Autor: Bartosz Hlebowicz

Materiały autora

Navarre Scott Momaday, czerwiec 2001 r. / fot. Philippe Matsas / EAST NEWS

Navarre Scott Momaday: niedźwiedź opowiadacz

Bartosz Hlebowicz
„W naszym indiańskim świecie człowiek ma moralne zobowiązania wobec krajobrazu, jest za niego odpowiedzialny. Uczestniczy w duchu swojego miejsca na Ziemi” –…
Najbogatszy lud na świecie

Tragedia indiańskich milionerów

Bartosz Hlebowicz
Siali strach wśród innych Indian, unikali wojny z białymi. Zaczęli ginąć, gdy na ich ziemi odkryto ropę. Dziś honor Osedżom próbuje oddać Hollywood w filmie „…
Adam Fortunate Eagle w swojej pracowni artystycznej w Fallon. Nevada, Stany Zjednoczone, 4 czerwca 2009 r. / ANDY BARRON / AP / EAST NEWS

Indianie, zupełnie inna opowieść

Bartosz Hlebowicz
Adam Fortunate Eagle, Czipewej z rezerwatu Red Lake, po wylądowaniu w Rzymie oświadczył, że „prawem odkrycia, obejmuje Włochy w posiadanie”. Żartował.
Thunder Bay nad Jeziorem Górnym w Kanadzie. / ALAMY / BE&W

Jak wybielano Kanadę. Prawdziwy obraz tubylczej rzeczywistości

Bartosz Hlebowicz
Obsypana nagrodami książka tubylczej reporterki wprowadza nas w świat kanadyjskich Indian. Czy ich los jest przesądzony? Czy demony nigdy ich nie opuszczą?
Totem ludu Nisga’a w Narodowym Muzeum Szkocji. Edynburg, luty 2014 r. / TOTEM POLES OF THE NASS / FACEBOOK

Nowe życie indiańskich totemów

Bartosz Hlebowicz
Marius Barbeau sądził, że jego zadaniem jest ratowanie dziedzictwa indiańskiego, a sposobem na to miało być przekazanie dzieł ich rzemiosła do muzeów w …
Przed kościołem San Michele in Foro, Lukka, październik 2022 r. / BARTOSZ HLEBOWICZ

Tex się nie łamie. Nasza relacja z Lucca Comics

Bartosz Hlebowicz
Każda włoska księgarnia ma rozbudowany dział z komiksami, a największe włoskie muzea, z Galerią Uffizi na czele, eksponują dzieła najwybitniejszych włoskich…
Louise Erdrich. Paryż, 23 września 2012 r. / ULF ANDERSEN / GETTY IMAGES

Dobra wiadomość, zła wiadomość

Bartosz Hlebowicz
Wizje senne u Indian północnoamerykańskich stanowiły fundamentalną warstwę rzeczywistości. Umiejętność śnienia pielęgnowano od dziecka, co pomagało stymulować…
Mural autorstwa Gioacchino Lamanny na ścianie kościoła Świętej Marii de Meridie w Catanzaro, gdzie dochodziło do rzekomych objawień. Kalabria, Włochy. / WITOLD SKRZYPCZAK / ALAMY STOCK PHOTO

Objawienia na szafie

Bartosz Hlebowicz
Franciszek rozwiązał założony ponad 40 lat temu na południu Włoch Ruch Apostolski. Ten radykalny krok oznacza zerwanie z polityką poprzednich papieży.
/ ARCHIWUM PRYWATNE

Pół wieku bezczynności

Massimo Faggioli, Bartosz Hlebowicz
MASSIMO FAGGIOLI, watykanista: Rozwiązanie Ruchu Apostolskiego to element spuścizny, którą Franciszek chce zostawić następcy.
Rzeźba kanadyjskiego artysty Timothy'ego P. Schmalza, przedstawiająca uchodźców i migrantów różnych narodów i kultur. Plac św. Piotra, Watykan, październik 2019 r. / EDWARD AUGUSTYN

Na tej samej łodzi

Bartosz Hlebowicz
Liczne apele papieża i przedstawicieli Kościoła o pomoc dla migrantów na pierwszy rzut oka nie przynoszą skutków. Kropla jednak drąży skałę.
Fragmenty pontonu uchodźców, którzy zatonęli na Morzu Śródziemnym u wybrzeży Libii, 22 kwietnia 2021 r. / Fot. SOS Mediterranee / Associated Press / East News /

Czas wstydu

Bartosz Hlebowicz
Po kolejnej tragedii migrantów na Morzu Śródziemnym papież podnosi głos.
Graffiti na przystanku autobusowym na Cherokee Street w Denver, USA, kwiecień 2018 r. / HELEN H. RICHARDSON / DENVER POST / GETTY IMAGES

