Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
DUCHOWNI W GODZINIE PRÓBY
Dziś, gdy tak wiele mówi się o brzydkiej twarzy Kościoła - twarzy księdza-konfidenta SB - chcemy przywrócić proporcje: kolejne wydanie naszej serii historycznej "Historia w Tygodniku" poświęcamy duchownym, którzy pod rządami komunistycznymi, a także wcześniej, w czasie II wojny światowej, zachowali się w sytuacji ekstremalnej tak, że możemy dziś powiedzieć o nich: ludzie przyzwoici. Przedstawiamy portrety kilkunastu z nich - mężczyzn i kobiet (sióstr zakonnych).
W dodatku m.in.:
- ks. Adam Boniecki o polskich duchownych-męczennikach w XX wieku
- Pisze ks. Boniecki: "Najnowszą historię Kościoła zapełniają ludzie, którzy byli przykładem odwagi i świadkami prawdy w czasach, gdy to nie było łatwe: świeccy i duchowni z różnych środowisk, na rozmaite wystawiani próby. Miałem szczęście ich spotkać. Doświadczenia gułagu albo polskiego więzienia nie złamało ich, przeciwnie, było ich siłą. Dziś nie na wiele się zda idealizowanie ludzkiej twarzy Kościoła, ukrywanie błędów, słabości czy zła. Ale zgoda na przemilczanie wielkości tych, którzy sprostali trudnym wyzwaniom swego czasu, jest krzywdą wyrządzona nie tylko im. Bez wiedzy, bez pamięci o nich, wkrótce sami nie będziemy wiedzieli, kim jesteśmy".
- ks. Tadeusz Zaleski, autor książki "Księża wobec bezpieki", opowiada w artykule napisanym specjalnie dla "Tygodnika" o księżach, którzy oparli się naciskom SB.
- "Nie trzeba było zgadzać się na poufne rozmowy, żeby wybudować kościół - pisze ks. Zaleski. - Można było zachować lojalność wobec Kościoła, rezygnując z paszportu i ze studiów zagranicznych. Archiwa IPN-u pełne są przykładów duchownych, którzy nie dali się zwerbować komunistycznej Służbie Bezpieczeństwa. Pokażmy przykłady kilku z nich".
- w latach 80. prócz ks. Popiełuszki zginęło co najmniej sześciu księży związanych z opozycją. Czy nowe dokumenty pozwolą prokuratorom IPN-u wpaść na trop sprawców ich śmierci - pyta w swoim reportażu Tomasz Potkaj, zajmując się przypadkami śmierci księży Niedzielaka, Suchowolca, Zycha i Kowalczyka.
- reportaż Kingi Hałacińskiej ze Złoczowa (na Ukrainie), gdzie w czasach ZSRR pracował ks. Jan Cieński: polski ksiądz i tajny biskup, na biskupa wyświęcony przez kardynała Wyszyńskiego w 1967 r. w okolicznościach tak konspiracyjnych, że do niedawna nawet sam Kościół nie był pewien, czy ks. Cieński faktycznie był biskupem.
- reportaż Patrycji Bukalskiej o kobietach, siostrach zakonnych, które podczas II wojny światowej ratowały żydowskie dzieci. "W Kościele kobiety, nawet te bohaterskie, pozostają w cieniu: bardziej pamięta się o mężczyznach - pisze Bukalska. - Na konkurs Ośrodka Karta, którego tematem były dzieje Kościoła w czasach PRL, nadeszło trzysta prac. Wśród nich zaledwie dwie (dwie!), których fragmenty (tylko fragmenty!) poświęcono kobietom: siostrom zakonnym. O księżach zapisano setki stron. O zakonnicach się milczy. Milczą i one same".
- Tomasz Żuroch-Piechowski, kaszubski poeta, opowiada o masakrze pomorskich księży w Lesie Szpęgawskim jesienią 1939 roku; było ich trzydziestu, w tym dwóch księży-Niemców, którzy przeciwstawili się nazistom i zapłacili za to życiem
- Andrzej Brzeziecki i Małgorzata Nocuń kreślą portret ks. Jana Zieji, "świadka wieku": w młodości uczestnika (jako kapelan) wojny polsko-bolszewickiej 1920 roku, a pod koniec życia działacza opozycji demokratyczną lat 70. w PRL
- historyk Jakub Gałęziowski przedstawia portret ojca Adama Studzińskiego, dominikanina i kapelana polskich żołnierzy pod Monte Cassino, który podczas walk poprowadził - przypadkiem - atak czołgów na niemieckie bunkry
