Tygodnik Powszechny Nr 5/2024

Data wydania:
Numer wydania:
05
Rok wydania:
2024

„Komisja ds. Pegasusa ma rozliczyć poprzednie władze i służby specjalne z nielegalnej inwigilacji. Zmierzy się też ze słabościami polskiego systemu. Czy Pegasus pogrąży Mariusza Kamińskiego i innych byłych ministrów?” – po odpowiedź zapraszamy do okładkowego artykułu Agaty Kaźmierskiej i Wojciecha Brzezińskiego. W NUMERZE TAKŻE: * Kaczyński gra dla Tuska * Szkoła bez zadań * Sekrety siostry Kima * Biskupi nieistotni * Miyazaki: mag animacji * Śniadanie z Rozkosznym

Edytorial

Nasz pierwszy naczelny

Ks. Adam Boniecki
Imponował mi wieloma rzeczami, ale szczególnie – szerokością zainteresowań. Robił wrażenie człowieka, który zawsze ma czas na rozmowę.

Obraz tygodnia

Prezes PiS Jarosław Kaczyński w Sejmie. Warszawa, 17 stycznia 2024 r. / Fot. Adam Chełstowski / Forum

Co zrobić z prezesem

Marek Kęskrawiec
Kryzys polskiej prawicy jest najgłębszy od dwóch dekad. I choć wielu działaczy wie, jak z niego wyjść, są bezradni. Jarosław Kaczyński nikogo nie słucha.
Daniel Obajtek podczas konferencji prasowej dotyczącej fuzji Orlenu i Lotosu. Warszawa, 12 stycznia 2022 r. / fot. Andrzej Iwańczuk / REPORTER

Fuzja nie wypaliła

Marek Rabij
Według informacji TVN24, NIK wycenił wystawiony na sprzedaż pakiet na 9,4 mld zł. Orlen pozbył się go za 2,2 mld zł.
Osoby z niepełnosprawnościami w drodze na spotkanie z marszalkiem Sejmu. Warszawa, 25 stycznia 2024 r. / Fot. Wojciech Olkuśnik / East News

Polityczne schody

Przemysław Wilczyński
Dzisiejszy poziom tego świadczenia to skandal, ale tak radykalna podwyżka może się okazać kłopotliwa dla rządzących.
Konferencja prasowa posłanek Lewicy. Warszawa, 13 listopada 2023 / fot. Filip Naumienko / REPORTER

Bez pośpiechu

Małgorzata Solecka
Nie będzie raczej w tej kadencji legalnej aborcji do 12. tygodnia, ale są pewne szanse na uchwalenie depenalizacji i dekryminalizacji.

Na punkty

Nikki Haley republikańska kandydatka na prezydenta podczas kampanii. Manchester, 22 stycznia 2024 r. / Fot. Charles Krupa / AP / EAST NEWS

Prawybory z sądem w tle

Marta Zdzieborska
Nowojorska ława przysięgłych nakazała Trumpowi zapłacić 83,3 mln dolarów odszkodowania za zniesławienie pisarki E. Jean Carroll. Ten nazywa wyrok „…
Kościół ewangelicko-luterański w Hanowerze. Niemcy, 25 stycznia 2024 r. / fot. JULIAN STRATENSCHULTE / DPA / AFP / EAST NEWS

Niemieccy luteranie nie mogą uwierzyć

Maciej Müller
Ofiary przemocy nazwały Kościół „papierowym tygrysem”, który nie otaczał ich opieką, zaniedbywał wyjaśnianie przypadków nadużyć i działał reaktywnie, np.…

Wsparcie WOŚP dla szpitali jest bezcenne

Małgorzata Solecka
Powie ktoś, że WOŚP zbiera miliony, a Narodowy Fundusz Zdrowia dysponuje miliardami. To porównanie pozbawione sensu: pieniądze z NFZ idą głównie na…
Audiencja generalna papieża Franciszka na Placu św. Piotra w Rzymie, wrzesień 2018 r. // Fot. Andrew Medichini / AP / East News

