Tygodnik Powszechny Nr 33/2020

Data wydania:
Numer wydania:
33
Rok wydania:
2020

Edytorial

/ Fot. Maciej Zienkiewicz dla TP

Matka Boska

Ks. Adam Boniecki
Jesteśmy maryjni. Nawet dziś, w dobie laicyzacji, na Jasną Górę i do innych sanktuariów Matki Boskiej w jej święta i poza świętami wędrują tysiące ludzi…

Obraz tygodnia

Aktywiści LGBT (Margot na pierwszym planie) przed siedzibą grupy Stop Bzdurom, Warszawa, 7 sierpnia 2020 r. / Fot. Jakub Kamiński / East News /

Prawo i empatia

Paweł Bravo
Żadna partyjna rozgrywka nie może być racją dla bezsensownego pokazu siły, który podkopuje autorytet państwa.
Mężczyzna protestujacy przeciwko wynikom wyborów prezydenckich na Białorusi. Mińsk, 9 sierpnia 2020 r. / Fot. Valery Sharifulin / TASS / Forum /

Białoruski zryw

Wojciech Konończuk
Sfałszowanie wyborów doprowadziło do największych w historii niepodległej Białorusi protestów społecznych. Do ich pacyfikacji reżim angażuje milicję i wojsko.
/ AGNIESZKA PIKULICKA-WILCZEWSKA

Liban: dzień wściekłości

Agnieszka Pikulicka-Wilczewska
Wybuch w bejruckim porcie to wynik wieloletnich zaniedbań skorumpowanej elity politycznej kraju. Dla Libańczyków to powód, by wznowić osłabioną epidemią…

Saudowie: książę znów oskarżony

ŻyM
/ PIOTR MOLECKI / EAST NEWS.

Ostatni dzwonek

Maciej Müller
Przed iście diabelską alternatywą stoją politycy decydujący o otwarciu szkół.

Kraj w skrócie

4–10 sierpnia

Pracowite wakacje Ziobry

Andrzej Stankiewicz

Pandemia netto i brutto

Marek Rabij

Jubileusz w brunatnym cieniu

Monika Ochędowska

Męczące lato

ŻyM

Kościół w skrócie

4–10 sierpnia

Dwadzieścia lat bezduszności

Artur Sporniak
/ BLICKWINKEL / / ALAMY STOCK PHOTO

Ja ciebie chrzczę

ASk

Dwa światy: Wrocław i Toronto

Artur Sporniak
/ MATERIAŁY PRASOWE

Ekipa „Chłopów” weszła na plan

MO

Uczciwość pod kontrolą

Katarzyna Dziadowicz

Kultura w skrócie

4–10 sierpnia
/ JOEDSON ALVES / EFE / FORUM

Wycinka trwa

ŁK

Przyszłość pandemii

Bartosz Kabała
/

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

„Halka” Stanisława Moniuszki w reż. Mariusza Trelińskiego, Teatr Wielki – Opera Narodowa, 2020 r. / KRZYSZTOF BIELIŃSKI / MATERIAŁY PRASOWE

Komu to służy

Dariusz Kosiński
Znów trzeba stawiać podstawowe pytania o kulturę. Tym razem nie chodzi tylko o ministerstwo i jego politykę, ale o nas, o nasze potrzeby, pragnienia i…
Katarzyna Nosowska z grupą Hey. Kraków, grudzień 2017 r. / JAKUB WŁODEK / AGENCJA GAZETA / JAKUB WŁODEK / AGENCJA GAZETA

Spoidło wielkie

Paweł Potoroczyn, Marek Rabij
PAWEŁ POTOROCZYN, dyplomata i menadżer kultury: Twórcy czują się jak pszczoły, które muszą tłumaczyć niedźwiedziom, że nie mogą być rozliczane tylko z ilości…

Czytania

Fot. Grażyna Makara dla „TP"

