Tygodnik Powszechny Nr 10/2023

Data wydania:
Numer wydania:
10
Rok wydania:
2023
 

Edytorial

/ GRAŻYNA MAKARA

Wzgórze Świątynne

Ks. Adam Boniecki
Ben-Gvir, od niedawna minister bezpieczeństwa wewnętrznego Państwa Izrael, odwiedził w styczniu tego roku Wzgórze Świątynne. Czemu to jest takie ważne?

Obraz tygodnia

Mamy pierwszą umowę na atom

Krzysztof Story
Niezależnie od realności zapowiadanych przez rząd terminów, w energetyce jądrowej zaczyna się dziać coraz więcej i poważniej.
Akcja wydobywania śniętych ryb z Odry. Fot. Sebastian Nowik / REPORTER /

Unia analizuje katastrofę na Odrze

KS
Historia Odry może być przyszłością wielu europejskich rzek, jeśli nie wyciągniemy wniosków z katastrofy.

Kraj w skrócie: 21–27 lutego

Ukraińcy w Polsce rok po inwazji

PW
Dzięki danym dotyczącym nowych numerów PESEL wiadomo, że najwięcej uchodźców trafiło do Warszawy.

Barczewo znów pod lupą

Jacek Taran
/ REUTERS / FORUM

Cichy opór Rosjan

MO
Ukryty wśród moskiewskich bloków pomnik Łarysy Petriwny Kosacz-Kwitki stał się ­miejscem cichego protestu Rosjan wobec inwazji na Ukrainę.

W Izraelu znów niespokojnie

Karolina Przewrocka-Aderet
Na ulice izraelskich miast wciąż wychodzą tłumy. Przeciw planowanej przez skrajnie prawicowy rząd reformie sądownictwa demonstrowano w Jerozolimie, Tel Awiwie…

Kościół w skrócie: 21–27 lutego

Asteroida 565184 otrzymała imię „Janusz” na cześć polskiego jezuity Roberta Janusza pracującego w Obserwatorium Watykańskim.

Biskup z miasta aniołów

Edward Augustyn
/ JACEK TARAN

Luteranie: są granice ekumenicznej wyrozumiałości

Maciej Müller
„Kościół będzie stanowczo bronił praw swoich duchownych przed przypadkami wykluczania ze względu na płeć czy wyznanie” – napisał w liście do wiernych…
/ MARIAN ZUBRZYCKI / PAP

Arena Młodych

ASk
Arena, w odróżnieniu od poprzednich, trwała trzy dni i była podzielona na trzy etapy.
Vineta Sareika-Völkner / Materiały prasowe ze strony koncertmistrzyni /

Kultura w skrócie: 21–27 lutego

Po raz pierwszy w historii Filharmonii Berlińskiej na stanowisku koncertmistrza zasiądzie kobieta – Vineta Sareika-Völkner.
/ RAFAŁ MASŁOW / FERMENT

Wojciech Bońkowski został Master of Wine (MW)

MB
Po raz pierwszy Polak zdobył najbardziej prestiżowy tytuł w świecie wina, po wieloletnim kursie przygotowawczym.

Płodność w podziemiach

Katarzyna Dziadowicz

To łuk dał nam przewagę nad neandertalczykami?

ŁK
/

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

Głosowanie nad rezolucją potępiającą Rosję. Sala Zgromadzenia Ogólnego ONZ, Nowy Jork, 24 lutego 2023 r. / MIKE SEGAR / REUTERS / FORUM

Trzecia połowa świata

Marcin Żyła
Joe Biden mówi o starciu wolności z tyranią i nie ustępuje przed Rosją. Ale reakcji na wojnę w Ukrainie nie da się sprowadzić do łatwego podziału „z nami albo…

Czytania

Fot. GRAŻYNA MAKARA /

Hiob doradcą faraona? Taką opowieść odnajdujemy w Talmudzie

Małgorzata Kordowicz
Rabini dyskutują nad chronologią faraonowych doradców.
/

Post, czas miłości

O. Wacław Oszajca SJ
Bóg działa, wyprowadzając życie ze śmierci, dobro ze zła. Stąd, wbrew wszystkiemu, nie pilno nam z tego świata odchodzić – „dobrze nam tu”.