Watykan: nowe prawa dla sygnalistów

Edward Augustyn
Donoszenie do przełożonych jest w Kościele praktyką powszechną, nienacechowaną negatywnymi skojarzeniami. Problemem jest brak wiary w skuteczność zawiadomień i…
Polscy rolnicy protestują przeciw importowi z Ukrainy i wymogom Zielonego Ładu. Nowy Dwór Gdański, 24 stycznia 2024 r. / Wojciech Stróżyk / REPORTER

W kolejnych krajach rolnicy protestują i blokują drogi

Wojciech Pięciak
Co sprawia, że niemal równocześnie w różnych miejscach Europy dochodzi do masowych protestów rolniczych? Jakie może to mieć skutki – także polityczne?
fot. Uwe Skrzypczak / B&EW

Mrówki się biją, lew musi zmienić dietę

Krzysztof Story
Ta historia to najlepszy dowód, że w przyrodzie wszystko jest ze sobą połączone.

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

Marek Suski i Mariusz Kamiński przed katedrą św. Jana w Warszawie, listopad 2022 r. // Fot. Andrzej Iwańczuk / REPORTER

Największa afera PiS

Agata Kaźmierska, Wojciech Brzeziński
Komisja ds. Pegasusa ma rozliczyć poprzednie władze i służby specjalne z nielegalnej inwigilacji. Zmierzy się też ze słabościami polskiego systemu.

Czytania

Fot. GRAŻYNA MAKARA /

Nie zawarczy pies

Małgorzata Kordowicz
Czworonogi egipskie wykazały się w kluczowym momencie żydowskiej historii odpowiednią postawą. Dlatego mogą przyłączyć się do wielbiącego Boga chóru.

Diabeł to czy anioł?

O. Wacław Oszajca SJ
Iść za Jezusem znaczy razem z Nim szukać i znajdować powody, dla których trzeba żyć w takim świecie, jakim on jest.

Zasady życia wspólnego

Kard. Grzegorz Ryś
Nie zwalczaj zła złem; nie pogłębiaj podziałów; nie nazywaj szatańskim tego, co jest z Boga! Jak dalece zmieniłaby się Polska, gdyby te trzy zasady wyznaczyły…

Widzenia

Piotr Sikora
Shutterstock

CZYTANIA LITURGICZNE (4 – 11 II)

Kraj

Donald Tusk i Szymon Hołownia podczas uroczytości powołania Prezesa Rady Ministrów. Warszawa, 12 grudnia 2023 r. / fot. Jacek Domiński / REPORTER

Koalicja omijania raf

Piotr Śmiłowicz
Sojusz 15 października ma szansę dotrwać we względnej zgodzie aż do wyborów prezydenckich w 2025 roku. Koalicjantów sporo dzieli, ale taktyka przyjęta przez…
fot. Piotr Kamionka / REPORTER

Czy rząd odrobił zadanie

Przemysław Wilczyński
Nowe kierownictwo MEN wygasza prace domowe i odchudza podstawy programowe, to wiadomość dobra. A zła: wygaszanie ma już za sobą falstart, a odchudzaniem zajmie…
fot. JAROSLAV MORAVCIK / Adobe Stock

Nasze dzieci są nieszczęśliwe

Małgorzata Nocuń
Kiedy przyjaciele Stanisława zobaczyli go na kolejowym peronie „oglądającego pociągi”, byli już pewni, że chłopak pogrążony jest w depresji. Do tragedii mogło…

Reportaż

Lukas Podolski przed domem swojej babci w Gliwicach-Sośnicy. Lipiec 2010 r. / fot. Grzegorz Celejewski / Agencja Wyborcza.pl

Poldi jedzie dalej

Zbigniew Rokita
Miał być mesjaszem, który da Ślązakom piłkarski sukces. Dał coś więcej.

