Tygodnik Powszechny Nr 1-2/2022

Data wydania:
Numer wydania:
01-02
Rok wydania:
2022
 

Edytorial

/ Fot. Maciej Zienkiewicz dla TP

Nasza haka „Ka mate”

Ks. Adam Boniecki
Opatrzność obdarzyła mnie miejscem pracy nasyconym przyjaźnią, czyli przyjaznymi ludźmi, z którymi pracuję.

Obraz tygodnia

JAKUB KAMIŃSKI / EAST NEWS /

Lodowate serce Polski

Marcin Żyła
To był rok ludzi na granicy. Rok kryzysu, w którym nie tylko cierpieli oni, ale coś niepokojącego stało się też w nas samych. I to innego niż znieczulica lub…
Oddział intensywnej terapii dla chorych na Covid-19, szpital Lozenec w Sofii, Bułgaria, 9 listopada 2021 r. Fot. NIKOLAY DOYCHINOV / AFP / EAST NEWS /

Między żałobą a nadzieją

Michał Okoński
Dlaczego zdaje się nas nie poruszać liczba zmarłych na covid? W 2021 r. było ich sto tysięcy.
/ MICHAŁ WOŹNIAK / EAST NEWS

Ludzie roku: Pracownicy ochrony zdrowia

Maciej Müller
„Nasze siły się wyczerpują” – mówią dziś. Są zmęczeni, wypaleni i sfrustrowani.
Zakupy na Hali Mirowskiej, grudzień 2021 r. Fot. Piotr Molecki / East News /

Dziennik roku inflacji

Marek Rabij
Nadchodzący rok dla wielu z nas będzie rokiem zaciskania pasa, choć rząd i NBP będą nas przekonywać, że ciśnie nas tam z przejedzenia.

Kraj w skrócie

Mroczny czas dla mediów

Marek Kęskrawiec
Dziennikarze nadal patrzą na ręce władzom samorządowym, ale tylko tam, gdzie nie rządzi PiS.
Ukraińska żołnierka na froncie w obwodzie donieckim, 18 grudnia 2021 r. / GLEB GARANICH / REUTERS / FORUM

Bóle po utraconym imperium

Wojciech Konończuk
Relacje wschód–zachód są dziś w najpoważniejszym kryzysie od ponad 30 lat. Jeśli Moskwa zdecyduje się na kolejną fazę agresji wobec Ukrainy, zakwestionuje cały…
/ ROMAN VONDROUS / CTK / PAP

Ludzie roku: Swiatłana i Siarhiej Cichanouscy

Paweł Pieniążek
Wyroki więzienia, często wieloletniego, usłyszało dotąd prawie tysiąc opozycjonistów. Kolejne procesy trwają.

Afryka: demokracja w odwrocie

Wojciech Jagielski
Do recesji demokracji w Afryce przyczyniły się wojny i wojskowe przewroty.
/ WAKIL KOHSAR / AFP / EAST NEWS

Kadry roku: Byle zdążyć na samolot

Paweł Pieniążek
Na płytę lotniska w Kabulu wdarły się tysiące ludzi, którzy niezależnie od tego, czy mieli paszporty i wizy, chcieli odlecieć za wszelką cenę.
/ YARA NARDI / REUTERS / FORUM

Kadry roku: Porządki Franciszka

Edward Augustyn
Trzy pielgrzymki papieża były wyrazem determinacji, by wrócić do normalnego życia po rocznej przerwie.

Świeccy w Kościele coraz ważniejsi

Artur Sporniak
Także w Polsce rola i znaczenie świeckich wzrastają.

Kościół w skrócie

/ JAKUB HALCEWICZ / WIĘŹ

Ludzie roku: O. Tarsycjusz Krasucki OFM

Anna Goc
Stał się symbolem walki skrzywdzonych przez księży z hierarchami i Kościołem instytucjonalnym. I ich głosem.

Kultura w skrócie

/ EMILIO MORENATTI / AP / EAST NEWS

Kadry roku: Kataklizm w raju

Krzysztof Story
Wybuch Cumbre Vieja jest najdłuższą erupcją w historii wyspy i najdroższą katastrofą naturalną całej Hiszpanii.
/ VALDEMAR DOVEIKO / PAP

Ludzie roku: Łukasz Grzegorzek

Anita Piotrowska
Swoimi filmami Łukasz Grzegorzek sprawia, że przestajemy się czuć osamotnieni.
/ DESIREE STOVER / NASA

Czas na Webba: zmiana warty w kosmosie

Wojciech Brzeziński
Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba będzie najbardziej precyzyjnym obserwatorium w historii.

