Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
urodził się w 1954 r. w Guyla - niewielkim mieście na Wielkiej Nizinie Węgierskiej, tuż przy granicy z Rumunią. Studiował prawo i hungarystykę na uniwersytetach w Szeged i Budapeszcie. Po ich ukończeniu całymi latami wędrował po kraju, imając się różnych zawodów.
Zadebiutował w 1977 r., publikując opowiadania w czasopiśmie "Mozgó viág". W 1985 r. ukazała się jego pierwsza powieść "Szatańskie tango" (polskie wydanie W.A.B. 2004) - mroczna historia o oczekiwaniu na cud, analizowana zarówno w kategoriach politycznych, wschodnioeuropejskich, jak i jako uniwersalna przypowieść odwołująca się do Biblii. Od tego czasu zajął się wyłącznie pisarstwem. Po polsku ukazała się także jego "Melancholia sprzeciwu" (W.A.B. 2007, pierwodruk 1989) - Susan Sontag nazwała ją bezwzględną, wizjonerską powieścią o apokalipsie. Wraz z reżyserem Bélą Tarrem współtworzy scenariusze filmowe oparte na swoich książkach.
W latach 1991-93 powstała siedmiogodzinna, czarno-biała ekranizacja "Szatańskiego tanga" - do dziś uchodząca za dzieło kultowe. W roku 2000 odbyła się premiera filmu pt. "Werckmeister-harmóniák", nakręconego na podstawie powieści "Melancholia sprzeciwu".
AS
MAŁGORZATA SZEJNERT
(ur. w 1936 r. w Warszawie) jest dziennikarką i pisarką. W latach 1973-81 była reporterką tygodnika "Literatura". W 1972 r. wydała zbiór reportaży "Borowiki przy ternpajku". W sierpniu 1980 r. wyjechała z Tomaszem Zalewskim do robotników strajkujących w stoczni w Szczecinie, czego efektem była książka "Szczecin: Grudzień-Sierpień-Grudzień" (NOWA, 1984), wyróżniona Nagrodą Kulturalną Solidarności.
Po wprowadzeniu stanu wojennego została pracownikiem warszawskiego Instytutu Psychoneurologicznego i wyjechała do Katowic, gdzie powstał ośrodek rehabilitacyjny dla dzieci z chorobami neurologicznymi. Wtedy zobaczyła historyczne osiedla górnicze, o których później napisze "Czarny ogród".
W 1984 r. wyjechała do USA, gdzie pracowała dla polonijnego "Nowego
Dziennika". Powstaje wywiad rzeka z prof. Bohdanem Korzeniewskim "Sława i infamia" o teatrze i polityce. W 1990 r. wydaje "Śród żywych duchów" - reportażową opowieść o miejscach pochówku ofiar terroru stalinowskiego w Polsce. W tym samym roku dołącza do działu reportażu "Gazety Wyborczej". Piętnaście lat później kończy pracę w "Gazecie" i rozpoczyna pracę nad opowieścią o Giszowcu i Nikiszowcu.
Jej następna książka ma dotyczyć Ellis Island.
AM
OLGA TOKARCZUK
(ur. w 1962 r. w Sulechowie) studiowała psychologię na UW. Zadebiutowała jako prozaiczka opowiadaniami w czasopiśmie "Na przełaj" w 1979 r. (pod pseudonimem Natasza Borowin), a jako poetka tomikiem wierszy "Miasta w lustrach" (1987). Jest cenioną powieściopisarką i eseistką, autorką powieści: "Podróż ludzi Księgi" (1993), "E.E." (1995), "Prawiek i inne czasy" (1996), "Dom dzienny, dom nocny" (1998), "Anna In w grobowcach świata" (2006), "Bieguni" (2007), zbiorów opowiadań: "Szafa" (1997), "Gra na wielu bębenkach" (2001), "Ostatnie historie" (2004) oraz eseju o "Lalce" Bolesława Prusa pt. "Lalka i perła" (2000).
Wielokrotnie nagradzana, jest laureatką m.in. Nagrody im. Fundacji Kościelskich oraz Paszportu "Polityki" (oba wyróżnienia przyznane w 1997 r.), nagrody miesięcznika "Odra" (2008), Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek (1994), Nagrody Nike (2008), niemieckiej Brücke Berlin-Preis (2002). Na podstawie jej opowiadania zrealizowano film "Żurek" w reżyserii Ryszarda Brylskiego, dzięki jej pomysłowi powstał też Festiwal Opowiadań we Wrocławiu. W nr. 42/2008 "Tygodnika" opublikowaliśmy wywiad z Autorką.
Więcej o Oldze Tokarczuk można się dowiedzieć, zaglądając także na stronę: www.tokarczuk.wydawnictwoliterackie.pl
GN
SWIETŁANA WASILENKO
urodziła się w 1956 r. w miasteczku położonym na astrachańskich stepach, którego nie było na mapach ZSRR, bo było "tajne" i okalał je drut kolczasty ze względu na ulokowane w pobliżu rakiety z głowicami jądrowymi. Wasilenko wspomina: "Żyliśmy, zadzierając głowy wysoko ku gwiazdom". Jej ojciec pracował na jądrowym poligonie, w czasie kryzysu karaibskiego w jego gestii było naciśnięcie guzika i odpalenie rakiety.
