Reklama

Tygodnik Powszechny Nr 38/2017

Data wydania:

17.09.2017

Numer wydania:

38

Rok wydania:

2017

Edytorial

GRAŻYNA MAKARA /

Misja księdza Jerzego

Ks. Adam Boniecki

Gdyby żył, 14 września skończyłby 70 lat. Ksiądz Jerzy Popiełuszko – młody, „zwykły” ksiądz.

Obraz tygodnia

Biskupi podczas uroczystych obrad Zgromadzenia Narodowego z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski i początków państwa polskiego, Poznań, 15 kwietnia 2016 r. / FLICKR / EPISKOPATNEWS

Kościół, Niemcy, reparacje

Episkopat Polski odzyskał mowę. Ostatnie tygodnie przyniosły serię mocnych wypowiedzi biskupów wspierających prezydenckie weta wobec zmian w sądownictwie i…

Krynica dell’arte

Beata Szydło człowiekiem roku tegorocznego Forum Ekonomicznego w Krynicy. To wystarczy za cały komentarz.

Co wolno kobiecie w ciąży

Zgierz, wrzesień 2016 r. 24-letnia kobieta rodzi dziecko z 3 promilami alkoholu we krwi.

/ WOJCIECH FRANUS / REPORTER

Pożegnanie dworca w Kielcach

Koncerty, warsztaty, „Międzypokoleniowa Potańcówka” i zwiedzanie zakamarków budynku odbyły się w Kielcach w ramach „Pożegnania dworca PKS”.

Kraj w skrócie

4 – 10 września

Brexit w impasie

Patrycja Bukalska

Od rozpoczęcia negocjacji w sprawie Brexitu minęło już ponad pięć miesięcy. Ale postępu w rozmowach nie ma. Jest impas i narastająca frustracja obu stron.

/ JOHN S.HOWARD / NASA.GOV

Podróż najdłuższa

„Śmiało zmierzać tam, gdzie nie dotarł żaden człowiek”.

/ ŁUKASZ DEJNAROWICZ / FORUM

Obchody 140-lecia objawień w Gietrzwałdzie

„Tyle razy powtarzamy, że dość już tego, byśmy się tak sami z premedytacją i determinacją niszczyli. (…)

O. PAWEL GUżYNSKI / FOT. PIOTR BLAWICKI / EAST NEWS

Spór w rodzinie (dominikańskiej)

Błażej Strzelczyk

Ojciec prof. Andrzej Potocki OP napisał list otwarty do prowincjała zakonu, o. Pawła Kozackiego, z prośbą o interwencję w sprawie publicznych wypowiedzi…

Pokojowa rewolucja Franciszka

Pojednanie narodowe po prawie 50-letniej wojnie domowej stało się głównym tematem pięciodniowej wizyty Franciszka w Kolumbii (6–10 września).

Kościół w skrócie

4 – 10 września

Reformacja bez Lutra

Tomasz Fiałkowski

Teatr ze świetnym wielopokoleniowym zespołem pada ofiarą – odbiera mu się motywację, pozbawiając sensownej wizji przyszłości.

„Książę i dybuk” z nagrodą w Wenecji

Anita Piotrowska

Raz jeszcze film dokumentalny okazał się naszą najlepszą wizytówką.

/ DEPOSITPHOTOS

Chichot kukułek

Samice kukułek, znanych pasożytów lęgowych, podrzucając własne jajo do gniazda gospodarza „chichoczą”.

Kultura w skrócie

4 – 10 września

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

/ MAREK TROJANOWSKI

Jak hartuje się elektorat

Kalina Błażejowska

Programy informacyjne to tylko szpica. Cała ramówka TVP ma przenosić widzów w alternatywną rzeczywistość.

/ MACIEJ ZIENKIEWICZ DLA „TP”

Lekcje pogardy

Michał Bilewicz, Marcin Żyła

Prof. Michał Bilewicz, psycholog społeczny: Sympatycy PiS-u za rządów PO podkreślali, że zabójstwo partyjnego działacza w Łodzi w 2010 r. było efektem…

Czytania

Wszechwiedzący?

