Kronika stanu wojennego

ROK 1981

14.12.2006

Czyta się kilka minut

  • 12/13 grudnia - wprowadzenie stanu wojennego; internowanych zostaje ponad 6500 osób; zawieszone zostają związki zawodowe, partie, wydawanie prasy (poza "Trybuną Ludu" i "Żołnierzem Wolności"). Powstaje Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego.
  • 14 grudnia - wojsko otacza Stocznię Gdańską.
  • 15 grudnia - pacyfikacja strajkującej kopalni "Manifest Lipcowy".
  • 16 grudnia - pacyfikacja kopalni "Wujek"; milicja zabija 9 górników.
  • 17 grudnia - ukazuje się pierwszy numer "Wiadomości", podziemnej gazety Regionu Mazowsze "Solidarności". W kolejnych miesiącach powstaje wielkie podziemie wydawnicze: prasowe i książkowe.
  • 23 grudnia - prezydent USA ogłasza sankcje gospodarcze wobec PRL.
  • 28 grudnia - koniec ostatniego okupacyjnego strajku w kopalni "Piast".
  • 30 grudnia - działacze "Solidarności" Andrzej Słowik i Jerzy Kropiwnicki zostają skazani na 4,5 roku więzienia.

ROK 1982

  • styczeń - rusza weryfikacja dziennikarzy, ok. 700 osób straci pracę w państwowych mediach.
  • styczeń - muzykom z rockowego zespołu Brygada Kryzys udaje się wydostać zaplombowany po wprowadzeniu stanu wojennego sprzęt z klubu Riviera; grupa kontynuuje próby w piwnicy.
  • 4 stycznia - szkoły średnie i podstawowe wznawiają zajęcia.
  • 6 stycznia - Niezależne Zrzeszenie Studentów zostaje rozwiązane.
  • 30 stycznia - demonstracje w Gdańsku, ZOMO aresztuje ok. 200 osób.
  • luty - uczniowie IV LO w Częstochowie tworzą zespół T. Love Alternative; grupa daje pierwszy koncert na studniówce. Zespół Brygada Kryzys odmawia występów w hali Gwardii pod nazwą Brygada K. (słowo "kryzys" w stanie wojennym jest nieprawomyślne). Odmowa kosztuje grupę zakaz występowania. Powstaje grupa Kult z wokalistą Kazikiem Staszewskim, a zespół SS-20 zmienia nazwę na Dezerter.
  • 5 lutego - Świdnik: pierwsza "manifestacja spacerowa", czyli bojkot nadawanego o 19.30 Dziennika TV.
  • 8 lutego - uczelnie wyższe wznawiają zajęcia.
  • 11 lutego - ukazuje się pierwszy numer podziemnego "Tygodnika Mazowsze".
  • 13 lutego - władze podejmują decyzję o budowie metra w Warszawie; pierwszy odcinek zostanie otwarty w 1995 r.
  • 16 lutego - uczniowie II LO im. Batorego w Warszawie na znak protestu nie rozmawiają podczas przerw.
  • 19 marca - Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich zostaje rozwiązane.
  • 26 marca - zmiany w konstytucji; powołanie Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu.
  • 12 kwietnia - o godz. 21 nadaje pierwszą 5-minutową audycję nielegalne "Radio Solidarność". Pomysłodawcą jest Zbigniew Romaszewski. Audycje zaczyna melodia "Siekiera, motyka" grana na flecie i słowa: "Tu Radio Solidarność".
  • 17 kwietnia - pierwsza audycja Marka Niedźwiedzkiego w Programie 3 Polskiego Radia: notowanie "zerowe" listy przebojów.
  • 22 kwietnia - Tymczasowa Komisja Koordynacyjna "Solidarności" zaczyna działalność; w jej skład wchodzą Zbigniew Bujak, Władysław Frasyniuk, Władysław Hardek i Bogdan Lis.
  • 30 kwietnia - do RFN zostaje porwany samolot LOT-u lecący z Warszawy do Wrocławia.
  • 1-3 maja - demonstracje w wielu miastach; brutalne interwencje ZOMO.
  • 19 maja - wznowiona zostaje łączność telefoniczna w całej Polsce.
  • 23 maja - ukazuje się wznowiony "Tygodnik Powszechny".
  • 26 maja - ukrywający się działacz "Solidarności" Jan Narożniak zostaje postrzelony podczas aresztowania.
  • 7 czerwca - Narożniak zostaje wykradziony ze szpitala przez działaczy podziemia.
  • 9 czerwca - próba porwania samolotu LOT-u w Katowicach.
  • 11 lipca - reprezentacja Polski w piłce nożnej zdobywa 3. miejsce w mistrzostwach świata w Hiszpanii.
  • 20 lipca - powstaje Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego.
  • 21 lipca - wszystkie internowane kobiety wychodzą na wolność.
  • 24-26 sierpnia - festiwal rockowy w Jarocinie; grają m.in. zespoły młodzieżowe Dezerter, Detonator, Rejestracja, Śmierć Kliniczna.
  • 25 sierpnia - porwany do RFN zostaje samolot LOT-u lecący z Budapesztu do Warszawy.
  • 31 sierpnia - rocznica Porozumień Sierpniowych, demonstracje i walki uliczne w wielu miastach. W Lubinie milicja zabija trzy osoby. Wbrew planom podziemia, demonstracje nie przeradzają się w strajki. Po demonstracji w Krakowie aresztowany zostaje Piotr Skrzynecki; późniejszy akt abolicji wobec Skrzyneckiego głosi, że kolegium ds. wykroczeń postanowiło "przebaczyć i puścić w niepamięć wykroczenie z artykułu 50. o to, że w Rynku Głównym nie opuścił zbiegowiska publicznego, pomimo wezwania uprawnionych organów MO". Słowa te wejdą do repertuaru Piwnicy Pod Baranami.
  • 1 września - umiera Władysław Gomułka, szef partii i państwa w latach 1956-70.
  • 3 września - internowani działacze KOR Jacek Kuroń, Jan Lityński, Adam Michnik i Henryk Wujec zostają formalnie aresztowani; na wieść o tym z Anglii, gdzie przeszedł operację serca, wraca Jan Józef Lipski.
  • 15 września - Lipski zostaje aresztowany.
  • wrzesień - pojawiają się "kartki" na buty.
  • 5 października - Władysław Frasyniuk zostaje aresztowany.
  • 8 października - sąd delegalizuje "Solidarność".
  • 13 października - w Nowej Hucie ZOMO rozbija pochód robotników; funkcjonariusz SB zabija Bogdana Włosika, niespełna 20-letniego robotnika.
  • W sumie, jak po 1989 r. ustali komisja sejmowa, w latach 80. z rąk przedstawicieli władz - milicji, SB - zginie ponad sto osób (podczas demonstracji, w wyniku pobicia czy planowego skrytobójstwa).
  • 12 listopada - Lech Wałęsa wychodzi na wolność.
  • 22 listopada - kolejne porwanie samolotu LOT-u do Berlina Zachodniego.
  • 23 listopada - umiera Grażyna Kuroń, żona Jacka Kuronia, wcześniej internowana. Władze nie pozwalają aresztowanemu mężowi spędzić ostatnich chwil z umierającą.
  • 24 listopada - sąd skazuje Frasyniuka na 6 lat więzienia.
  • 23 grudnia - internowani wychodzą na wolność, aresztowani pozostają za kratami.
  • 31 grudnia - władze zawieszają stan wojenny. W 1982 r. ukazuje się kolejny tom popularnego komiksu przygód "Tytusa, Romka i A'tomka" pt. "Tytus geologiem"; przygody Tytusa rozgrywają się pod ziemią.