Druga próba Abrahama

Paweł Śpiewak

Boże szczenięta

O. Wacław Oszajca SJ

Księga Pocieszenia

Kard. Grzegorz Ryś
/

Widzenia

Piotr Sikora

Czytania liturgiczne

16 – 23 sierpnia

Kraj

"Nigdy nie bedziesz sama" - manifestacja solidarności z zatrzymaną aktywistką Margot w Lublinie, 9 sierpnia 2020 r. / Fot. Krzysztof Radzki / East News /

Jak przekonać większość

Katarzyna Jaśko, Monika Ochędowska
Katarzyna Jaśko, badaczka aktywizmu: Trudno znaleźć „właściwą” metodę protestowania. Aktywiści domagają się zmiany, a ona jest trudna, bo wymaga przyznania, że…
/ MAGDA WOLNA

Ich trauma, ich sprawa

Przemysław Wilczyński
Jadwidze śnił się powrót do pracy. Przy drzwiach do DPS-u oddziałowa – mundurek, czepek, w ręku karta: „Jadzia, mam twój test, znowu jesteś pozytywna”.
Długa Luka w Biebrzańskim Parku Narodowym, tuż przy szlaku Green Velo / / KRZYSZTOF STORY

Kraj w sakwach

Krzysztof Story
Jeszcze 10 lat temu długodystansowe szlaki rowerowe w zasadzie w Polsce nie istniały. Dzisiaj liczymy je w tysiącach kilometrów.

Wiara

Libby Lane przed katedrą w Yorku tuż po wyświęceniu na biskupa Kościoła Anglii, styczeń 2015 r. / PHIL NOBLE / REUTERS / FORUM

Przykład idzie z Anglii

Artur Sporniak
Lekarstwem na kryzys pedofilski w Kościele katolickim byłaby reforma sprawowania władzy. Czego można się nauczyć od Kościołów, w których udział w niej mają…
Demonstrancja pro-life przed Sądem Najwyższym Stanów Zjednoczonych. Waszyngton, 4 marca 2020 r. / TOM BRENNER / REUTERS / FORUM / TOM BRENNER / REUTERS / FORUM

Misja za wszelką cenę

Marta Zdzieborska
Ks. Frank Pavone to ikona amerykańskiego ruchu antyaborcyjnego. W walce o obronę życia poprze każdego republikańskiego prezydenta. Nawet znanego z seksskandali…
Współczesne ofiary plagi wojny. Jazydzi uciekają przed przemocą ze strony Państwa Islamskiego. Sindżar, Irak, sierpień 2014 r. / RODI SAID / REUTERS / FORUM

Czy Bóg jest mściwy

Józef Majewski
Ci, którzy podczas pandemii w cierpieniu ludzi widzą karę Bożą, mają pod ręką całkiem sporo argumentów biblijnych. Czy jednak Pismu Świętemu zawsze można ufać?
Kąpiel w rzece Wolta, poniżej zapory w Akosombo. Ghana, kwiecień 2018 r. / GRAŻYNA MAKARA

Kwiaty będą też w niebie

Tina Beattie, Zuzanna Radzik
PROF. TINA BEATTIE, teolożka: Dziewictwo Maryi postrzegam jako zerwanie władzy patriarchalnego świata nad kobiecym ciałem. Ale nie z seksem – jako czynnością…
W pobliżu budowy węzła obwodnicy południowej Warszawy. Wał Miedzeszyński, sierpień 2018 r. / / JACEK MARCZEWSKI / AGENCJA GAZETA

Lokatorka

Mariusz Sepioło
„Ich piękno tkwi w odrapaniu, w tych ohydnych sztucznych kwiatach przynoszonych tu przez ludzi. Bo wie pan, życie też bywa odrapane” – mówi Majka, miłośniczka…

