„Atakujących przyjęli Żydzi [ogniem] karabinowym (...), z okien posypał się [grad] cegieł, piecyków żelaznych, stołów itp. Wywiązała się walka o każdy dom” – pisał obserwator wydarzeń. Powstańcy walczyli bez nadziei na sukces. Jeden z nich mówił potem, że chcieli „ratować ludzką godność”. Ale wolno sądzić, iż ludzie kryjący się w piwnicach – jak autorka dziennika z bunkra przy ul. Miłej, który publikujemy po raz pierwszy w Polsce – wierzyli, że przetrwają.

Powstanie w Getcie Warszawskim to najbardziej znany akt żydowskiego oporu. Ale nie jedyny: podobne, choć na mniejszą skalę, rozgrywały się w wielu miejscach w okupowanej Polsce. Chcemy o tym opowiedzieć: o żydowskim oporze i walce o przetrwanie. A także o tym, że historia polskich Żydów nie skończyła się wtedy.

Oraz o pamięci. Pamięć zbiorowa – trudna do zmierzenia, ale realna – to jeden z głównych czynników publicznej debaty. Dla znacznej części obywateli określa elementarne pojęcia, jak tożsamość, duma, wstyd itd. Zamordowanie ogromnej większości polskich Żydów, obywateli Rzeczypospolitej, a także żydowski opór – to część historii Polski.

• Przeczytaj dodatek "Opór i Zagłada. Żydzi w Polsce - rok 1943" »

Na okładce: Ślady muru przy Teatrze Studio w Pałacu Kultury, Warszawa 2013 r.

Publikacja OPÓR I ZAGŁADA jest dodatkiem do "Tygodnika Powszechnego" nr 16, 21 kwietnia 2013 r.

Redakcja: Wojciech Pięciak, Marek K. Zalejski. Projekt graficzny, fotoedycja, okładka: Marek K. Zalejski. Współpraca: Anna Chylak, Maja Kuczmińska, Jan Jagielski, Michał Okoński.

Współpraca:

• Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma
• Przy współpracy Kibucu Bojowników Getta
• Beit Lohamei Haghetaot - Ghetto Fighters' House Museum