Wiadomości jak z bajki

Michał Kuźmiński
/ QIANG JI ET AL., „THE INNOVATIONS”

Człowiek roku: Homo longi

Łukasz Kwiatek
Został opisany nowy kopalny gatunek człowieka.
/

Bartosz Minkiewicz rysuje

Temat Tygodnika

Powitalny taniec haka w wykonaniu członków nowozelandzkich sił zbrojnych. Auckland, listopad 2019 r. / VICTORIA JONES / PA / GETTY IMAGES

Czas przyjaźni

Monika Ochędowska
Czujemy się lepiej i jesteśmy zdrowsi, gdy mamy pewność, że stanowimy część czegoś większego i jesteśmy ważni dla innych.
/ VICTORIA JONES / PA / GETTY IMAGES

Siedem filarów

Robin Dunbar, Łukasz Lamża
Robin Dunbar, psycholog i antropolog: Jest pewna fundamentalna miara siły więzi emocjonalnej – to ilość czasu spędzanego wspólnie, np. na jedzeniu i piciu,…

Czytania

Goszen

Małgorzata Kordowicz

Do siego roku

O. Wacław Oszajca SJ

Nie bój się!

Kard. Grzegorz Ryś
/

Widzenia

Piotr Sikora

Czytania liturgiczne

2 – 16 stycznia

Kraj

Mateusz Morawiecki i Jarosław Kaczyński w czasie 44. posiedzenia Sejmu IX kadencji. Warszawa, 15 grudnia 2021 r. / ZBYSZEK KACZMAREK / REPORTER

Miłego pandemonium

Jarosław Flis
Nasi przywódcy cierpią na przerośnięte ego i brak pokory. Przyszły rok tylko pogłębi te choroby. Od pandemii, demokracji i inflacji ważniejszy będzie interes…
Transport drewna po wycince w lesie w województwie podlaskim. Nowa Wola, 23 listopada 2021 r. / BEATA ZAWRZEL / REPORTER

Las podwyżek

Krzysztof Story
Ceny drewna w ciągu roku wzrosły w Polsce dwukrotnie. Stolarze są w szoku, bo i tak nie ma go w składach – wszystko wykupują klienci z Azji oraz Ameryki. Rządu…
„Pełna kultura – puste konta”. Pracownicy kultury domagają się wyższych płac. Warszawa, 6 grudnia 2021 r. / PRZEMYSŁAW WIERZCHOWSKI / REPORTER

Cała prawda o naszych zarobkach

Piotr Wójcik
Średnia krajowa nie mówi prawdy o naszych zarobkach. Tak naprawdę aż dwie trzecie Polaków zarabia mniej. Krezusów otrzymujących co miesiąc ponad 11 tys. zł…

Wiara

Bożonarodzeniowy obiad dla ubogich zorganizowany przez Wspólnotę Sant'Egidio w bazylice Matki Bożej na Zatybrzu, Rzym, 25 grudnia 2018 r. / MATTEO NARDONE / ZUMA PRESS / FORUM

Lobby Świętego Idziego

Edward Augustyn
Mówi się, że są najpotężniejszą organizacją w Kościele, zdolną wybrać „swojego” papieża. Działają także w Polsce.
/ JAKUB ORZECHOWSKI / AGENCJA WYBORCZA.PL

Chcesz cudu, krzycz!

Ks. Mieczysław Puzewicz, Artur Sporniak
Ks. Mieczysław Puzewicz, społecznik: Spotkałem wielu ludzi, którzy deklarowali się jako agnostycy, a ich życie było piękną ewangelią. Czym mierzyć wiarę?
„Dzień otwarty” w meczecie Merkez Camii w Kolonii, Niemcy, październik 2017 r. / SASCHA STEINBACH / EPA / PAP

Głos muezina nad Renem

Łukasz Grajewski
W nowym roku pierwsze meczety w Kolonii uzyskają pozwolenie, by publicznie i głośno nawoływać do modlitwy.
Cushendall, Irlandia, czerwiec 2010 r. / Cathal McNaughton / Reuters / Forum

Jawność Ukrytego

Piotr Sikora
Co za paradoks! Sens święta, którego treścią jest największe Odkrycie, przez swoją popularną nazwę – Trzech Króli – zostaje raczej zakryty przed naszymi oczami.

