Na 20. rocznicę śmierci Jerzego Turowicza

21.01.2019

Czyta się kilka minut

 /
/

Jest „Portret Jerzego Turowicza” pióra Anny Matei, są trzy tomy „Pism wybranych” znakomicie opracowane przez tę autorkę, są książki – wywiady z Turowiczem i liczne artykuły o nim, jest wreszcie ważny artykuł Michała Okońskiego w tym numerze „Tygodnika”. Sądzę, że warto jeszcze napisać o Jerzym Turowiczu jako współzałożycielu i współtwórcy „Tygodnika Powszechnego. Katolickiego pisma społeczno-kulturalnego”, skupiając się na przymiotniku „katolicki”.

Jerzy Turowicz z pewnością nie był dziennikarzem „katolickim” w znaczeniu dziennikarzem kościelnym, nabożnym, konfesyjnym. Jakkolwiek to dziś zabrzmi, powiem, że był katolikiem-dziennikarzem, co raczej należałoby określić: dziennikarzem wierzącym, utożsamiającym się z rzymskim Kościołem katolickim. Był człowiekiem, którego sposobem na życie była wiara przeżywana w Kościele. Dzięki temu czymś naturalnym dla niego było myślenie i pisanie o Kościele z wewnątrz. Sądzę, że nigdy nie miał pokus pisania o Kościele jako osobliwej i niebezpiecznej instytucji ani pisania z pozycji dworskich pisarzy dbających o to, „żeby ksiądz biskup był zadowolony”. Nawet gdy pisał krytycznie o Kościele, pisał z miłością. To był jego Kościół. Kierował się w tym poważną etyką dziennikarską, czego w pewnym momencie nie mógł pojąć nawet kardynał Karol Wojtyła. Polemizując z Turowiczem, powoływał się na „pedagogię wiary”, która, aby ochronić wiarę prostych ludzi, każe przemilczać trudne problemy, jak np. kryzys w Kościele. Na wyrzut w słynnym jubileuszowym liście papieża, że Kościół w Polsce „nie czuł się dość miłowany” przez „Tygodnik”, odpowiedział, iż nawet jeśli się nie czuł, to nie znaczy, że miłowany nie był.


Czytaj także: W krainie wykrzykników - Michał Okoński na 20. rocznicę śmierci Jerzego Turowicza


W biografii Jerzego Turowicza uderza pewien rys szczególny. Otóż łączą go głębokie więzy przyjaźni z wielkimi postaciami Kościoła. Przypomnię niektóre. Św. Jan Paweł II; jeśli zdarzały się między arcybiskupem krakowskim, potem papieżem, a Turowiczem różnice zdań czy spory, mogą one być przykładem sporów, które nie niszczą łączących ludzi więzi, lecz ją budują. Prymas Stefan Wyszyński – który swój cierpki list z wyrzutami o zbyt małe zainteresowanie „Tygodnika” działalnością Kościoła w Polsce kończy zapewnieniem, że o „Tygodniku nie myśli tak źle, jak mogłoby się wydawać po lekturze listu”.

Były też przyjaźnie z księdzem-robotnikiem Jacquesem Loewem, kardynałem Lustigerem, biskupem Hélderem Câmarą, założycielem Taizé bratem Rogerem Schützem, założycielką Catholic Worker Dorothy Day, założycielką wspólnoty w Ivry Madeleine Delbrêl, księdzem Janem Zieją, księdzem Janem Twardowskim, ojcem Piotrem Rostworowskim... Znamienne, jak w każdej epoce współcześnie żyjący Wielcy Przyjaciele Boga odnajdują się i spotykają.

Wiara Jerzego Turowicza nie miała w sobie cienia ostentacji. Jednak ci, którzy znali go bliżej, wiedzą, że nie tylko był katolikiem praktykującym w sensie formalnym, lecz człowiekiem, dla którego Ewangelia rzeczywiście była normą życia. Był uznanym autorytetem moralnym. Może także dlatego, że przy ogromnej mądrości był człowiekiem ewangelicznie skromnym, ceniącym mądrość i wielkość innych ludzi. Jego miłość Kościoła była miłością poważną, więc krytyczną. Tacy ludzie, zwłaszcza świeccy, nie mają w Kościele łatwego życia.

Zapytany kiedyś, co będzie dla niego biletem przy wejściu w niebieskie podwoje, odpowiedział: „to, że starałem się służyć ludziom, służyć Kościołowi i służyć Panu Bogu tak, jak umiałem (...) Bezpośrednio mój bilet to jest »Tygodnik Powszechny«”. Oby także roczniki z ostatnich dwudziestu lat! ©℗

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Urodził się 25 lipca 1934 r. w Warszawie. Gdy miał osiemnaście lat, wstąpił do Zgromadzenia Księży Marianów. Po kilku latach otrzymał święcenia kapłańskie. Studiował filozofię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Pracował z młodzieżą – był katechetą… więcej

Artykuł pochodzi z numeru Nr 4/2019

Podobne artykuły

Historia
Naczelnego żegnali: Luigi Accatoli, Jean Baisnée, Władysław Bartoszewski, ksiądz Andrzej Bardecki, Jan Błoński, Halina Bortnowska, Václav Burian, Erich Busse, premier Jerzy Buzek, brat Charles-Eugene z Taizé, Tadeusz Chrzanowski, Wilhelm Dichter, Andrzej Dobosz, Marek Edelman, kardynał Roger Etchegeray, Joschka Fischer, Stefan Frankiewicz, Pier Francesco Fumagali, Wanda Gawrońska, Konstanty Gebert, Bronisław Geremek, Jerzy Giedroyc, Stanisława Grabska, Jean Halperin i Gerhart M. Riegner, Julia Hartwig, Józefa Hennelowa, Mała Siostra Jeanne, Wojciech Karpiński, Jan Andrzej Kłoczowski OP, Leszek Kołakowski, musa Maciej Konopacki, Jan Kott, kardynał Franz König, Szymon Krajewski, Hanna Krall, Marcin Król, prezydent Aleksander Kwaśniewski, biskup Karl Lehmann, Stanisław Lem, Ewa Lipska, Vincens M. Lissek, kardynał Jean-Marie Lustiger, kardynał Franciszek Macharski, brat Marek z Taizé, Bronisław Mamoń, Tadeusz Mazowiecki, Hans Joachim Meyer, Czesław Miłosz, arcybiskup Henryk Muszyński, Jan Nowak-Jeziorański, Janina Ochojska, Joanna Olczak-Ronikier, Józef Puciłowski OP, biskup Tadeusz Pieronek, Jerzy Pilch, Mieczysław Porębski, Stanisław Rodziński, brat Roger z Taizé, ksiądz Szymon Romańczuk, Tadeusz Różewicz, Rafael F. Scharf, Marek Skwarnicki, Hansjacob Stehle, Stanisław Stomma, Władysław Stróżewski, Gian Franco Svidercoschi, Stefan Swieżawski, Anna Szałapak, biskup Jan Szarek, Andrzej Szczeklik, Jan Józef Szczepański, Ewa Szumańska, Wisława Szymborska, ksiądz Józef Tischner, ksiądz Jan Twardowski, Andrzej Wajda i Krystyna Zachwatowicz, Lech Wałęsa, Szymon Wiesenthal, Stefan Wilkanowicz, Jacek Woźniakowski, Adam Zagajewski, Włodzimierz Zagórski, Tullia Zevi, Maciej Zięba OP, Jacek Żakowski, arcybiskup Józef Życiński