Kard. Grzegorz Ryś

Dwa razy w te wakacje liturgia przyniosła nam Jezusową przypowieść o roztropnych i nieroztropnych pannach (pierwszy raz we wspomnienie św. Edyty Stein; drugi…

Posługa pojednania

O. Wacław Oszajca SJ

Apostoł Paweł mówi: „Nikt z nas nie żyje dla siebie i nie umiera dla siebie. Bo jeśli żyjemy, żyjemy dla Pana; jeżeli umieramy, umieramy dla Pana. Czy więc…

Śmierć Saula

Paweł Śpiewak

Poległ Jonatan. Poległ Saul. Śmiertelnie raniony przez filistyńskich łuczników, prosił giermka, by go dobił.

Czytania liturgiczne

17 – 24 września

Widzenia

Kraj

/ Marcin Bondarowicz

Jeszcze jeden front Marcina Reya

Janusz Schwertner

Od lat tropił działalność polskich i rosyjskich agentów Kremla. Narażał się internetowym trollom i skrajnym narodowcom. Aż popadł w konflikt z własnym…

Protest pracowników Praktikera, Dąbrowa Górnicza, maj 2017 r. / LUCYNA NENOW / POLSKA PRESS / EAST NEWS

Tani jak Polak

Ogłaszane z pompą dobre wskaźniki skrywają bardziej zawiły obraz rynku pracy. Niskie płace i niestabilność zatrudnienia, omijanie prawa – to wciąż powszechne…

Jakub Urbanik w Sądzie Okręgowym w Warszawie po oddaleniu jego apelacji, Warszawa, 28 października 2015 r. / BARTŁOMIEJ ZBOROWSKI / PAP

Nie wyrzucajcie nas za burtę

Jakub Urbanik, Radosław Korzycki

Jakub Urbanik, prawnik: Jeśli Trybunał w Strasburgu weźmie pod uwagę skalę społecznej akceptacji dla związków osób tej samej płci w Polsce, powinien nakazać…

Wiara

/ LUIS ASCUI / GETTY IMAGES

Teologiczna bomba już wybuchła

Wystąpienie abp. Victora Manuela Fernándeza – teologa, który pomagał Franciszkowi redagować adhortację „Amoris laetitia” – to kolejny głos za możliwością…

Fałszywe oblicza Kościoła

Ks. Jacek Prusak SJ

Pielgrzymi modlą się w miejscu objawień w hercegowińskiej wiosce Medziugorje, czerwiec 2009 r. / DAMIR SAGOLJ / REUTERS / FORUM

Lekcja z wizyty w Medziugorju

Ks. Andrzej Draguła

Można być człowiekiem religijnym, a jednocześnie przeżywać swoją religijność nie tłumacząc jej na język symboli i materii. Tacy „nie jeżdżą po sanktuariach”.

Franciszek i prezydent Kolumbii Juan Manuel Santos podczas ceremonii powitania. Bogota, 6 września 2017. / RAUL ARBOLEDA / AFP / EAST NEWS

Pierwszy krok papieża

Franciszek pojawił się we właściwym czasie. W Kolumbii przedstawiano go jako apostoła pokoju. Mówiono, że tylko on jest w stanie pojednać naród i…

Liturgia w greckokatolickim soborze archikatedralnym w Przemyślu, 16 kwietnia 2017 r. / DAREK DELMANOWICZ / PAP

Jedność w różnorodności

O. Dominik Jurczak OP

Liturgia z istoty swojej ma łączyć. Jest zastanawiające, dlaczego dyskusja o niej tak bardzo dzieli.

Świat

Huragan Irma na Kubie. 2017 r. Fot: YAMIL LAGE/AFP/EAST NEWS /

Co po Irmie?

Błażej Strzelczyk

Huragan Irma jest obrazem tego, jak przed zmianami klimatycznymi i w konsekwencji ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi będą uciekały przyszłe pokolenia.