Okrutna melancholia Czirokezów

Bartosz Hlebowicz
Gdzieś w zakątku Oklahomy powstaje niezwykła literatura o zagubionych współczesnych Indianach, szukających ratunku w plemiennym folklorze i więziach rodzinnych.
Zniszczone przez terrorystów z ISIS chrześcijańskie miasto Karakosz. Irak, grudzień 2016 r. / CHRIS MCGRATH / GETTY IMAGES

Ziemia Abrahama

Bartosz Hlebowicz
„Jestem pasterzem ludzi, którzy cierpią” – tak tłumaczy Franciszek zamiar odwiedzenia Iraku. Będzie to wizyta bezprecedensowa.
Rosario Livatino (w środku) z rodzicami i przyjaciółmi, zdjęcie niedatowane, Palermo, Sycylia / CARAMANNA / GIACOMINO / ZUMA PRESS / FORUM

Nietykalny

Bartosz Hlebowicz
Wierzył w Boga i prawo, a wymierzanie sprawiedliwości było dla niego modlitwą. Kościół beatyfikuje zamordowanego przez mafię sędziego Rosaria Livatino.
Sala Bosworth „Przybycie pionierów do Marietty”, ok. 1840 / LIBRARY OF CONGRESS

Droga do Onondaga

Bartosz Hlebowicz
Gigantyczne platany wymagały jednoczesnej pracy sześciu ludzi, a jeden osadnik na wyrąbanie własnej „przestrzeni życiowej” potrzebował nawet czterech tygodni…
Dzieci z katolickiej szkoły w Rzymie modlą się o wybudzenie papieża Piusa XII ze śpiączki, październik 1958 r. / HULTON DEUTSCH / GETTY IMAGES

Czarna i biała legenda papieża

Bartosz Hlebowicz
„Kościół nie boi się historii, wręcz przeciwnie: kocha ją” – mówił rok temu Franciszek, zapowiadając otwarcie archiwów Piusa XII.
Plakat do wyświetlanego podczas europejskiego tournée filmu „When the Earth Trembled” (1913). / / WIKIPEDIA

Pierwszy król ruchomych obrazków

Bartosz Hlebowicz
Na początku XX wieku w całych Stanach nie było drugiego takiego filmowego imperium. Stworzył je polsko-żydowsko-niemiecki geniusz biznesu.
Przed bożonarodzeniowym spotkaniem biskupów Kurii Rzymskiej z papieżem, Watykan, grudzień 2016 r. / VATICAN POOL / GETTY IMAGES

Misje, nie komisje

Bartosz Hlebowicz
Czy jeszcze w tym roku zmieni się całkowicie sposób działania Kościoła? Projekt nowej konstytucji Watykanu pełen jest szlachetnych intencji.
Wes Studi w serialu „Dom grozy” (Penny Dreadful) / IMAGE CAPITAL PICTURES / FILM STILLS / FORUM / IMAGE CAPITAL PICTURES / FILM STILLS / FORUM

Zagrać starego zrzędę

Bartosz Hlebowicz
Wes Studi, słynny filmowy Magua, dumny Geronimo i krwiożerczy Paunis z filmu Costnera, otrzymał honorowego Oscara za całokształt twórczości. To pierwszy…
Sacagawea z plemienia Szoszonów, przewodniczka Meriwethera Lewisa i Williama Clarka, w Three Forks, Missouri, 1805 r. / EDGAR SAMUEL PAXSON / DOMENA PUBLICZNA

Na koniec świata

Bartosz Hlebowicz
Prezydent Jefferson postrzegał nieznany białym Amerykanom Zachód jako krainę o nieskończonych zasobach, mającą być wiecznym źródłem witalności narodu. Należało…
/ PANOS LYKOURGIOTIS / ADOBE STOCK

Czy Watykanowi grozi bankructwo?

Bartosz Hlebowicz
Tak uważa Gianluigi Nuzzi, dziennikarz od lat usiłujący rozwikłać finansowy labirynt Stolicy Apostolskiej.
/ TONY GENTILE / REUTERS / FORUM

Afera w Watykanie

Bartosz Hlebowicz
Dlaczego Stolica Apostolska utrzymuje luksusowy gmach w jednej z najdroższych dzielnic w Londynie?
Papież Franciszek przy pomniku uchodźców, Watykan, 29 września 2019 r. / Fot. AFP Pool / Associated Press / East News /

Aniołowie nieuświadamiani

Bartosz Hlebowicz
Podczas dnia poświęconego imigrantom i uchodźcom papież odsłonił poświęcony im pomnik.