Świat

Biały Koń z Uffington, figura licząca ok. 3 tys. lat, to cel wielu Brytyjczyków, którzy w tym roku spędzają urlop w kraju. / DAVID PARKER / EAST NEWS / DAVID PARKER / EAST NEWS

Lato na wyspach

Patrycja Bukalska
Brytyjczycy cieszą się wakacjami. Nie chcą myśleć o brexicie, o jesiennej drugiej fali epidemii ani o kryzysie gospodarki. Jeszcze nie.
Izraelczycy protestują przeciwko premierowi Beniaminowi Netanjahu. Jerozolima, 1 sierpnia 2020 r. / / AMIR LEVY / GETTY IMAGES

Trzy oblicza kryzysu

Karolina Przewrocka-Aderet
„Bolszewicy, anarchiści, rozsiewacze chorób” – tak premier Netanjahu mówi o demonstrantach, którzy koczują pod jego oknami. Wie jednak, że jego złota klatka…
Mumine Salijewa koordynuje pomoc dla dzieci z rodzin uwięzionych działaczy krymskotatarskich. Krym, 2020 r. / / ARCHIWUM PRYWATNE

Krymskie dzieciństwo

Monika Andruszewska
„Staram się dawać im przykład godnego zachowania wobec represji. Nie chcę, aby rosły w nienawiści” – tak o swoich czworgu dzieciach mówi Mumine Salijewa. Jej…
Zbiory bawełny w miasteczku Buka w regionie taszkienckim. Uzbekistan, 2019 r. / AGNIESZKA PIKULICKA-WILCZEWSKA

Duma i przekleństwo

Agnieszka Pikulicka-Wilczewska
W kraju, który jest jednym z największych producentów bawełny na świecie, za zmuszanie do pracy przy jej zbiorach grożą surowe kary. Ale to tylko teoria.

Nauka

Dystans społeczny na łonie natury. W ogrodzie ziołowym na górze Rokkō nad Kobe, Japonia, 2 sierpnia 2020 r. / YOMIURI SHIMBUN / AP / EAST NEWS

Wszyscy lubią niebieski

Kasper Kalinowski
To, co żywe, przykuwa uwagę i zachwyca, a kontakt z naturą łagodzi stres i wpływa na długość życia. Ale właściwie dlaczego?
/ MIKOŁAJ GRYNBERG

Mistrz osobowości

Edward Nęcka
W nocy z 3 na 4 sierpnia zmarł prof. Jan Strelau – najczęściej cytowany polski psycholog, znany z badań nad temperamentem. Miał 89 lat.

Kultura

/ KRZYSZTOF KAPICA / EAST NEWS

Detoks

Mikołaj Trzaska, Katarzyna Kubisiowska
MIKOŁAJ TRZASKA, muzyk: Kimkolwiek jesteś, masz wiedzieć, kim jesteś. Kto był twoim przodkiem, jak naprawdę miała na imię ciotka, a nie tylko, że była jakaś…
Jedno z ikonicznych zdjęć Zygmunta Rytki z cyklu „Bluff” przedstawia postać karateki przykutego kajdankami do telewizora. Zapowiada późniejszy cykl „Fotowizja” i krytycznie odnosi się do mediów sterujących myśleniem odbiorców. / / ZYGMUNT RYTKA © FUNDACJA SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ IN SITU

Genialny blef

Maciej Topolski
Archiwum jednego z najsłynniejszych polskich fotografików stało się właśnie powszechnie dostępne.
Kadr z filmu „Arab Blues” / MATERIAŁY PRASOWE

Freud w fezie

Anita Piotrowska
Przedstawioną w „Arab Blues” groteskową rzeczywistość można streścić w trzech słowach: korupcja, biurokracja i przede wszystkim hipokryzja. Albo nawet w jednym…

Warto zobaczyć

AP
/

Skandal sprzed lat

Lektor

Felietony

Z Reja całkiem Polak

Anna Dziewit-Meller
Czymże byłby naród Polski bez Miko­łaja Reja? Możliwe, że więcej byłoby w nas z gęsi niż obecnie, a przecież to byłoby straszne.

