Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
DOMINIKA DZWONKOWSKA: Często myślimy, że przyczyn degradacji środowiska należy szukać np. w modelu nauki i techniki, który usprawiedliwia degradację środowiska w imię postępu. Nie łączymy kryzysu ekologicznego z moralnością. Istotne jest jednak, by rozumieć znaczenie moralności w ochronie środowiska. Refleksja nad stanem środowiska dotyczy także pytania o moralność człowieka.
W jaki sposób wyjaśniłaby Pani pojęcie „cnót środowiskowych”?
Pojęcie „cnoty” można zdefiniować jako cechę osobową człowieka, czynnik wewnętrzny, który sprawia, że człowiek realizuje dobro moralne. „Cnoty środowiskowe” mówią o tym, że ochrona środowiska nie dotyczy tylko działań ochronnych, ale odnosi się także do moralności.
Które z cnót środowiskowych odgrywają największe znaczenie w dyskusji na temat ochrony klimatu?
Moim zdaniem warto myśleć o tych cnotach w kontekście przeciwstawienia ich głównym wadom środowiskowym. Kluczowe znaczenie będą miały: troska, stanowiąca opozycję wobec egoizmu współczesnego człowieka, umiarkowanie postrzymujące chciwość i nadmierną konsumpcję, szacunek jako przeciwwaga arogancji, mądrość jako przeciwstawienie się ignorancji i niewiedzy oraz odpowiedzialność, która pozwala na przezwyciężenie obojętności.
W jaki sposób Kościół katolicki w Polsce może uwrażliwiać wiernych na kwestie cnót środowiskowych?
Kościół ma możliwości wykorzystania swojego potencjału i doświadczenia, aby włączyć się do działań na rzecz przezwyciężenia kryzysu ekologicznego i pokazać wiernym, że ochrona środowiska jest także kwestią moralności.
Czy kryzys klimatyczny może doprowadzić do działań, które doprowadzą nas do bardziej etycznego modelu rozwoju współczesnego świata?
Słowo „kryzys” – zgodnie z jego greckim pochodzeniem – oznacza przełom, decydujący zwrot. W tym sensie każdy kryzys, także klimatyczny, jest szansą na przemianę cywilizacyjną i na nowy, być może bardziej etyczny model rozwoju świata. Pytanie tylko: czy i jak wykorzystamy tę szansę?
DOMINIKA DZWONKOWSKA jest doktorem filozofii na UKSW w Warszawie oraz adiunktem w Instytucie Ekologii i Bioetyki UKSW.
