Kazanie jesiennych liści

Pan Bóg przemawia do nas przez swoje słowo wplatane w liturgię każdej niedzieli. Ale przemawia do nas także przez otaczający nas świat.

29.01.2016

Czyta się kilka minut

Carl Bloch, Kazanie na Górze (WikiArt.org)

A szczególnie wyraźnie przemawia do nas w ten sposób w pierwszych dniach listopada.

Jezus, widząc tłumy, wyszedł na górę. A gdy usiadł, przystąpili do Niego Jego uczniowie. Wtedy otworzył swoje usta i nauczał ich tymi słowami: 
«Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem do nich należy królestwo niebieskie. 
Błogosławieni, którzy się smucą, albowiem oni będą pocieszeni. 
Błogosławieni cisi, albowiem oni na własność posiądą ziemię. 
Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości, albowiem oni będą nasyceni. 
Błogosławieni miłosierni, albowiem oni miłosierdzia dostąpią. 
Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą. 
Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój, albowiem oni będą nazwani synami Bożymi. 
Błogosławieni, którzy cierpią prześladowanie dla sprawiedliwości, albowiem do nich należy królestwo niebieskie. 
Błogosławieni jesteście, gdy ludzie wam urągają i prześladują was, i gdy z mego powodu mówią kłamliwie wszystko złe na was z mego powodu. Cieszcie się i radujcie, albowiem wasza nagroda wielka jest w niebie”.

Bóg przemawia do nas przez swoje słowo. Słowo to wplatamy w liturgię każdej niedzieli. Ale Bóg przemawia do nas również przez otaczający nas świat. A szczególnie wyraźnie przemawia do nas w ten sposób właśnie teraz, w pierwszych dniach listopada. Niech mi więc dzisiaj wolno będzie odstąpić od tekstów liturgicznych i wsłuchać się w ten drugi rodzaj przemawiania Boga do nas, wsłuchać się w wymowę jesiennych krajobrazów. Ale nie, nie musimy odstępować od czytań biblijnych. W Piśmie Świętym także jest cos na ten temat. Jesienna przyroda zamiera, ale w swoim złocistym majestacie odchodzenia jest piękna. W Ewangelii Mateusza w rozdziale szóstym czytamy: „Jeśli więc ziele na polu, które dziś jest, a jutro do pieca będzie wrzucone Bóg tak przyodziewa, to czyż nie bardziej was, małej wiary?”. Złote liście zgrabiamy i puszczamy potem z dymem, który snuje się nad łąkami.

Przeczytajmy ten fragment Pisma Świętego, który przed chwilą zacytowałem, ale trochę w obszerniejszym kontekście. Oto Mateusz pisze, to co Chrystus wtedy mówił: „przypatrzcie się liliom na polu, jak rosną. Nie pracują, ani przędą. A powiadam wam: nawet Salomon w całym swoim przepychu nie był ubrany jak jednak z  nich. A więc ziele na polu, które dziś jest, a jutro do pieca będzie wrzucone, to czyż nie bardziej was, małej wiary?”. Człowiek, który to powiedział, musiał mieć duszę poety, duszę poety wrażliwego na piękno, ale i myślącego kontrastami. I zarówno w kontrastach świata, jak i w pięknie otaczającego świata, potrafił dostrzec coś, co można wykorzystać, o co można zaczepić nauczającą myśl. Piękno polnej lilii nakreślone w kilku prostych słowach, a potem następuje kontrast. Przecież to zwykle ziele, zwiędnie i się go wyrzuci; i nauka moralna z tego wynikająca: jeżeli to ziele Bóg tak przyodziewa, tak się o nie troszczy, to ile bardziej o was, małej wiary? Małej wiary. Istotnie, bo albo w ogóle nie bardzo wierzymy, przynajmniej w praktyce, że Bóg interesuje się naszym życiem, albo uprawiamy z Bogiem rodzaj handlu zamiennego: jeżeli Ty mi to zrobisz, wyleczysz mnie z choroby, sprawisz, ze zdam egzamin, albo że szef mnie nie zbeszta, jeżeli ty mi to zrobisz to odmówię litanię albo dam biednemu dzisięć złotych. I to jest właśnie ta nasza mała wiara, jakaś tam wiara jest, ale mała wiara. Wiara przycięta do naszego ciasnego horyzontu. Tymczasem zarówno lilie polne, jak i ptaki powietrzne, czy te jesienne liście, które podziwiamy, ale także odległe gwiazdy i galaktyki, bezmierne przestworza, są elementami misternie utkanej przez Stwórcę struktury. I w tej strukturze każdy z nas, każdy najmniejszy szczegół, ma swoje miejsce i swoją ścieżkę, po której może osiągnąć cel. Ale ten wielki, misterny Boży zamysł ma pewne luki, chociaż te luki także są wkomponowane w strukturę całości. Te luki to miejsca, puste kawałki przestrzeni, przeznaczone na wolną decyzje stworzeń, które są obdarzone rozumem.

Wolność działania jest tak wielką wartością, że Bóg pozwala nawet pokrzyżować swoje plany, jeżeli człowiek swoją wolną decyzją stanie im w poprzek. A Boża Opatrzność jest niejako wynikiem kompromisu pomiędzy tym, co Bóg względem mnie zamierzył, a tym co ja sam moimi wolnymi wyborami z tym zamiarem zrobiłem. Jezus lubił posługiwać się przypowieściami, porównaniami. Ale niekiedy przemawiał prosto, wtedy gdy zależało mu, by dobrze go zrozumiano. I tą swoją przypowieść o polnej lilii zakończył właśnie takim bardzo bezpośrednim stwierdzeniem: starajcie się więc naprzód o królestwo Boże i jego sprawiedliwość. To właśnie w królestwo Boże i jego sprawiedliwość mają być wkomponowane wszystkie nasze czyny i wszystkie nasze działania. Kazanie jesiennych liści jest kazaniem o Bożym królestwie i jego sprawiedliwości. A z całego nauczania Jezusa wynika to, że Królestwo Boże i jego sprawiedliwość w pełni zapanują dopiero w wieczności, dopiero wówczas w całej pełni urzeczywistni się, wypełni wielki zamysł Boga. A wieczność obejmuje wszystkie czasy i wszystko, co się w nich wydarzyło, nawet zwiędłe liście rozkwitną w wieczności na nowo.

(Zapis homilii wygłoszonej przez ks. prof. Michała Hellera w kościele pw. św. Maksymiliana w Tarnowie).

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Kosmolog, filozof i teolog. Profesor nauk filozoficznych, specjalizuje się w filozofii przyrody, fizyce, kosmologii relatywistycznej oraz relacji nauka-wiara. Kawaler Orderu Orła Białego. Dyrektor, fundator i pomysłodawca Centrum Kopernika Badań… więcej