Kraina dzieciństwa (3)

Andrzej Stasiuk
Czy wchodzimy w dawne dni w poszukiwaniu ocalenia? Poddajemy się ułudzie w lęku przed nieuniknionym? Nie wiem. W każdym razie powracam w tamte strony, ilekroć…

Lubi, nie lubi

Stanisław Mancewicz
Kto mimo wyraźnego tu zaniku prawa grawitacji próbuje wciąż twardo stąpać po ziemi naszej, rozumie świetnie, że tematów do poważnych rozważań jest coraz mniej.

Smaki

/ GRAŻYNA MAKARA

O prawdzie i winie

Paweł Bravo
Jedna czwarta. Czy nie brzmi to o wiele ładniej niż excelowe „dwadzieścia pięć procent”?

Zmysły

/ FREDO DE LUNA / GETTY IMAGES

Krótki tekst o miłości

Dorota Kozińska
Moje serce toczyło gwałtowną walkę z rozumem. Może lepiej poczekać i kupić sobie ułożonego konia z zaufanej hodowli? Miękłam stopniowo.

Dodatki w numerze Nr 33/2020

1920. Bitwa warszawska

Ochotnicy w drodze na wojnę. Idą drogą z warszawskiej Cytadeli przez ulicę Białostocką na Dworzec Wileński, skąd koleją pojadą dalej na front. Rok 1920. / MUZEUM NARODOWE W WARSZAWIE

Fotografia o wojnie

Karolina Puchała-Rojek
Zaangażowanie kobiet w tę wojnę nie było jednostkowym zrywem, ono wpisywało się w akceptowaną wówczas powszechnie postawę Polek patriotek.
/

Cud Wisły, cud synergii

Tadeusz A. Olszański
W sierpniu 1920 r. wygraliśmy nieprzypadkowo. Był to nieczęsty w naszych dziejach najnowszych moment, gdy każde pojedyncze działanie wzmacniało wspólny wysiłek.
Major Jan Kowalewski jako późniejszy attaché wojskowy w Moskwie, obok podpisany przez niego dokument z 15 sierpnia 1920 r. opisujący 4. Armię bolszewicką. / DOMENA PUBLICZNA

Kryptolog, który złamał „Rewolucję”

Krzysztof Pięciak
Zwycięstwo w 1920 r. było możliwe także dzięki nim: zespół Jana Kowalewskiego odszyfrowywał sowieckie depesze, dając sztabowcom dane o ruchach wroga.
Po zajęciu wsi Glinna Słoboda (dziś na Białorusi) polscy żołnierze walczą z wszami. Wszechobecne insekty były przyczyną chorób zakaźnych, które dziesiątkowały oddziały. Wiosna 1920 r. / WOJSKOWE BIURO HISTORYCZNE

Przegrane zwycięstwo

Andrzej Chwalba, Bartosz Dziewanowski-Stefańczyk
Prof. Andrzej Chwalba: Choć w 1920 r. Piłsudski wygrywał militarnie nad Wisłą i Niemnem, to na koniec polityczny sukces odnieśli wrogowie jego wizji Europy…

Włóczykij i Powsinoga

Mniej czasu, mniej wody

Michał Sowiński
Potrzebujemy opowieści oczyszczających wyobraźnię ze smogu. Porównań poprawiających retencję naszej świadomości.
Okładka dodatku: Włóczykij i Powsinoga /

Uważność, cierpliwość, pokora

Maja Popielarska, Michał Sowiński
Maja Popielarska: Ogród to złożony ekosystem, który ma znaczenie nie tylko przyrodnicze, ale też psychologiczne. Da się wypracować kompromis między potrzebą…

Kuchnia z łąk i lasów

Anna Maria Rumińska
/

Chwalmy łąki