Czynię tę uwagę nie dla wytknięcia Autorowi nieistotnego błędu, który może być zwykłym skrótem myślowym, ale jako pretekst do przypomnienia sprawy zasadniczej: tzw. ewangelia dzieciństwa, w której królowie pochylają się nad żłóbkiem, a Herod, po uporaniu się ze zleconym przez Rzymian spisem, wydaje rozkaz rzezi niewiniątek, jest stuprocentowym mitem i to mitem hybrydowym, wykorzystującym "fakty" z dwóch kanonicznych opowieści, które wcale się nie uzupełniają, a przeczą sobie wzajemnie. Łukasz i Mateusz stoją wobec dwóch pewników: Jezus, jako Mesjasz, musiał pochodzić z Betlejem, ale za jego życia uważano go za rodowitego Galilejczyka z Nazaretu. Każdy z nich wymyśla (lub powtarza) opowieść tłumaczącą tę dziwną sprzeczność biograficzną, wypełniając lukę ziejącą pomiędzy narodzinami a działalnością publiczną szeregiem zdarzeń prawdopodobnych w świetle ich wiedzy o dość odległych już czasach - nie inaczej zresztą postępują wszyscy antyczni historycy. Ewangelie spisano przecież kilkadziesiąt lat po śmierci Jezusa. Wg Mateusza rodzice Zbawiciela pochodzili z Betlejem, a Jezus narodził się w domu Józefa. W Nazarecie znaleźli się po raz pierwszy w życiu dopiero po powrocie z Egiptu, skąd nie mogli wrócić do domu w obawie przed dalszymi prześladowaniami. Łukasz natomiast woli wyprowadzić Maryję i Józefa na krótki czas do Betlejem z rodzinnego Nazaretu, dokąd też wracają natychmiast po dopełnieniu przepisanych prawem i tradycją obrządków wokół Narodzonego. Warto zauważyć, że Jan, którego papież Benedykt także włącza w konstrukcję ewangelii dzieciństwa poprzez mistyczną genealogię z prologu, w ogóle nie widzi potrzeby legitymizacji Jezusa jako Mesjasza z miasta dawidowego, a nawet (takie odnoszę wrażenie) wprost przyjmuje jego galilejskie pochodzenie za fakt, który nie powinien nikogo gorszyć (J 7, 40-44). W tej sytuacji dołożenie do "ewangelicznego przekazu" wołka i osiołka (całkiem prawdopodobnych stałych lokatorów stajni), imion mędrców i innych szczegółów jest zupełnie uprawnione. Na koniec wspomnę jeszcze niedawną próbę racjonalizacji dylematu Łukasza i Mateusza - dość absurdalną z teologicznego punktu widzenia, ale zdradzającą życzliwe zainteresowanie chrześcijaństwem ze strony żydowskiego badacza. Chodzi mi o pomysł Avirama Oshriego z Izraelskiego Zarządu Zabytków, jakoby Jezus urodził się Betlejem... galilejskim (Beit Lehem HaGlilit), miejscowości jak najbardziej biblijnej, choć nie dawidowej, i położonej przy tym zaledwie 10 km od Nazaretu. Ale to już zupełnie, ale to zupełnie inna opowieść ;)

Gdyby konsekwentnie pousuwać z doktryny katolickiej, z jej tradycji i nauczania wszystko to, "czego i tak TAM nie było" - zniknie cała ta rokokowo-jarmarczna budowla, runie kolos cudacznych fantazmatów na dogmatycznych nogach. Zostanie wydmuszka, ale byłaby to - i to chyba najbardziej przeraża obrońców kolosa - niezwykle wymagająca od swych wyznawców wydmuszka.