Pomazaniec

Kard. Grzegorz Ryś
/ DOMENA PUBLICZNA

Widzenia

Piotr Sikora
Wybrał Piotr Sikora

Czytania Liturgiczne

5 – 12 marca

Kraj

Radykalne centrum

Szymon Hołownia, Marek Kęskrawiec
Szymon Hołownia: Demokratyczna opozycja nie może stać się grupą rekonstrukcyjną rzeczywistości sprzed 2015 roku. Wyborcy nie zrezygnują z „dzisiaj” na rzecz…
/ KASIA KOZAKIEWICZ DLA „TP"

Sama się prosiła

Eliza Leszczyńska-Pieniak
Przemoc na wsi działa tak samo destrukcyjnie jak w mieście, ale charakter stosunków społecznych powoduje, że trudniej się wyzwolić z toksycznych relacji.…
Informacja o dostępności tłumacza w urzędzie pracy w Łodzi. Styczeń 2019 r . / PIOTR KAMIONKA / REPORTER

Sprawę załatwimy, ale później

Anna Goc
Komendy policji, ośrodki zdrowia oraz urzędy powinny być dostępne dla wszystkich. Głusi o swoje prawa wciąż walczą, często bezskutecznie.

Wiara

Sapieha, Wojtyła i tajemnice teczek

Artur Sporniak
Materiały historyczne na temat erotycznych zachowań kard. Adama Sapiehy są na tyle poważne, że wymagają dalszego badania. Czy jednak są podstawy, aby budować…
Minister bezpieczeństwa wewnętrznego Izraela Itamar Ben-Gvir na Wzgórzu Świątynnym w Jerozolimie. Izrael, 3 stycznia 2023 r. / MINHELET HAR-HABAIT / AFP / EAST NEWS

Trzecia świątynia i trzy religie

Zuzanna Radzik
Dlaczego wizyta na Wzgórzu Świątynnym izraelskiego ministra bezpieczeństwa wzbudziła tak silny sprzeciw zarówno Palestyńczyków, jak części Izraelczyków?
Kapitel kolumny w bazylice Świętej Marii Magdaleny w Vézelay przestawiający Jezusa jako pasterza niosącego ciało Judasza. / MACIEJ KOZUB

Płacz Boga

O. Wacław Oszajca SJ
Wypowiadane w kontekście religijnym słowa nie są niewinne. Zwłaszcza gdy je po swojemu przeinaczamy.

Świat

Medycy transportują rannego żołnierza. Po środku z czołówką to Ołeksandr. Obwód doniecki, luty 2023 r. / PAWEŁ PIENIĄŻEK

Dlaczego ja?

Paweł Pieniążek
Wojskowi medycy codziennie ratują rannych żołnierzy na froncie. Ich życie zależy od tego, jak szybko uda się im udzielić pierwszej pomocy i przewieźć na tyły…
Brama Brandenburska, jeden z symboli Berlina. 29 lipca 2020 r. / ABDULHAMID HOSBAS / ANADOLU / GETTY IMAGES

Jaka piękna katastrofa

Łukasz Grajewski
Berlin to ponad 4 mln mieszkańców, polityczne intrygi, eklektyczna architektura, światowa oferta kulturalna i kulinarna, kultowe kluby taneczne, a także…
700 lat temu Wilno po raz pierwszy pojawiło się w źródłach pisanych; obchody rozplanowano na cały rok. Pokazy na głównym dziedzińcu uniwersyteckim, 25 stycznia 2023 r. / YAUHEN YERCHAK / SOPA / GETTY IMAGES

Wszystkie drogi prowadzą do Wilna

Tomasz Otocki
700 lat temu w liście księcia Gedymina po raz pierwszy padła o nim pisemna wzmianka. Jubileusz zbiega się ze zmianą: z funkcją mera żegna się znany liberalny…

Historia

Biblioteka Centralna w Helsinkach, wybudowana z okazji 100. rocznicy odzyskania niepodległości przez Finlandię. 28 października 2022 r. / SERGEI GAPON / ANADOLU / EAST NEWS

Jak Finowie wyszli z lasów

Wojciech Woźniak
W Finlandii trwa złota epoka, która zaczęła się w ostatnich dekadach wieku XX. Szukając jej przyczyn, trzeba sięgnąć do przeszłości, także tej dalszej.

