Historia w Tygodniku (39/2006)

Od poniedziałku 18 września w kioskach nowy "Tygodnik Powszechny", a w nim dodatek z serii "Historia w Tygodniku", pod tytułem: "Zaczęło się w Norymberdze. Pytania o sprawiedliwość".

15.09.2006

Czyta się kilka minut

60 lat temu, 1 października 1946 r., Międzynarodowy Trybunał Wojenny ogłosił wyroki w procesie przywódców III Rzeszy. Był to moment przełomowy w historii: po raz pierwszy do odpowiedzialności za popełnione zbrodnie pociągnięto nie anonimowe państwo, ale konkretnych ludzi, którzy tym państwem kierowali. Proces norymberski utworzył precedens w prawie międzynarodowym. Od tego czasu na świecie próbowano - i próbuje się również dziś - wymierzać sprawiedliwość przywódcom, odpowiedzialnym za zbrodnie popełniane "w imieniu państwa". Dodatek historyczny w "Tygodniku" poświęcony jest zatem nie tylko procesowi norymberskiemu, ale także jego skutkom trwającym do dziś, gdy trybunały w Hadze czy Kambodży próbują sądzić współczesnych zbrodniarzy.

W dodatku:

  • Joachim Trenkner pisze w korespondencji z Berlina, jak wyglądał proces norymberski, co myśleli o nim zwykli Niemcy i na ile pomógł on w budowaniu demokracji;
  • w korespondencji z Tokio Piotr Bernardyn opisuje podobny proces, w którym skazani zostali japońscy przywódcy oraz wyjaśnia, dlaczego ten tzw. proces tokijski nie wpłynął tak mocno na powojenną Japonię, jak proces normberski na powojenne Niemcy;
  • hiszpański historyk Jose Faraldo tłumaczy, dlaczego po 1945 r. to Hiszpania stała się "rajem dla nazistów" i dlaczego niektórzy z nich ukrywają się tam podobno aż do dziś;
  • historyk Tomasz Żuroch-Piechowski prowadzi niemal detektywistyczne śledztwo, rekonstruując biografię Ericha von dem Bacha-Zelewskiego, generała SS odpowiedzialnego za tłumienie Powstania Warszawskiego, który po 1945 r. uniknął kary; okazuje się, że swój życiorys fałszował on nie tylko po wojnie, ale także wcześniej, gdy uznał się za potomka krzyżackiego komtura;
  • Patrycja Bukalska opowiada o tym, w jaki sposób Żydzi (z Centrum Wiesenthala) oraz Polacy (prokuratorzy z IPN) poszukują dzisiaj żyjących jeszcze zbrodniarzy z czasów II wojny światowej; IPN nadal prowadzi nadal w tych sprawach kilkaset śledztw;
  • Witold Kulesza, szef pionu śledczego IPN, opowiada o analogiach i różnicach pomiędzy ściganiem sprawców zbrodni nazistowskich oraz komunistycznych oraz tłumaczy, dlaczego tak trudno jest osądzić dziś te ostatnie;
  • Robert Stefanicki przedstawia losy tyranów po ich śmierci oraz problem, jak traktować zwłoki polityków-morderców, aby nie były obiektem kultu dla np. neonazistów czy "pogrobowców" komunizmu;
  • w korespondencji z Kambodży Jochen Buchsteiner, niemiecki reporter specjalizujący się w problematyce Azji tłumaczy, dlaczego niemal niemożliwe okazuje się osądzenie zbrodni popełnionych na tzw. polach śmierci przez "Czerwonych Khmerów", mimo że w stolicy kraju, Phnom Penh, działa trybunał powołany z inicjatywy ONZ;
  • specjalista od spraw bałkańskich, Wojciech Stanisławski, pokazuje, dlaczego we wszystkich krajach bałkańskich, które są objęte jurysdykcją tzw. Trybunału Haskiego ds. zbrodni w byłej Jugosławii, większość Serbów czy Chorwatów uważa wyroki tego Trybunału za stronnicze i niesprawiedliwe. "Dorobek Trybunału Haskiego będzie w przyszłości skarbem dla historyków - pisze Stanisławski - a dziś przynosić może otuchę i pocieszenie ofiarom wojen bałkańskich. Trudno jednak powiedzieć, aby sprzyjał on porozumieniu i pojednaniu".

Dziękujemy, że nas czytasz!

Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →

Dostęp 10/10

  • 10 dni dostępu - poznaj nas
  • Natychmiastowy dostęp
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
10,00 zł

Dostęp kwartalny

Kwartalny dostęp do TygodnikPowszechny.pl
  • Natychmiastowy dostęp
  • 92 dni dostępu = aż 13 numerów Tygodnika
  • Ogromne archiwum
  • Zapamiętaj i czytaj później
  • Autorskie newslettery premium
  • Także w formatach PDF, EPUB i MOBI
89,90 zł
© Wszelkie prawa w tym prawa autorów i wydawcy zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów i innych części czasopisma bez zgody wydawcy zabronione [nota wydawnicza]. Jeśli na końcu artykułu znajduje się znak ℗, wówczas istnieje możliwość przedruku po zakupieniu licencji od Wydawcy [kontakt z Wydawcą]
Dziennikarz, kierownik działów „Świat” i „Historia”. Ur. W 1967 r. W „Tygodniku” zaczął pisać jesienią 1989 r. (o rewolucji w NRD; początkowo pod pseudonimem), w redakcji od 1991 r. Specjalizuje się w tematyce niemieckiej. Autor książek: „Polacy i Niemcy, pół… więcej

Artykuł pochodzi z numeru TP 39/2006

Artykuł pochodzi z dodatku „Historia w Tygodniku (39/2006)