Poprzednie ćwiczenia Zapad, 2013 r. / RIA NOVOSTI / REUTERS / FORUM

Postwojna w czasach postprawdy

Anna Łabuszewska

14 września na Białoruś napadną trzy kraje: Wesbaria, Lubenia i Wejsznoria. Ale sprzymierzona armia rosyjska przyjdzie na pomoc i zada śmiertelny cios…

W siedzibie lokalnych władz w Debalcewie na wschodzie Ukrainy, która podczas walk o to miasto służyła za tymczasowy schron, marzec 2015 r. / MADDALENA SANDRO / NURPHOTO / GETTY IMAGES

Milczenie pasterzy

Czasem ważne jest nie tylko, gdy ktoś mówi, ale także, gdy milczy. Dlaczego Kościół ewangelicki w Niemczech, który komentuje różne kwestie polityczne, nie…

Widok na pałac prezydencki w Tbilisi, na pierwszym planie Most Pokoju, 2015 r. / CHRISTIAN KOBER / AFP/ EAST NEWS

Gruzińskie zmagania na górze

Wojciech Jagielski

Politykę w Tbilisi rozgrzewa do białości konflikt między prezydentem a miliarderem, który kilka lat temu postanowił kupić sobie gruzińskie państwo. Tymczasem…

Według rządu, ci mężczyźni są Rohindżami, którzy podpalają domy muzułmanów, aby obciążyć tym wojsko. Gawdu Tharya, 7 września 2017 r. / AFP / EAST NEWS

Cena milczenia

Aleksandra Kłosińska

Wobec dramatu muzułmanów, pani Suu Kyi, laureatka Nobla i faktyczna przywódczyni Birmy, mogłaby użyć swojego autorytetu. Tymczasem ona przyzwala na nienawiść.

Cztery kilogramy

Ostry róż tła widać wyraźnie, ale czarne znaki chińskiego alfabetu upstrzyło błoto i napis na torbie jest nieczytelny; w niej mieści się całe życie Azidy…

Demonstracja przeciwko wygaszeniu programu DACA, Nowy Jork, 5 września 2017 r. / Stephen Lam / REUTERS / FORUM

Przerwany sen marzycieli

Prezydent Donald Trump podjął decyzję, która życie ośmiuset tysięcy młodych ludzi może zamienić w koszmar.

Historia

/ DOMENA PUBLICZNA / WIKIPEDIA.ORG

Rzeczpospolita pod okupacją

Na czym polegała istota i wyjątkowość Polskiego Państwa Podziemnego, którego zalążki powstały 78 lat temu, pod koniec września 1939 r.?

Nauka

/ GETTY IMAGES

Zarazki i wartości

Kasper Kalinowski

Wiele różnic kulturowych pomiędzy ludzkimi populacjami mogło powstać w reakcji na środowisko – a zwłaszcza obecne w nim patogeny.

/ GREGORY F. FUNSTON / UNIVERSITY OF ALBERTA

Trzech śniących owiraptorów

Na niedawnej konferencji paleontologicznej dokonał się ostatni akt zawiłej historii, która rozpoczęła się cichą tragedią 70 milionów lat temu.

Kultura

Joanna Kos-Krauze na planie filmu „Ptaki śpiewają w Kigali”, Rwanda, 2015 r. / EWA ŁOWŻYŁ / KOSFILM

Pamięć kości

Joanna Kos-Krauze, Katarzyna Kubisiowska

JOANNA KOS-KRAUZE, reżyserka: Trzeba obserwować świat, a szczególnie mieć na uwadze kompleksiarzy. Każde ludobójstwo zaczyna się od propagandy sączącej się w…

Julia Leszkiewicz w „Biblii. Rdz. 1-11” w reż. Michała Zadary / KRZYSZTOF BIELIŃSKI / NOWY TEATR

Biblia infantium

Dariusz Kosiński

Czy można zacząć lepiej niż od początku? Kolejny sezon warszawski Nowy Teatr zaczyna właśnie tak: od wystawienia pierwszych jedenastu rozdziałów Księgi…

Johnny Cash, lata 60. XX wieku / JAN OLOFSSON / ARENAPAL / FORUM

Johnny Cash: Mężczyzna z czerni

Robert Kasprzycki

Był samozwańczym rzecznikiem poniżanych i skrzywdzonych. Śpiewał za wszystkich, którzy żyją w mroku. Niósł ich ból.

