Nobel za terapię nowotworową

Tegoroczną Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny otrzymała para immunologów, którzy odegrali w ostatnich dekadach kluczową rolę w powstaniu tzw. immunoterapii nowotworowej: James P. Allison i Tasuku Honjo.

01.10.2018

Czyta się kilka minut

Ogłoszenie laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny, Sztokholm, 1 października 2018 r. / Fot. Fredrik Sandberg /TT / AP / East News /
Ogłoszenie laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny, Sztokholm, 1 października 2018 r. / Fot. Fredrik Sandberg /TT / AP / East News /

James Allison od lat 80. prowadził badania nad limfocytami T – komórkami układu odpornościowego odpowiedzialnymi za identyfikację, a w pewnych sytuacjach również za neutralizację zagrożeń. Kluczowe z wielu względów medycznych jest pytanie, jakie procesy prowadzą do uaktywnienia tych komórek, a także ich wiązania się z określonego rodzaju cząsteczkami. Nadmiernie „pobudliwe” limfocyty to przyczyna choćby niektórych chorób, tzw. autoimmunologicznych; z kolei wiedza o tym, jakie mechanizmy decydują o wykrywaniu przez te komórki takich, a nie innych sygnałów chemicznych, może pomóc w „nakierowaniu” ich, aby poprawnie identyfikowały komórki rakowe lub takie, które mogą się nimi stać.

Tasuku Honjo z kolei pracował głównie przy limfocytach B, które odpowiadają za produkcję przeciwciał – dużych cząsteczek, nazywanych technicznie immunoglobulinami, pozwalających organizmowi na precyzyjne wykrywanie zagrożeń. Specjalnością Honjo jest tzw. przełączanie klas – sprytny mechanizm, dzięki któremu w reakcji na odpowiedni bodziec przeciwciało może zostać zmodyfikowane tak, aby lepiej reagowało na bieżące zagrożenie. To swego rodzaju system „szybkiego reagowania” układu odpornościowego.

Gdy tego typu wiedzę o układzie odpornościowym wykorzysta się dla celów medycznych, skutki są wspaniałe. W ogłoszeniu komitetu noblowskiego podkreślono zwłaszcza znaczenie immunologii w leczeniu chorób nowotworowych – tzw. immunoterapię nowotworową. Komórki nowotworowe miewają na swojej powierzchni specyficzne cząsteczki – gdy udaje się „nauczyć” układ odpornościowy wykrywać te cząsteczki, uzyskujemy potężnego sprzymierzeńca w walce z nowotworem obok tradycyjnych metod onkologii. Każdy lek stosowany w onkologii, którego nazwa kończy się na „-mab” (co pochodzi od „monoclonal antibody”, czyli przeciwciał monoklonalnych, a więc uzyskiwanych przez biotechnologów metodą klonowania), powstał właśnie dzięki badaniom tegorocznych Noblistów.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Filozof przyrody i dziennikarz naukowy, specjalizuje się w kosmologii, astrofizyce oraz zagadnieniach filozoficznych związanych z tymi naukami. Pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, członek Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych,… więcej