ROK 1983

  • 17 lutego - sąd skazuje Zofię i Zbigniewa Romaszewskich na kilka lat więzienia w procesie "Radia Solidarność".
  • 14 maja - umiera maturzysta Grzegorz Przemyk, wcześniej pobity przez milicjantów.
  • 16-23 czerwca - pielgrzymka Jana Pawła II do Polski. Papież spotyka się z Jaruzelskim i - w dolinie Chochołowskiej - z Wałęsą. Rozmowa z Jaruzelskim wywołuje niezadowolenie części opozycji. Mieczysław Rakowski pisze w dzienniku, że podczas spotkania z Papieżem Jaruzelski "był niesamowicie zdenerwowany. Do połowy przemówienia nogi mu się tak trzęsły, że nie mogłem wprost na niego patrzeć".
  • 22 lipca - w 39. rocznicę ogłoszenia manifestu PKWN (w 1944 r.) władze ogłaszają zniesienie stanu wojennego. "Stan powojenny" (określenie prof. Andrzeja Paczkowskiego) trwa nadal.

Opracował Andrzej Brzeziecki

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Publicysta, dziennikarz, historyk, ekspert w tematyce wschodniej, redaktor naczelny „Nowej Europy Wschodniej”. Wieloletni dziennikarz „Tygodnika”. Autor i współautor książek: „Przed Bogiem” (2005), „Białoruś - kartofle i dżinsy” (2007), „Ograbiony naród ‒… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 51/2006

Artykuł pochodzi z dodatku „Historia w Tygodniku (51/2006)