Kadr z filmu „The Square” / GUTEK FILM

Barbarzyńcy w ogrodzie

Anita Piotrowska

„The Square” pokazuje, że współczesny świat, jakkolwiek podzielony, stanowi system naczyń połączonych i zamknięcie się w szklanej wieży, wzniesionej czy to z…

Warto zobaczyć w TV

Szymborska na rozdrożu

Tom sprzed 60 lat, po raz pierwszy przypomniany w całości. Ważny, bo otworzył nowy rozdział w poezji Szymborskiej.

Felietony

Adieu Napoleon!

Anna Dziewit-Meller

A moja córka Lenka w siódmej klasie, do której właśnie poszła, dostała książki, które miałaby dostać dopiero w drugiej klasie gimnazjum.

Garnuszek i ocean

Szymon Hołownia

W Księdze Psalmów jest wszystko. Cały człowiek, cała jego zwichrowana psychologia, jego motywacje i emocje, metafizyczne tęsknoty i przyziemna polityka. To nie…

Ojczyzna – powrót

Andrzej Stasiuk

O szóstej rano przyszły sarny. Najpierw jedna. Prawie niewidoczna w porudziałej wysokiej trawie. Potem zjawiły się jeszcze dwie.

Gra o neotron

Amerykańscy statystycy wyliczyli, że ostatni odcinek serialu po polsku zatytułowanego (jakże trafnie) „Gra o tron” obejrzało z wypiekami na twarzach…

O fryzjerach

Stanisław Mancewicz

A może strzyżenie zastępuje jakieś potrzeby naturalne? Wizytę w księgarni? Wolne żarty. Jest ekwiwalentem projektowania idealnego siebie? Możliwe. Chodzenie do…

Smaki

/ Fot. Paweł Bravo

Kapuściane multi-kulti

Moi Polacy to potrafią tańczyć do upadłego, Niemcy już tego zapomnieli – mówi producentka świetnych rieslingów spod Moguncji, zapytana, jak się w jej gminie…

Zmysły

/ MAGDALENA RITTENHOUSE

Napar z wszechświata

Magdalena Rittenhouse

Ceremonia herbaty to sztuka hołdująca ideałowi piękna i prostoty. Japoński rytuał, który jest najpiękniejszym darem tej kultury dla świata. I jednym z…

Tygodnik Czytelników

Siła troskliwych ludzi

Jakub Jędrak, Marek Józefiak

„TP” 35 / 2017

Dodatki w numerze Nr 38/2017

Festiwal Jazz Jantar 2017

Okładka dodatku na Festiwal Jazz Jantar /

Wyczuwanie pulsu

Kajetan Prochyra

Gdyby szukać motta dla Festiwalu Jazz Jantar, należałoby sięgnąć po tytuł płyty Ornette’a Colemana „The Shape of Jazz to Come”.

Po raz pierwszy w Polsce

/ ANNA MARIA BINIECKA / TESTIGO.PL / MATERIAŁY PRASOWE

Jazz, czyli wszystko

Michał Sowiński, Jarosław Kowal, Jakub Knera, Magdalena Renk-Grabowska

ROZMOWA Z KURATORAMI FESTIWALU JAZZ JANTAR: W tym Festiwalu ważna jest atmosfera święta, celebracji jazzu. U nas wszystko dzieje się na małej przestrzeni,…

Nagroda Literacka Gdynia 2017

Okładka dodatku specjalnego /

Nagroda Literacka Gdynia

Agata Bielik-Robson

Lionel Trilling, nowojorski intelektualista i jeden z największych krytyków literackich wszech czasów, powiedział, że kultura liberalna jest w stanie trwać – i…

Krzysztof Siwczyk / BOGNA KOCIUMBAS / NLG

Szczoteczka do zębów

Należałoby sobie życzyć, żeby zamawianie książek eseistycznych o miastach u miejscowych poetów, szczególnie tak skupionych na języku, stało się powszechnym…

Michał Sobol / BOGNA KOCIUMBAS / NLGG

Kątem oka

Maciej Jakubowiak

Poezja Sobola sytuuje się w niejednoznacznym miejscu, z którego obserwuje się warunki, na jakich istnieje świat, wciąż jednak pozostając z nim w kontakcie.