ONZ docenia kościelną pomoc

Bartosz Hlebowicz
Akcja ratunkowa na Morzu Śródziemnym: członkowie załogi statku ratunkowego „Ocean Viking”, obsługiwanego przez francuskie organizacje pozarządowe zbliżają się do pontonu przewożącego migrantów. 9 sierpnia 2019 r. / FOT. ANNE CHAON/AFP/East News /

Kryminalizacja pomocy

Bartosz Hlebowicz
Senat włoski przegłosował poprawioną wersję dekretu o bezpieczeństwie. Przewiduje on m.in. zwiększenie kar za ratowanie imigrantów na morzu z 25 tys. do…
Podczas papieskiej mszy za uchodźców, Bazylika św. Piotra, 8 lipca 2019 r. / Fot. Abaca / East News /

Papież patrzy na morze

Bartosz Hlebowicz
Migranci są „ostatnimi”, których Jezus nakazuje kochać w pierwszej kolejności – mówił Franciszek podczas mszy dla uchodźców i wolontariuszy.
Aktywiści indiańscy, którzy próbowali założyć wspólnotę na opuszczonej wyspie Alcatraz, 1969 r. / BETTMANN / GETTY IMAGES

Odyseja miejskich wojowników

Bartosz Hlebowicz
Ludzie, dla których domem jest „jazda autobusem”, uczą się indiańskiej tradycji z YouTube’a, a w Google’u szukają odpowiedzi na pytanie: „Co to znaczy być…
Atak Indian na dyliżans: przedstawienie zespołu Buffalo Billa w 1903 r. na Olympia Stadium w Londynie. / LIBRARY OF CONGRESS / CORBIS / GETTY IMAGES

Szaleni jeźdźcy świata

Bartosz Hlebowicz
113 lat temu na ziemie austriackiej Galicji – nad Olzę, Wisłę i San – zawitał Buffalo Bill ze swoim spektaklem o Dzikim Zachodzie.
Ks. Mattia Ferrari z członkiem załogi statku „Mare Jonio”, kwiecień 2019 r. / MEDITERRANEA

Ewangelia na morzu

Bartosz Hlebowicz
Mimo energicznych działań ksenofobicznego wicepremiera Salviniego, we Włoszech są wciąż tacy, którzy ratują uchodźców z Morza Śródziemnego. Wśród nich ksiądz.
/ TONI ANZENBERGER / FORUM

Koniec przywileju

Bartosz Hlebowicz
Włoski Kościół ma oddać zaległe 5 mld euro podatku od nieruchomości. Tak zadecydował Trybunał Sprawiedliwości UE.
Kanonizacja Katarzyny Tekakwithy, Watykan, 21 października 2012 r. / BARTOSZ MROZOWSKI / KINO ŚWIAT

Nieposkromione dziecko lasu

Bartosz Hlebowicz
Nazywana „indiańską oblubienicą Chrystusa”, zgromadziła miliony wyznawców w Ameryce. Zmarła, zadając sobie nieludzkie męki. Sześć lat temu Watykan uznał ją za…
Wódz Pokanoketów Massasoit i przywódca Pielgrzymów John Carver z fajką pokoju, rycina sprzed 1898 r. / CALIFORNIA STATE LIBRARY / DOMENA PUBLICZNA

Nowy utracony świat

Bartosz Hlebowicz
Wszystko było inaczej, niż nam się wydaje. Indianie przełamali nieufność i przyjęli białych pielgrzymów. Ci odpłacili im szacunkiem i wsparciem w konfliktach z…
Biblioteka XV-wiecznego klasztoru św. Marka we Florencji / DEA / GETTY IMAGES

Centrum świata przestaje istnieć

Bartosz Hlebowicz
Władze dominikanów zdecydowały o zamknięciu słynnego klasztoru św. Marka we Florencji.
Czarny Jeleń z plemienia Oglala Siuks, około 1880 r. / TRANSCENDENTAL GRAPHICS / GETTY IMAGES

Święty człowiek Siuksów

Bartosz Hlebowicz
Lakocki szaman uważający się za „ducha ziemi”, a pod koniec życia katolicki katecheta, będzie beatyfikowany.
Silvio Berlusconi w studiu telewizyjnym, znów w politycznym żywiole, listopad 2017 r. / ALESSANDRA BENEDETTI / CORBIS / GETTY IMAGES

Ludzie marnej reputacji

Bartosz Hlebowicz
We Włoszech trwa kampania przed marcowymi wyborami. Nadzieje na stabilny rząd są małe. Karty znów może rozdawać – politycznie zmartwychwstały – Silvio…
Sat-Okh na zlocie Polskiego Ruchu Przyjaciół Indian, 1995 r. / KRZYSZTOF WOJCIECHOWSKI / REPORTER

