Linie kierunkowe

Po kilku latach działania imprezy nie należy już czytać przez pryzmat deklaracji organizatorów, lecz własnych jej osiągnięć. Festiwal Actus Humanus istnieje czwarty rok – to może jeszcze niewiele, ale pozwoliło już zebrać spore doświadczenie.

30.11.2014

Czyta się kilka minut

A osiągnąć jeszcze więcej. Do Gdańska regularnie przyjeżdżają najwybitniejsze zespoły wykonujące muzykę dawną – powtarzane po raz kolejny takie zdanie, choć w pełni prawdziwe, traci jednak właściwą wagę, a i same goszczone nad Motławą gwiazdy stają się swojskie... I dobrze, tak być powinno, ale oznacza to, że impreza, by przyciągać publiczność, musi wciąż się zmieniać, wciąż rozwijać. Nie wystarczy mieć znakomitości, trzeba mieć idee.

Oczywiście festiwal ma jedną, główną: opowiada o Bożym Narodzeniu, zarówno z perspektywy oczekiwania (odbywa się przecież w Adwencie), jak i radości samych świąt, a nawet feeri karnawału. Nie brak więc ani koncertów kontemplacyjnych, ani radosnych i spektakularnych. To co roku najciekawszy przegląd muzyki komponowanej w dawnych stuleciach z okazji świąt nadejścia Pana. Nie zapomina się tu również, że Gdańsk jest miastem pochodzenia Johanna Gottlieba Goldberga – ponoć genialnego klawesynisty, którego nazwisko na zawsze związało się z nazwiskiem Bacha, poprzez słynne Wariacje Goldbergowskie. Po trzech latach i różnych prezentacjach wielkiego cyklu w tym roku wprawdzie go nie będzie, ale nie zabraknie przecież klawiszowej muzyki Bacha, którą znów zagra kolejny z najsłynniejszych klawesynistów, Rinaldo Alessandrini.

Można jednak znaleźć i inne klucze do festiwalu. Mieliśmy już wyraźne skupienie na słoneczności muzyki neapolitańskiej, w tym roku panować będzie królowa baroku – Wenecja. Wenecja to muzyka karnawału, ale też opery i dramatu, efektownej wirtuozerii; w pełni dedykowane jej będą dwa koncerty, Sonatoria de la Gioiosa Marca i Maksa Emanuela Cencica, najjaśniejszej gwiazdy wśród kontratenorów, o sławie kojarzącej się z legendarną sławą kastratów. Oblicze Wenecji widać też jednak w koncercie inauguracyjnym, w dużej mierze wypełnionym muzyką Monteverdiego (L’Arpeggiata). Kryje się ono nawet w hiszpańskiej muzyce z Cancionero de Upsala, wykonywanej przez francuskich mistrzów Le Poème Harmonique: zbiór utworów, wśród których słynie garść kolęd, choć przechowywany w szwedzkiej bibliotece, wydrukowany został – a jakże – w Wenecji. Nic dziwnego: w XVII-wiecznej stolicy muzyki drukowała cała Europa, od Hiszpanów po Polaków.

Gdy więc Wenecja, bez której nie byłoby muzyki baroku (w każdym razie w takim kształcie, w jakim ją znamy), spotyka się z Gdańskiem, staramy się dociec, na czym polega fenomen sztuki dźwięków powstającej w mieście na Lagunie. Dlaczego staje ono przed oczami po dwóch taktach jej brzmienia, usłyszanych gdziekolwiek? Można też zadać pytanie, czy błyski światła, o których opowiada w rozmowie Giorgio Fava, są tak całkiem obce gdańszczanom, również przeglądającym się w wodzie?

Festiwal dotknął jeszcze inny zaszczyt: po 40 latach świat żegna się z wielkim – w skali artystycznej – zespołem The Hilliard Ensemble. Koncert w Gdańsku, jeden z ostatnich, należy potraktować jako szczególne wyróżnienie.

Od 9 do 14 grudnia czeka więc na nas Adwent, Boże Narodzenie i karnawał w jednym, hołdy dla Hilliardów, Bach i Wenecja. Wszystko w Gdańsku, na Actus Humanus.

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Ur. 1973. Jest krytykiem i publicystą muzycznym, historykiem kultury, współpracownikiem „Tygodnika Powszechnego” oraz Polskiego Radia Chopin, członkiem jury International Classical Music Awards. Wykłada przedmioty związane z historią i recepcją muzyki i… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 49/2014

Artykuł pochodzi z dodatku „Actus Humanus 2014