Salcia Hałas / BOGNA KOCIUMBAS / NLG

Falowiec w deszczu

Michał Sowiński

Czytelnik Hałas zostaje zanurzony w wyważonym i hipnotycznie powtarzalnym języku powieści – absorbuje go i wykorzystuje do percypowania świata w nowy sposób.

Catherine Rouvel i Jean-Pierre Léaud w serialu telewizyjnym „Szkoła uczuć” według powieści Gustava Flauberta, 1973. / GEORGES GALMICHE / AFP / EAST NEWS

Gramatyka i widzenie rzeczy

Spolszczenia utworów Flauberta może się podjąć tylko ktoś, kto wszystkie niuanse gramatyczne (a nawet interpunkcyjne) słyszy i traktuje z podobną…

Conrad (02/2017): Niepokój

Okładka dodatku Magazyn Conrad. Niepokój 02 /

Zbawienny zawijas niepokoju

Grzegorz Jankowicz

28 września 1912 r. Franz Kafka najpierw napisał (na papierze firmowym Zakładu Ubezpieczeń Robotników od Wypadków przy Pracy, gdzie podówczas pracował), a…

/ MARTINSCHUSCHI / PIXABAY

Być jak Joseph Conrad

Tak, należy czytać i bezustannie powracać do „Jądra ciemności” w Conradowskim oryginale i we wszystkich innych jego wcieleniach, albowiem wciąż budzi niepokój…

Arlie Russell Hochschild, Praga 2015 r. / ROMAN VONDROUS / CTK / PAP

Zszywanie narodu

Dzisiejsza Ameryka jest państwem głęboko podzielonym. Arlie Russell Hochschild zna swoich rodaków na wylot i ma pomysł, jak skłócony naród zszyć.

Göteborg, Szwecja, lata 90. XX w. / LARS TUNBJORK / AGENCE VU

Wszystko jest prawdą?

Być może nasz polski, lokalny spór o reportaż wkrótce stanie się bezprzedmiotowy. A to za sprawą coraz bardziej złożonej rzeczywistości, którą będzie on musiał…

Międzynarodowy Zlot Ciężarowych Pojazdów Tuningowanych, Polska Nowa Wieś, lipiec 2015 r. / ROMAN ROGALSKI / AGENCJA GAZETA

Nowe prowincjałki

Michał Sowiński

Nie powinniśmy traktować prowincji ani jako schronienia przed zgiełkiem współczesnego świata, ani jako siedliska wszelkich patologii. Wieś staje się…

Marlee Matlin, głucha amerykańska aktorka. Za rolę w filmie „Dzieci mniejszego boga” z 1986 r. zdobyła Oscara jako najlepsza aktorka pierwszoplanowa. / NG COLLECTION

Migam wiersze

Chcielibyśmy, żeby wśród niesłyszących byli wybitni pisarze. By głusi sięgali po książki ze znaną nam, słyszącym, swobodą i rozmachem. Wygodniej byłoby myśleć…

Charing Cross Road, Londyn, maj 1951 r. / HULTON ARCHIVE / GETTY IMAGES

Księgarnia, czyli streszczenie świata

Tomasz Fiałkowski

„Księgarnie” Carrióna to niezwykła książka, której lektura budzi zarazem zachwyt, znużenie i niepokój.

Nuuk, stolica Grenlandii / ALLANIVERSEN / PIXABAY

Anatomia samobójstwa

Paweł Jasnowski

Według Kim i Bärfussa to nie depresja czy niechęć do życia są przyczyną samobójstwa, lecz zewnętrzne mechanizmy, które uruchamiają w nas proces autodestrukcji.