Wiara

Otwarcie XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów na Placu Świętego Piotra. Watykan, 4 października 2023 r. / fot. Maria Laura Antonelli / SIPA / EAST NEWS

Kto po apostołach

Ks. Henryk Pietras SJ
Na synodzie o synodalności jednym z ważniejszych problemów okazał się sposób sprawowania władzy przez biskupów. Przyjrzyjmy się, jak powstawał ich urząd.
Zwolennicy Huti w Jemenie podczas modliwy za ofiary wojny w Gazie. Yemen, 20 listopada 2023 r. / Mohammed Hamoud / Getty Images

Nie wszyscy zajdyci to Huti

Karol Wilczyński
Rozmowa o zajdyzmie jest trudna. Uprzedzenia i lęk przed tematem religii nakładają się na fakt, że jest to jedna z najmniej poznanych grup muzułmańskich.
Pomnik Świętego Piotra przed Bazyliką w Watykanie / fot. Kim Petersen / B&EW

Jak panuje Bóg

Paweł Rakowski SJ
Słuchacze Mistrza z Nazaretu mogli zareagować śmiechem na przypowieści o królestwie Bożym. Czy Jezus żartował?

Świat

Przywódca Korei Płn., Kim Dzong Un podpisuje poozumienie z prezydentem USA Donaldem Trumpem. Obok stoją: Kim Yo Jong, siostra koreańskiego dyktatora, i Mike Pompeo, sekretarz stanu USA. Singapur, czerwiec 2018 r. // Fot. JONATHAN ERNST / Reuters / Forum

Tajemnice siostry dyktatora

Marta Zdzieborska, Sung-Yoon Lee
SUNG-YOON LEE, ekspert ds. Korei Północnej: Na nagraniach z uroczystości państwowych widać, jaką pozycję w systemie władzy ma siostra Kim Dzong Una: gdy…
Zbieracze złomu w Hatay. Wrzesień 2023 r. / Fot. Marcelina Szumer-Brysz

Rok po końcu świata

Marcelina Szumer-Brysz
W İskenderun trwa odbudowa, koparki burzą uszkodzone domy. Po wielkim trzęsieniu ziemi ludzie cieszą się, że coś tutaj w ogóle zostało. Bo w pobliskiej…
Gerard Depardieu na festiwalu filmowym w El Gouna, Egipt, październik 2020 r. // Fot. Balkis Press / ABACA / East News

Francuskie lustro

Szymon Łucyk
To kolejna znana postać, która spada z piedestału wskutek takich oskarżeń. Gorący spór o Gérarda Depardieu, w który angażuje się nawet Emmanuel Macron,…
Rozpoczęcie roku szkolnego w Tallinie, wrzesień 2014 r. // Fot. Alison Wright / Getty Images

Estoński cud edukacyjny

Tomasz Otocki
Pod względem efektywności edukacji dzieci i młodzieży Estonia wyprzedza dziś nawet Finlandię, której szkolnictwo długo było uważane za wzorcowe. Zapytaliśmy…
Toby Jones jako Alan Bates w serialu "Mr Bates vs. The Post Office", 2024 // materiały prasowe ITV

Poczmistrz kontra poczta

Patrycja Bukalska
Kilkaset osób trafiło do więzienia, kilka tysięcy potraciło oszczędności życia, a nawet cały majątek. Kilka popełniło samobójstwo. Przełom w „skandalu…
Premier Indii Narendra Modi podczas ceremonii otwarcia świątyni Ramy w Ayodhya, 22 stycznia 2024 r. // Fot. Rajesh Kumar Singh / AP / East News

Awantura o indyjskie Gniezno

Marek Rabij
Premier Indii demonstracyjnie przewodził ceremonii poświęcenia hinduistycznej świątyni wzniesionej w miejscu meczetu, który 32 lata temu zburzyli hinduscy…

Historia

Frank Graham Cootes, Prezydent Woodrow Wilson, 1913 r. / Domena publiczna / wikipedia