Polski Indianin

Bartosz Hlebowicz
„Biało-czerwony” to książka o tajemnicy Sat-Okha, czyli Stanisława Supłatowicza, autora książek dla młodzieży, inspiratora ruchu indianistycznego w Polsce. I…
Ranczo Braci Miller, 11 lipca 1905 r. Za kierownicą, w kapeluszu – Geronimo, wódz Apaczów. Obok niego Edward Le Clair Sr, wódz Indian Ponka. / CONTRIBUTOR / GETTY IMAGES

Ranczo sto jeden

Bartosz Hlebowicz
Bawiliście się w Indian podczas wakacji? Na pewno. Ja nawet udałem się do miejsca, które symbolizuje kres Dzikiego Zachodu. Tu zebrali się wszyscy jego…
Czerwona Chmura z żoną, ok. 1899 r. / LIBRARY OF CONGRESS

Opowieść z Wielkich Równin

Bartosz Hlebowicz
Gdy czytam historię Czerwonej Chmury, wodza Siuksów, wracają wspomnienia z młodzieńczych lat.
Ekran radaru statku „Costa Azzurra”, który w nocy z 5 na 6 maja 2017 r. podjął z wód Cieśniny Sycylijskiej ok. 500 imigrantów. Pozostałe 400 osób na łodziach (to widoczne na fotografii żółte plamy) oczekiwało na ratunek / Fot. TWITTER.COM / OPENARMS_FUND

Taxi do raju

Bartosz Hlebowicz
„Kto płaci za te taksówki na Morzu Śródziemnym?” – pytał czołowy włoski polityk, opatrując wpis na Twitterze zdjęciem pontonu z migrantami. Odpowiedzi udzielił…
Beppe Grillo, lider Ruchu Pięciu Gwiazd w czasie kampanii wyborczej do Parlamentu Europejskiego. Maj 2014 r. / Fot. Remo Casilli / REUTERS / FORUM

Demokracja według Grilla

Bartosz Hlebowicz
Trybunały ludowe dla mediów proponuje Beppe Grillo – były komik, dziś lider zdobywającego masowe poparcie wśród Włochów Ruchu Pięć Gwiazd. To jego kolejny…
Beppe Grillo / FOT. MARCO BERTORELLO/AFP/EASTNEWS

Czas silnych ludzi?

Bartosz Hlebowicz
„Polityka międzynarodowa potrzebuje ludzi silnych, jak Trump i Putin. Są oni dobrodziejstwem dla ludzkości. Dwaj tacy giganci, którzy ze sobą rozmawiają, to…
Amerykańscy weterani wojenni wspierają protesty Siuksów w Standing Rock. Dakota Północna, 3 grudnia 2016 r. / Fot. Michael Nigro / PACIFIC PRESS / LIGHTROCKET / GETTY IMAGES

W Kraju Indian wrze

Bartosz Hlebowicz
Siuksowie, Mohawkowie i jeszcze parę setek indiańskich grup w USA nadal muszą walczyć o zachowanie resztek suwerenności. Ale nie tylko Indianie – także…
Beppe Grillo z burmistrz Rzymu Virginią Raggi i Luigim Di Maio, jednym z liderów Ruchu 5 Gwiazd, na antyrządowym marszu w Rzymie, 26 listopada 2016 r. / Fot. Alessandro Bianchi / REUTERS / FORUM

Włosi sięgają do gwiazd

Bartosz Hlebowicz
Ukraińcy budują kacety dla Rosjan, NATO zagraża pokojowi, a Polska szkoli żołnierzy, którzy szykują się na wielką antyrosyjską prowokację...
Festiwal Indian Nawaho, Window Rock, Arizona, 2014 r. / Fot. Lemaire Stťphane / GETTY IMAGES

Pierwsi ludzie idą do rezerwatu

Bartosz Hlebowicz
Dziki Zachód nigdy nie istniał. Rzekome pustkowia były pełne szlaków, punktów orientacyjnych, świętych miejsc, o których amerykańscy przybysze nie mieli…
/

Wolność wcale nie jest łatwa

Bartosz Hlebowicz
Dwa lata temu Rewolucja Róż tchnęła nadzieję w gruzińskie społeczeństwo. W atmosferze pokojowych protestów ustąpił wywodzący się z radzieckiej elity…
Izet Sarajlić /

Sarajliciewo

Bartosz Hlebowicz
Izet Sarajlić, poeta bośniacki, przyjaciel Polski, zmarł w 2002 roku. Teraz ukazał się u nas wybór jego wierszy.