Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
KRYZYS LIPCOWY. Sto lat temu zabójstwo następcy tronu Austro-Węgier wywołało nerwowe działania polityczne w stolicach Europy. Do historii przeszły one jako „kryzys lipcowy”. Początkowo nie było wcale pewne, że wybuchnie Wielka Wojna; zdawało się, że w najgorszym razie będzie to konflikt lokalny, nowa wojna bałkańska (po dwóch, jakie miały miejsce w latach 1912-13).
WOJNA POLAKÓW. 28 lipca 2014 r. – sto lat po tym, jak Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii – na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie otwarta zostanie wystawa „Wielka Wojna Polaków 1914–1918”, przygotowana przez Muzeum Historii Polski. Pokazane zostaną unikatowe zdjęcia: Polacy w armiach trzech cesarzy i Legionach, a także życie codzienne. Wystawa potrwa do 29 sierpnia. Na stronie muzhp.pl dostępny będzie też film na ten temat.
KSIĘGA PAMIĘCI. Muzeum austriackiego landu Tyrol udostępniło w internecie Tyrolską Księgę Honorową: informacje o 24 tys. mieszkańców regionu, którzy zginęli lub zaginęli jako żołnierze c.-k. armii, głównie w słynnych Tyrolskich Pułkach Strzelców Cesarskich (walczyły one także w Galicji). Dostępne są zdjęcia poległych, a niekiedy ich listy z frontu lub życiorysy. Szczegóły: tiroler-landesmuseen.at.
DROGA POKOJU. Austriacka organizacja Pax Christi organizuje „pokojową pielgrzymkę”: kilkudniową pieszą wędrówkę przez Alpy po miejscach walk pod hasłem pojednania. Udział weźmie biskup Tyrolu Manfred Scheuer, prezes austriackiej Pax Christi. W Alpach do dziś zachowały się liczne ślady stanowisk austriackich i włoskich, budowanych nawet na wysokości 4 tys. m n.p.m.
PARYSKI 14 LIPCA. Tegoroczne obchody święta narodowego Francji przebiegały pod znakiem pamięci o setnej rocznicy 14/18. W tradycyjnej paradzie na Polach Elizejskich wzięło udział 4 tys. żołnierzy; oglądały ją dziesiątki tysięcy paryżan i turystów. A także przedstawiciele 70 państw, których obywatele uczestniczyli w tej wojnie. Na koniec wypuszczono dziesiątki białych gołębi: symbol pokoju. Krytycy zarzucali prezydentowi Hollande’owi, że wykorzystał 14 lipca do odwrócenia uwagi od swej fatalnej polityki.
NA UKRAINIE. Niemiecka Stiftung Aufarbeitung (fundacja zajmująca się pamięcią o komunistycznej dyktaturze) zorganizowała na Ukrainie szczególną „wystawę wędrowną”: wystawa „Dyktatura i demokracja w epoce ekstremizmów”, obrazująca dzieje Europy w XX wieku począwszy od 1914 r., odwiedzi kolejno 10 ukraińskich miast. 8 lipca otwarto ją w Krzywym Rogu. Potem trafi m.in. do Kijowa i Odessy, a także na wschodnią Ukrainę: do Doniecka. Szczegóły: bundesstiftung-aufarbeitung.de/ausstellung2014.
ROSJA WOBEC 14/18. W czasach ZSRR, a po 1991 r. w Rosji, I wojnę światową długo traktowano po macoszemu: jako „wstęp” do rewolucji bolszewickiej. Dopiero teraz bliscy Kremlowi historycy „odkrywają” 14/18 – i włączają do propaństwowej narracji: odtąd I wojna światowa ma być interpretowana jako walka w obronie państwa, jakiekolwiek by ono było, a los słabnącej monarchii carów ma być przestrogą, że w trudnych czasach Rosja potrzebuje silnej władzy. Na polecenie prezydenta Putina tegoroczny 1 sierpnia będzie po raz pierwszy obchodzony jako dzień pamięci o poległych żołnierzach carskiej armii.
