Od lat mniemamy, że nasze zdolności do trzeźwych ocen są większe niż znakomitej większości analizujących polskie idee. Oczywiście tutejsze idee – zważmy – nie są skomplikowane. Spisywanie ich, sumowanie, rozbieranie na części, syntetyzowanie jest zajęciem raczej rozrywkowym, miłym w kawiarni nawet takiej dla niepalących, niż dajmy na to w auli uniwersytetu.

A jednak coś nas ostatnio zaskoczyło, a jest to kolejny lęk podparty ideowo. Polskie lęki znamy, to wielki temat. Ileż to razy, idąc polną drogą, w szpalerze wierzb, czuliśmy przenikliwie mrowienie, gdy ktoś/coś nie daj Boże mruknęło w listowiu, stęknęło wstrętnie bądź zaczęło pohukiwać w mrocznej dziupli i sypać nam w oczy próchnem. Tak. To są sprawy znane każdemu od dziecka, od młodości, jakże innej niźli młodość we Francji, w Niemczech czy w Ameryce, gdzie myśl w tym wieku biegnie raczej ku miłości bliźniego, ku wielkim...