Wykupienie dostępu pozwoli Ci czytać artykuły wysokiej jakości i wspierać niezależne dziennikarstwo w wymagających dla wydawców czasach. Rośnij z nami! Pełna oferta →
Europa stoi dziś przed rozszerzeniem. Rozszerzenie oznacza zaś, że będziemy mieć 25 krajów członkowskich. Wielu ludzi, także w naszym kraju, stawia sobie pytanie: po co to rozszerzenie?
Nie tylko z punktu widzenia stabilności, pokoju i bezpieczeństwa nasze położenie po zjednoczeniu Niemiec poprzez proces jednoczenia się Europy radykalnie zmieniło się na lepsze. Niemcy leżą dziś w centrum zrastającej się Europy - to historycznie całkowicie odmienna sytuacja niż w poprzednich latach, dekadach, a nawet stuleciach. Zarazem oznacza to ogromną gospodarczą, jak i polityczną szansę, aby Europa rozszerzyła się. To także jeden z obowiązków, które wynikają z zakończenia “zimnej wojny" i doświadczeń podziału kontynentu.
Chciałbym też wskazać na inną kwestię. Musimy uznać, że nasz kontynent nie może kierować się dwoma pryncypiami, że “Europa integracji" nie może współistnieć z “Europą nacjonalizmu". Na początku lat 90. na Bałkanach otrzymaliśmy bolesną lekcję, która wielu niewinnych ludzi kosztowała życie, a której Europejczycy, czyli my wszyscy razem, musieliśmy się nauczyć. Niezbędne było, aby uznać, że tamtym masakrom nie można się przyglądać z założonymi rękoma. Fakt, że dziś także zachodnim Bałkanom oferujemy perspektywę “Europy integracji", ma centralne znaczenie również dla naszego bezpieczeństwa.
Aby ta Europa 25 i więcej krajów członkowskich mogła funkcjonować, aby rozszerzenie się powiodło, konieczne są trzy kroki, które wprawdzie nie są formalnie powiązane, ale istnieje między nimi polityczny związek. Drugim krokiem po rozszerzeniu jest fundamentalna reforma europejskich instytucji. Pierwotnie instytucje te pomyślane były dla sześciu krajów członkowskich, później dla dwunastu, a teraz pracują dla piętnastu państw. Ale już z piętnastoma krajami jest to bardzo, bardzo trudne. Będzie jednak niesłychanie trudno, jeśli w ogóle będzie to możliwe, wyobrazić sobie sprawną, przejrzystą i dbającą o interesy ludzi i krajów członkowskich, efektywną Unię Europejską z 25 lub większą liczbą członków - bez gruntownej reformy i bez odnowienia demokracji w tej poszerzonej Europie.
(…) Ostatnie kryzysy pokazały, jak ważne są kontakty transatlantyckie. Dla mnie ma to kluczowe znaczenie: stosunki transatlantyckie są filarem pokoju i stabilności. To znaczy zaś, że wszyscy musi spotkać się jako partnerzy.
To jednak znaczy też, że musimy zachować się właściwie wobec nowych okoliczności, nowych wyzwań i nowych zagrożeń. Dla naszych przyjaciół w Stanach Zjednoczonych oznacza to: zrastająca się Europa przynosi z jednej strony kłopoty, ale również, jak mogliśmy zaobserwować na Bałkanach, zysk w postaci tworzącego się partnerstwa między krajami. Z tym dynamicznym czynnikiem musimy się liczyć. Dlatego w stosunkach transatlantyckich potrzebujemy strategicznej debaty, fundamentalnej debaty. Jeśli uda nam się to po partnersku oraz na bazie wspólnych interesów i wspólnych wartości, wtedy - tak myślę - wniesiemy istotny wkład w budowę efektywnego multilateralizmu, którego idea przyświeca Rządowi Federalnemu. Multilateralizmu, który włączony jest w zrastającą się Europę i sojusz transatlantycki.
Fragment przemówienia ministra Joschki Fischera w Bundestagu, wygłoszonego 10 września 2003 r.