Uczynił Amerykę wielką

Piotr Hapanowicz
To on zerwał z doktryną izolacjonizmu, która długo określała amerykańską politykę zagraniczną. Dziś, gdy Donald Trump otwarcie mówi, że Stany odwrócą się od…

Nauka

Delfin butlonosy pośrod wielkiej wyspy pływających śmieci. Ocean Indyjski. / fot. PAULO DE OLIVEIRA / AFP

Mikroplastik i megaproblem

Wojciech Brzeziński, Richard Thompson
Prof. Richard Thompson, biolog morski: Kiedy się urodziłem, co roku produkowaliśmy na świecie pięć milionów ton plastikowych przedmiotów. Obecnie – ponad…

Kultura

Hayao Miyazaki, Los Angeles, lipiec 2009 r. // Fot. Armando Gallo / Zuma Press / Forum

Życie animowane

Igor Kierkosz
Gdy w styczniu obchodzi osiemdziesiąte trzecie urodziny, polskie kina wyświetlają jego dwunasty pełnometrażowy film, „Chłopiec i czapla”. Ten najbardziej…
Wystawa "Arkadia" w Muzeum Narodowym w Warszawie, listopad 2023 r. // Fot. Bartosz Bajerski / MN w Warszawie / materiały prasowe

Łąka, czyli fundament

Piotr Kosiewski
Starożytny mit szczęśliwej krainy zachował swą aktualność. Arkadia jest nam wciąż niezbędna. Poczucie, że szczęśliwy, choć śmiertelny świat jest wciąż do…
Kadr z filmu "Pieśń ziemi", reż. Margreth Olin, Norwegia 2023 // Krakowska Fundacja Filmowa / materiały prasowe

Harmonia i żywioły

Anita Piotrowska
Spokojny, głęboki oddech, z jakim nakręcony został najnowszy film Margreth Olin, pozwala zobaczyć w nim zarówno intymne spotkanie z małą ojczyzną, jak i…

Kraków wojenny

Lektor
Jak budynek dawnych kuchni królewskich na Wawelu zmienił się (nie do poznania) w kancelarię generalnego gubernatora? Czyją miał być rezydencją Schloss…

Felietony

Fot. Karol Paciorek /

Nowe technologie obgadywania

Tomasz Stawiszyński
Plotkowanie i pomawianie jest stare jak świat. Media społecznościowe przeniosły je jednak na niespotykany dotąd – niebezpieczny – poziom.

Wojciech Bonowicz / Fot. Grażyna Makara /

Gdzie jesteśmy

Wojciech Bonowicz
Jesteśmy nieustannie czymś szantażowani, kuszeni, emocjonowani. Trzeba więc szukać tego, co nas schłodzi i otrzeźwi.
Olga Drenda - Felieton w "Tygodniku Powszechnym"

Horror hipernormalności

Olga Drenda
Sensacyjna wiadomość o wirtualnej modelce z Hiszpanii okazała się piętrową fikcją. A jednak dotknęła czegoś bardzo realnego.
Stanisław Mancewicz / Fot. Grażyna Makara / Katarzyna Włoch // Tygodnik Powszechny

W uścisku

Stanisław Mancewicz
Oburzonym wypada zwrócić uwagę, że choć Andrzeja Dudy nie wybierali, to są oni jego emanacją, a on ich, bowiem życie jest brutalne.

Smaki

fot. NoirChocolate / shutterstock

Siew i gniew

Paweł Bravo
W dzisiejszym świecie traktor służy nie tylko w polu, ale też do politycznej orki i rozrzucania wizerunkowego obornika.

Zmysły

Rozkoszny, czyli Michał Korkosz, Warszawa, październik 2023 r. // Fot. Kuba Celej / materiały prasowe

Rozkoszuj się

Monika Ochędowska
Jego gotowanie odzwierciedla ducha czasów: ma być lżej, szybciej, zielono i z biglem. A także blisko rodzinnego domu, który daje obietnicę schronienia i…