Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
W minionym tygodniu dżihadyści z Państwa Islamskiego (IS) opublikowali w internecie nagranie, na którym widać, jak niszczą starożytne posągi – prawdopodobnie ze zbiorów muzeum w irackim Mosulu. Wiele wskazuje, że prócz skrzydlatych byków z Niniwy i Nimrudu zniszczyli również posągi ze starożytnej Hatry i Partii, liczące ok. 2 tys. lat – dzieła kultur żyjących wtedy w Mezopotamii, uważanej za kolebkę ludzkiej cywilizacji: Sumerów, Akadów, Asyryjczyków i Chaldejczyków. – To nie tylko dziedzictwo Iraku, to dziedzictwo całego świata, całej ludzkości – powiedziała reporterowi agencji Reutera jedna z irackich archeolożek. I dodała: – To niewiarygodne. Nie chcę już być Irakijką.
Inaczej niż historyczny kalif Omar – który u progu muzułmańskich podbojów, po zdobyciu Jerozolimy w 638 r. nie zamierzał wcale zamieniać Bazyliki Grobu Świętego na meczet – ekstremiści z IS uznają za „bałwochwalcze” wszelkie ślady niemuzułmańskiej przeszłości. Na opanowanych przed rokiem terenach Syrii i Iraku plądrują więc kościoły, palą zbiory biblioteczne (twierdzą, że tak nakazuje im Koran); zagrażają również 14 tysiącom rozpoznanych tam stanowisk archeologicznych.
Wydarzenia z Iraku przekonują, że ataków na zabytki – dotąd uważanych za „efekt uboczny” wojen – nie sposób oddzielić od zbrodni, których ofiarami padają ludzie. W przypadku IS: Kurdowie, chrześcijanie i przedstawiciele innych mniejszości religijnych i etnicznych. Prawo międzynarodowe już teraz uznaje niszczenie dziedzictwa kulturowego za zbrodnię wojenną. I choć UNESCO zażądało właśnie zwołania posiedzenia Rady Bezpieczeństwa ONZ, to możliwości ochrony zabytków na miejscu są w praktyce zerowe. Tym bardziej że iracka armia zaczyna w tych dniach wielką – planowaną na kilka miesięcy – ofensywę na północny zachód od Bagdadu, która do jesieni ma planowo zakończyć się odbiciem Mosulu z rąk islamistów. Do obaw o los cywilów dołączył strach o zabytki z przeszłości. ©℗