Nauka

Rodzina szympansów w Narodowym Parku Conkouati-Douli w Kongu. / ERIC BACCEGA / B&EW

Ogórek czy winogrono

Marta Alicja Trzeciak
Równy podział, nagradzanie wedle zasług lub potrzeb, dążenie do harmonii czy korygowanie nierówności? Każdą z tych wersji sprawiedliwości można odnaleźć w …

Kultura

Thunder Bay nad Jeziorem Górnym w Kanadzie. / ALAMY / BE&W

Zgubione pióra

Bartosz Hlebowicz
Obsypana nagrodami książka tubylczej reporterki wprowadza nas w świat kanadyjskich Indian. Czy ich los jest przesądzony? Czy demony nigdy ich nie opuszczą?
/

Historie nieoklepane

Piotr Kofta
Od powieści historycznych uginają się półki w księgarniach. Okładki: on i ona, a w tle wicher dziejów. Nie da się tego czytać, choć rozumiem, dlaczego ktoś…
/ / KSENIA POPOVA / ARCHIWUM PRYWATNE OLEHA SHPUDEIKO

Przytul Kijów, przytul wieczność. Rozmowa z Heinali

Oleh Shpudeiko (Heinali), Jan Błaszczak
Im lepiej Zachód zrozumie, czym jest ukraińska kultura, tym szybciej odrzuci narrację o „bratnich narodach”. Właśnie ta fałszywa opowieść jest dziś wielkim…
/ GUTEK FILM

Czador i podszewka

Anita Piotrowska
Większość scen „Holy Spider” rozgrywa się w mrocznej szarej strefie, w której każda kobieta bez czadoru jest potencjalną prostytutką, podczas gdy oprawca z …
/

Rytuał

Lektor
Dzięki „Królom cudotwórcom” Marc Bloch stał się ojcem antropologii historycznej.

Felietony

Fot. Karol Paciorek /

Tomasz Stawiszyński: UFO i kosmici to dzisiaj doskonały kostium dla transcendencji

Tomasz Stawiszyński
Ponieważ „człowiek nowoczesny” nie wierzy już raczej w Boga czy bogów, tylko w technologię, to w niej właśnie pokłada nadzieję na życie wieczne.
Mona Chollet / Materiały prasowe wyd. Karakter /

Syzyfowe prace

Zuzanna Radzik
Spontanicznie skrzyknięte przy okazji nowej książki Mony Chollet prywatne czytelnicze kółko nagle uświadamia mi, że o tych książkach zawsze rozmawiam tylko z …
/

Słowacki jest mniejszy niż Mickiewicz. Felieton Elizy Kąckiej

Eliza Kącka
„»Kordian«. tego nie ogarniam”. „streszczaj”. „gostek lubi podróże, kobiety, ma coś z papieżem”. „szok”. „potem skacze z jakiejś góry i leci zabić cara”. „…
Serek uhonorowany w Radomiu (pomnik jest wielkości serka) / OLGA DRENDA

Walcem po serku

Olga Drenda
Oglądanie deinfluencerów uruchamia przyjemne poczucie satysfakcji: oho, Polacy byli już tu wcześniej.
FOT. GRAŻYNA MAKARA /

Mancewicz: Skonfiskowana rzeczywistość

Stanisław Mancewicz
A jednak coś nas ostatnio zaskoczyło, a jest to kolejny lęk podparty ideowo. To są sprawy znane każdemu od dziecka, od młodości.

Smaki

/ KUVONAIOZF / ADOBE STOCK

Z dziejów makaronu. Przepis na farfalle a’ la Gorbatchev

Paweł Bravo
Prawie każdej włoskiej pannie młodej wręcza się jako ślubny prezent kolosalną, ponad tysiącstronicową książkę kucharską.

Zmysły

/ ANETA MIKULSKA

Cicho, ciało! Rozmowa z mistrzynią świata w biegu 48-godzinnym

Patrycja Bereznowska, Marek Rabij
Patrycja Bereznowska: Biegło nas dwie. Ja i jakby narratorka, która obserwowała mnie z lotu ptaka. Kiedy słabłam, ona mówiła: daj spokój, to tylko mózg wymięka…