Świat

Premier Johnson podczas nagrania orędzia do narodu, w którym powie o konieczności przyjęcia jak najszybciej dawki przypominającej szczepionki. Londyn, 12 grudnia 2021 r. / KIRSTY O'CONNOR / REUTERS / FORUM

Król świata. Wszystkie kłopoty Borisa Johnsona

Dariusz Rosiak
Kłopoty Borisa Johnsona są różnej natury, ale można je sprowadzićdo dwóch kwestii: coraz mniej Brytyjczyków mu wierzy, a coraz więcej się z niego śmieje.
Przystań w Portsoy. Szkocja, 18 listopada 2021 r. / Wicek Sosna

Królowa i gangsterzy

Patrycja Bukalska
Choć w czasie pandemii Szkocja była długo zamknięta na turystów, często pojawiali się tu filmowcy. Efekty ich pracy będzie można obejrzeć w 2022 r.
W pierwszych dniach grudnia ukraiński prezydent odwiedził żołnierzy na pierwszej linii frontu w Donbasie. Na zdjęciu: w okopach, gdzieś w obwodzie donieckim. / PRESIDENTIAL PRESS SERVICE / PRESIDENT.GOV.UA

Wszystkie fronty Wołodymyra Zełenskiego

Tadeusz Iwański
Groźby Rosji to nie jedyny problem prezydenta Ukrainy. Zagrożeniem jest też zapaść energetyczna, a sytuację pogarsza konflikt głowy państwa z najbogatszym…
Kolejki do przyjęcia trzeciej dawki szczepionki. Barcelona, 15 grudnia 2021 r. / PACO FREIRE / ZUMA PRESS / FORUM

O sukcesie słów kilka

Paulina Maślona
Gdy czwarta fala pandemii mocno doświadcza Europę, Hiszpania i Portugalia wydają się „zieloną wyspą”. Choć statystyki infekcji ostatnio rosną także tutaj,…
Prezydent Francji Emmanuel Macron i kanclerz Niemiec Olaf Scholz po wspólnej konferencji prasowej podczas szczytu Unii Europejskiej w Brukseli. 17 grudnia 2021 r. / JOHN THYS / AFP / EAST NEWS

Dopaść Macrona

Szymon Łucyk
Za plecami lokatora Pałacu Elizejskiego – i faworyta wyborów prezydenckich we Francji wiosną 2022 r. – walczy zaciekle troje rywali. Cała czwórka musi liczyć…
Uroczystość narodzin republiki zorganizowano na placu Bohaterów Narodowych. Bridgetown, Barbados, 29 listopada 2021 r. / POOL / REUTERS / FORUM

Elżbiecie już dziękujemy

Wojciech Jagielski
Karaibska wyspa Barbados – najstarsza kolonia Wielkiej Brytanii i kiedyś jedna z „pereł” jej imperium – wypowiedziała podległość brytyjskiej królowej i…

Historia

Portret Włada Palownika z poł. XVI wieku / Universal History Archive / BEW

Zagadka Włada Drakuli

Maciej Müller
To na jego przykładzie – albo raczej: na jego mrocznej legendzie – władca odległej Moskwy uczył się, jak być surowym monarchą.

Nauka

/ ALEXANDER SPATARI / GETTY IMAGES

Koniec na własne życzenie

Łukasz Lamża
Początki demografii upłynęły pod znakiem lęku o przeludnienie. Dziś przyszłość widzimy w innych barwach: może nas zabraknąć.
Aleksandra Ełbakian, twórczyni Sci-Hubu. Soczi, 8 lutego 2021 r. / DOMENA PUBLICZNA / WIKIPEDIA

Komu służą badania

Łukasz Kwiatek
Sci-Hub, piracki serwis z publikacjami naukowymi, kolejny raz pozwano za łamanie praw autorskich. Wyrok, który zapadnie w Delhi, będzie mieć znaczenie dla…

Z oddechem

/ BARTŁOMIEJ JURECKI

Chyba przechrzta

Jerzy Jurecki, Bartek Dobroch
Jerzy Jurecki, twórca „Tygodnika Podhalańskiego”: Na początku nie mieliśmy kasy. „Co to jest spółka z o.o.?”, pytaliśmy zaprzyjaźnionego mecenasa. „Musicie jak…
/ NARENDRA SHRESTHA / EPA / PAP

W kręgu kobiet

Natalia de Barbaro
Stanowiły większość wiernych, wychodzą z Kościoła i idą swoją drogą, zdeterminowane, żeby nie przestawać szukać. Bo dla wielu kobiet duchowość jest początkiem…
Rodziny pochodzące z Haiti przechodzą z Meksyku na terytorium Stanów Zjednoczonych przez dziurę w murze granicznym w ­miejscowości Yuma w stanie Arizona, 10 grudnia 2021 r. / JOHN MOORE / GETTY IMAGES