Po ukończeniu szkoły Wasilenko zdecydowała, że będzie studiować psychologię. Spytana o motywację odparła: "Chcę pisać o nas jak Dostojewski". Na studia jej nie przyjęto, na odchodnym usłyszała: "Swietłana Dostojewska". Zatrzymała się w Moskwie, pracowała jako listonoszka, aż dostała się na studia do Instytutu Literackiego. Nauka przypadła na czas breżniewowskiego zastoju. Nikt nie chciał drukować opowiadań młodej pisarki. W końcu magazyn "Literaturnaja uczoba" opublikował opowiadanie "Za Sajgakami". W 1988 r. Wasilenko współtworzyła grupę pisarek, które opublikowały dwa zbiory kobiecej poezji i prozy.
W 1991 r. jej powieść "Zwonkoje imja" otrzymała w Paryżu nagrodę dla najlepszej europejskiej książki, w 1998 r. powieść "Duroczka" ("Głuptaska") nagrodził "Nowyj Mir".
MN
JULI ZEH
(ur. w 1974 r. w Bonn) studiowała prawo oraz literaturę. Jest niemiecką prozaiczką, autorką dziewięciu książek (w tym jednej dla dzieci), z których na język polski przetłumaczono dotychczas dwie powieści: "Orły i anioły" (W.A.B., 2004), "Instynkt gry" (W.A.B., 2007) oraz dziennik "Cisza jest dźwiękiem. Podróż po Bośni" (Znak, 2004). Znakomicie przyjęte przez krytykę i czytelników "Orły i anioły" zostały przetłumaczone na 27 języków. Zeh odbyła trzymiesięczny staż w ONZ, w 2000 r. studiowała w Studium Europy Środkowej i Wschodniej przy Uniwersytecie Jagiellońskim, cztery lata później przebywała na stypendium twórczym w Krakowie, pracowała w ambasadzie w Zagrzebiu, nadzorowała wybory w Bośni z ramienia Biura Wysokiego Przedstawiciela Narodów Zjednoczonych w Bośni i Hercegowinie.
W 1999 r. uhonorowana nagrodą Uniwersytetu Humboldta w Berlinie, w 2000 r. nagrodą Caroline Schlegel za eseistykę, w 2003 r. otrzymała aż dwie nagrody: Hölderlina oraz Ernsta Tollera. Wykłada na Uniwersytecie w Witten. W jednym z wywiadów wyznała: "Zakochałam się w Polsce".
Więcej o autorce można znaleźć na stronie www.juli-zeh.de
GN
GÜNTER GRASS
(ur. 1927 r. w Gdańsku-Wrzeszczu w rodzinie kaszubsko-niemieckiej), prozaik, poeta, dramaturg, eseista i grafik, laureat literackiej Nagrody Nobla (1999), jest jednym z najwybitniejszych pisarzy współczesnych Niemiec. Sławę przyniosła mu już pierwsza powieść "Blaszany bębenek" (1959) - panorama epoki łącząca perspektywę na pół baśniową z drobiazgowym realizmem, mistrzowsko wpisana w topografię rodzinnego Gdańska. Siłę i wielostronność ekspresyjnej prozy Grassa potwierdziły kolejne książki, m.in. "Kot i mysz" (1961), "Psie lata" (1963), "Z pamiętnika ślimaka" (1972), "Turbot" (1977), "Spotkanie w Telgte" (1979), "Wróżby kumaka" (1992), "Moje stulecie" (1999), "Idąc rakiem" (2002), choć niektóre z nich, jak "Szczurzyca" (1986) czy "Rozległe pole" (1995), spotkały się z nieprzychylnym przyjęciem krytyki. Ich autor wielokrotnie zabierał głos w sprawach politycznych, wspierając politykę wschodnią kanclerza Brandta i występując na rzecz pojednania z Polską czy sceptycznie komentując zjednoczenie Niemiec. Autobiograficzna proza "Przy obieraniu cebuli" (2006), uznana za dzieło wybitne, równocześnie wywołała debatę na temat postawy pisarza, który dopiero w tej książce przyznał, że formacją, w której jako nastolatek służył pod koniec wojny, były Waffen SS.
TF
PÉTER ESTERHÁZY
(ur. 1950 w Budapeszcie), prozaik i eseista, współtwórca postmodernistycznego przełomu w literaturze Węgier i jeden z najbardziej znanych w świecie pisarzy swego kraju. Potomek sławnego rodu arystokratycznego, z wykształcenia matematyk, pierwszą książkę - tom opowiadań "Fancsikó i Pinta" - wydał w 1976 r. (wyd. polskie pod tytułem "Nanizane na sznurek" 2008). Rozgłos przyniosła mu "Powieść produkcyjna" (1979), kolejne książki to m.in. "Wozacy" (1983, wyd. pol. 1998), "Mała węgierska pornografia" (1984), "Czasowniki posiłkowe serca" (1985, wyd. pol. 1994), "Dwanaście łabędzi" (1987 - wyznania współczesnej fikcyjnej bohaterki ujęte w formę barokowej prozy), "Księga Hrabala" (1990, wyd. pol. 2003), "Okiem hrabiny Hahn-Hahn" (1992). W 2000 r. ukazała się "Harmonia caelestis" (tłum. pol. Teresy Worowskiej 2007)
- powieść wykorzystująca dzieje Esterházych, rodzaj zdekonstruowanej i sfragmentaryzowanej sagi rodzinnej, opowiadająca m.in. o powojennych losach rodziców autora. Gdy książka była już ukończona, pisarz otrzymał dokumenty świadczące o wieloletniej współpracy ojca z komunistyczną tajną policją; literackim efektem ich wielomiesięcznej lektury jest "Wydanie poprawione" (2002, wyd. pol. 2008).
TF
