Wojna wojną, a kwiaty posadzić trzeba", powiedziała brytyjskiemu reporterowi Richardowi Gaisfordowi Główna Ogrodniczka miasta Kijowa. Na filmie z 6 kwietnia widzimy jej zespół sadzący błękitne bratki pod złotą kopułą Soboru Sofijskiego. To wyraz nadziei, że wojna nie potrwa długo, a miasto wypięknieje, nim przekwitną wiosenne kwiaty. Zasiejmy razem tę nadzieję również w Polsce.

Fot. Agnieszka Cynarska-Taran

W nowym numerze (zobacz okładkę poniżej) przekazujemy Czytelniczkom i Czytelnikom błękitno-żółtą mieszankę nasion łąki kwietnej, aby każdy mógł symbolicznie wyrazić solidarność z Ukrainkami i Ukraińcami, siejąc ją u siebie. To rośliny jednoroczne, które można wysiać nawet w donicy na słonecznym parapecie lub na działkowej rabacie. Gatunki dobraliśmy ze względu na ozdobne kwiaty, ale też dlatego, że w ukraińskim rolniczym krajobrazie można zobaczyć ich pola ciągnące się po horyzont. Błękitny len i kwiaty żółte: rzepak, nagietek, koper i krokosz to uprawy, na których opiera się przemysł spożywczy i kosmetyczny w całej Europie (i dalej). Niebieskie - ogórecznik, facelia i żmijowiec - to rośliny siane, aby okryć zmęczoną ziemię między turami upraw i dostarczyć pożywienia pszczołom.

Wybrane rośliny znajdą się także na dużych łąkach kwietnych w kolorach ukraińskiej flagi, które „Tygodnik Powszechny” i Fundacja Łąka wysieją w Krakowie, Białymstoku i Częstochowie.

rzepak

Czy są tu z nami "rzepiary"? Rzepiara to osoba fotografująca się na tle kwitnącego pola rzepaku w celu opublikowania tego zdjęcia w mediach społecznościowych. Niby błahe, ale tak  oznaczonych zdjęć opublikowano już około 150 tysięcy! Z drugiej strony - czy skromny rzepak, obecny w każdej kuchni i większości gotowych dań (nawet w pieczywie), nie zasługuje na życzliwość? Nazywajmy go z dumą "oliwą północy" albo "złotem kucharzy". 

krokosz barwierski

Niewiele osób kojarzy kwiat krokosza, a jeszcze mniej wie, że stale jest blisko nas. Gdzie? Dawniej, dzięki zawartości pomarańczowego barwnika, krokosz był używany jako zamiennik szafranu, lecz nie nadawał potrawom smaku. Teraz to jego zaleta - wyciąg z krokosza jest barwnikiem spożywczym. Porównajmy kolor rozgniecionego w domu banana czy jabłka z żółciutkim sokiem jabłkowo-bananowym z butelki i podziękujmy krokoszowi - dzięki niemu w składzie może nie być syntetycznych żółtych "E".

nagietek lekarski

Nagietek znamy z leczniczych właściwości. Ta popularność mogła doprowadzić do "zniszczenia dawnej świetności nagietka" - obawia się dr Henryk Różański, wybitny znawca medycyny dawnej. Kosmetyki na bazie olejów mineralnych, otrzymywane ze słabego surowca, nigdy nie stały nawet obok prawdziwych leków nagietkowych i mogły zniechęcić użytkowników nieskutecznością. Doktor zaleca więc "pozyskać nagietek z własnej uprawy i sporządzić maść leczniczą, ucierając zmielony surowiec z masłem kozim". Nic prostszego...

koper ogrodowy

Koper równa się zapach. Jego nazwa pochodzi od prasłowiańskiego "koprъ" - aromat. Pozostała w większości języków słowiańskich podobna do praindoeuropejskiego źródłosłowu (podczas gdy w językach romańskich i germańskich zupełnie się zmieniła). Co to może znaczyć? Koper był świadkiem wielu wzlotów i upadków tutejszej cywilizacji, ale zawsze z godnością je znosi i trwa. Jesteśmy tutaj razem na dobre i na złe.

len zwyczajny

"Święty Andrzeju, ja tobie len sieju, daj mnie znać, z kim się będę brać" - to słowa tradycyjnej andrzejkowej wróżby. Dziewczęta lewą ręką siały nasiona lnu, a jeżeli te wzrosły do Wigilii, panna miała szybko wyjść za mąż. Nadal praktykuje się ludowe zwyczaje andrzejkowe, ale ten został zapomniany - wynalezienie sztucznych włókien starło z mapy pola lnu wraz z symbolicznym znaczeniem rośliny.

ogórecznik lekarski

Ogórecznik to roślina o nieznanej ojczyźnie. Jest bardzo lubiany przez owady ze względu na smaczny nektar. Ludzie też mogą zjadać jego kwiaty, ale musimy ostrzec - niektórzy wyczuwają w nich posmak ostryg... Grecy uważali podobno, że kwiaty wrzucone do wina poprawiają humor pijącym, ale nie jesteśmy przekonani, że to rzeczywiście moc ogórecznika.

W następnym wydaniu czyli co robić na majówkę:

• Sztuka bujania
• Prawa dzikich zwierząt
• W kosmosie nie ma wojen
• Najwspanialszy naród świata Bieg po wolność
• Życie seksualne owadów
• Pogoda ducha mimo wszystko
• oraz PREZENT dla naszych Czytelniczek i Czytelników – saszetka z nasionami najpiękniejszych kwiatów łąkowych: lnu, ogórecznika, żmijowca greckiego, facelii błękitnej, nagietka czy krokosza barwierskiego

Łąka Powszechna dostępna już od środy 27 kwietnia do wtorku 10 maja, wyłącznie z podwójnym wydaniem „Tygodnika Powszechnego” – na majówkę i dłużej! 

Łąka powszechna w podwójnym wydaniu Tygodnika Powszechnego. Fot. Agnieszka Cynarska-Taran