizuje się w problematyce przemocy, karteli narkotykowych i…
/ CAN YAYINLARI / AGENCJA LITERACKA KALEM

Ludzie z cienia. O twórczości Ayfer Tunç

Agnieszka Erdoğan
Turecka autorka pisze o ludziach, którzy nie potrafią pogodzić się z codziennością – subtelnych i delikatnych, zmagających się z wewnętrznymi rozterkami i…
/ GRAŻYNA MAKARA

Stasiuk: Obejrzałem swój świat

Andrzej Stasiuk, Michał Sowiński
Wiele osób mówi: „Pisz tak, bo to jest potrzebne, ważne teraz”, dla mnie to śmierć literatury. Pisz najlepiej, jak potrafisz, po polsku. Pisz w hołdzie dla…
/ DOMENA PUBLICZNA / WIKIMEDIA

Gry we dwoje według Uniki Zürn

Renata Kopyto
Unica Zürn czerpała energię twórczą z doświadczeń skrajnych, niejednokrotnie destrukcyjnych. Prowadziła przy tym obserwacje i opisywała swoje doświadczenia.…
/ MATERIAŁY PRASOWE KBF

Czy można uciec z piekła? „Piekło Conrada” Michała Komara

Grzegorz Jankowicz
Na każdej stronie swych powieści i opowiadań Conrad opisuje nowoczesny świat, przypominający nienasyconego Lewiatana, który pochłania wszystkich i wszystko.…