Czasem mury, czasem wojny

DAVID FRYE, Marcin Żyła
David Frye, historyk: Nie zawsze są skuteczne, a jeszcze rzadziej pożądane. Jednak świat bez murów i granic po prostu nie istnieje. I nie istnieją wtedy także…
„Język”, ilustracja Magdaleny Burdzyńskiej z książki „Quarks, Elephants & Pierogi: Poland in 100 Words” (2018) / dzięki uprzejmości Instytutu Adama Mickiewicza / Culture.pl

Jak w lustrze

Anna Goc
Coraz większe wrażenie robi słownik neologizmów. Niektóre z nich warto polubić, bo mogą zostać z nami na długo.
/ ARCHIWUM PRYWATNE

Odzyskać język

Prof. Katarzyna Kłosińska, Anna Goc
Prof. Katarzyna Kłosińska, językoznawczyni: Jeśli odbieramy komunikaty bezrefleksyjnie, robi się niebezpiecznie. Przestajemy wiedzieć, czy to słowa kłamią, czy…

Kultura

Po pełnym zaszczepieniu Gili i Pejiman Sabet tańczą przed rodziną na plaży Topanga w Malibu. Gili: „Jesteśmy tu, by docenić życie. Miłość jest teraz wszystkim”. Kalifornia, wrzesień 2021 r. / Jae C. Hong / ap / east news

Welwetowe podziemie

Marek Bieńczyk
Państwo nie wykazuje empatii wobec ludzi na granicy i wobec ofiar pandemii – tych zmarłych i tych, którzy mogą wkrótce umrzeć. Ale w społeczeństwie represyjnym…
Stanisław Lem, 1947 r. / © BY TOMASZ LEM, 2016

Lem, czyli świat

Tomasz Fiałkowski
Wydarzeniem Roku Stanisława Lema i zarazem jego zamknięciem jest nowa biografia pisarza: „Wypędzony z Wysokiego Zamku” Agnieszki Gajewskiej.
„Moje wspaniałe życie”, reż. Łukasz Grzegorzek, 2021 r. / MATERIAŁY PRASOWE DYSTRYBUTORA

Wspaniałe życie

Łukasz Grzegorzek, Arkadiusz Gruszczyński
Łukasz Grzegorzek, reżyser: Opowieść o rodzinie to opowieść o współczesnej Polsce. Zastanawiam się, jak to jest, że pod jednym dachem żyją ludzie z tak różnymi…
Paolo Sorrentino. Wenecja, wrzesień 2021 r. / DOMENICO STINELLIS / AP / EAST NEWS

Ostatni żyrandol

Paweł Bravo
„Interesuje mnie ucieczka przed spotkaniem ze sobą” – powtarzał przez wiele lat Paolo Sorrentino. W nowym filmie w końcu się spotkał. Pytanie, co zrobi teraz.
Filippo Scotti, Teresa Saponangelo i Toni Servillo w filmie „The Hand of God”. / GIANNI FIORITO

Przetwory pamięci

Anita Piotrowska
„The Hand of God” jest filmem zwodniczym, rozsmakowanym we włoskim bałaganiarstwie, hałaśliwości i łapczywym konsumowaniu życia, choć dosyć wcześnie ujawnia…

Warto zobaczyć

/

Cena

Lektor
To pierwsza staranna edycja całości poetyckiego dorobku Wierzyńskiego, obejmująca utwory rozproszone i poprawiająca błędy.

Felietony

FOT. ARCHIWUM PRYWATNE /

Szokująca sprawa!!!

Jacek Podsiadło
Anna Augustyniak zarzuca Mirze Marcinów kradzież, a przyjemność udowodnienia jej zostawia innym. Nazywa „Bezmatka” czymś „pomiędzy podróbką a przeróbką” jej…

Widma

Wojciech Bonowicz

Irena

Hanna Krall

Piorytety i piorytetki

Jan Klata

Dziadek Mróz

Stanisław Mancewicz

Smaki

/ LENA SERDITOVA / ADOBE STOCK

Polityczny toast

Paweł Bravo
Późnokapitalistyczny „kult zapieprzu”, w który wyrodził się etos ciężkiej pracy, rozmywa granice tego, co służbowe i prywatne, ale tylko w jedną stronę: praca…

Zmysły

Pasieka Marty Konek w Walentynowie. Region Krajna, luty 2021 r. / MARTA KONEK

Lekcje ula

Adam Robiński
To jest opowieść o potrzebie wspólnoty. O umowie społecznej i o tym, że razem żyje się łatwiej niż osobno.

Tygodnik Czytelników

Tygodnik Czytelniów

„TP” 51-52 / 2021

Dodatki w numerze Nr 1-2/2022